Tia laser đang 'cách mạng hóa' hệ thống phòng không toàn cầu
Tuần này, CNN đưa tin Anh đã trình diễn một loại vũ khí laser mới mà quân đội nước này cho biết có thể cung cấp khả năng phòng thủ tên lửa hoặc máy bay sát thương với giá chỉ khoảng 13 USD cho một lần bắn, có khả năng tiết kiệm hàng chục triệu USD so với chi phí của các hệ thống đánh chặn tên lửa hiện đang thực hiện công việc này.
Đoạn video mới được công bố về cuộc thử nghiệm mà Bộ Quốc phòng Vương quốc Anh gọi là DragonFire, hệ thống vũ khí năng lượng định hướng bằng laser (LDEW), đã ghi lại những gì Bộ này tuyên bố là việc sử dụng thành công tia laser chống lại mục tiêu trên không trong cuộc trình diễn hồi tháng 1 ở Scotland.
“Nó có thể thay đổi cuộc chơi tiềm năng đối với phòng không”, đoạn video cho biết khi một chùm tia laser sáng xuyên qua bầu trời đêm trên một trường bắn ở quần đảo Hebrides xa xôi, tạo ra một quả cầu ánh sáng khi chạm vào mục tiêu.
Theo Bộ Quốc phòng, DragonFire có thể bắn trúng chính xác các mục tiêu nhỏ như đồng xu “trong tầm xa”, nhưng không đưa ra thông tin cụ thể. Tầm bắn chính xác của loại vũ khí này đã được phân loại.
Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Anh cho biết, chùm tia laser có thể cắt xuyên qua kim loại “dẫn đến hư hỏng cấu trúc hoặc gây hậu quả nghiêm trọng hơn nếu đầu đạn bị nhắm mục tiêu”.
Và London tuyên bố rằng nó cũng có thể tiêu diệt các mục tiêu với chi phí chỉ bằng một phần rất nhỏ so với chi phí của tên lửa phòng không hiện tại.
Bộ Quốc phòng đưa ra giá bắn một chùm tia laser 10 giây vào khoảng 13 USD so với tên lửa tiêu chuẩn được Hải quân Hoa Kỳ sử dụng cho mục đích phòng không có giá hơn 2 triệu USD cho mỗi lần bắn.
Tuyên bố hồi tháng 1 của Bộ Quốc phòng Anh cho hay: “Nó có tiềm năng trở thành giải pháp thay thế chi phí thấp và lâu dài cho một số nhiệm vụ nhất định mà tên lửa hiện đang thực hiện”.
Chi phí của tên lửa phòng không đã trở thành chủ đề nóng trong giới quốc phòng trong những năm gần đây khi các máy bay không người lái giá rẻ đã thể hiện tính hiệu quả của chúng trên chiến trường ở Ukraine và trong các cuộc tấn công của phiến quân Houthi nhằm vào các tàu thương mại và quân sự ở Biển Đỏ và Vịnh Aden.
Các nhà phân tích đã đặt câu hỏi liệu Mỹ, Anh và các đối tác của họ có thể tiếp tục sử dụng tên lửa trị giá hàng triệu đô la để chống lại máy bay không người lái của Houthi mà trong một số trường hợp có thể được mua với giá dưới 100.000 USD hay không.
Trong khi đó, các hệ thống phòng không đắt tiền từ các đồng minh phương Tây đóng vai trò quan trọng đối với khả năng tự vệ của Ukraine trước các cuộc tấn công của tên lửa và máy bay không người lái của Nga.
James Black - trợ lý giám đốc quốc phòng và an ninh của tổ chức phân tích chiến lược RAND khu vực Châu Âu thông tin: “Máy bay không người lái và tên lửa giá rẻ đã làm thay đổi tính toán kinh tế về tấn công và phòng thủ theo hướng có lợi cho những bên sử dụng số lượng lớn hệ thống không người lái và đạn dược giá rẻ để áp đảo các hệ thống phòng không và tên lửa phức tạp hơn”. DragonFire có thể giúp đảo ngược phép tính đó theo hướng có lợi cho Vương quốc Anh, Black nói.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Grant Shapp cho biết vào tháng 1 sau vụ thử nghiệm DragonFire: “Loại vũ khí tiên tiến này có khả năng cách mạng hóa không gian chiến đấu bằng cách giảm sự phụ thuộc vào loại đạn dược đắt tiền”.
Nhưng Black và những người khác lưu ý rằng các loại laser như DragonFire vẫn chưa được chứng minh trên chiến trường và sẽ có những hạn chế.
Viết cho The Conversation vào tháng trước, Iain Boyd - giám đốc Trung tâm Sáng kiến An ninh quốc gia tại Đại học Colorado đã chỉ ra một số vấn đề với tia laser.
Mưa, sương mù và khói làm tán xạ chùm sáng và làm giảm hiệu quả; vũ khí laser tỏa nhiều nhiệt nên cần hệ thống làm mát lớn; tia laser di động, gắn trên tàu hoặc máy bay, sẽ cần sạc lại pin. Boyd cho biết các tia laser phải được khóa vào các mục tiêu đang di chuyển trong tối đa 10 giây để đốt cháy các lỗ trên chúng.
Video hệ thống laser của Anh nhắm mục tiêu:
Các nhà lãnh đạo quốc phòng Anh cho rằng yêu cầu cấp bách mới là phải đưa tia laser vào chiến trường hiện đại và không nên lãng phí thời gian vào việc đó.
Shimon Fhima - Giám đốc chương trình chiến lược của Bộ Quốc phòng Anh tuyên bố: “Trong một thế giới ngày càng có nhiều mối đe dọa, chúng tôi biết rằng trọng tâm của chúng tôi phải là nâng cao năng lực cho chiến binh và chúng tôi sẽ tìm cách đẩy nhanh giai đoạn hoạt động tiếp theo này”.