Tích cực tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong thi công các công trình trọng điểm quốc gia
Chiều 3/10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc làm việc của Thường trực Chính phủ với các doanh nghiệp xây dựng các công trình trọng điểm quốc gia. Cùng dự có các Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Trần Hồng Hà và Hồ Đức Phớc; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; các hiệp hội, nhà thầu xây dựng.
Phát biểu ý kiến tại buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng xác định một số nhiệm vụ quan trọng, trong đó có đột phát về hạ tầng chiến lược gồm hạ tầng giao thông, điện, năng lượng, y tế, giáo dục, xã hội… thay mặt Chính phủ, Thủ tướng cảm ơn, đánh giá cao sự đóng góp tích cực của các doanh nghiệp, nhà thầu, các hiệp hội liên quan lĩnh vực xây dựng góp phần bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, kiểm soát tốt nợ công, bội chi ngân sách, nợ nước ngoài; trong đó, các công trình trọng điểm quốc gia được triển khai tích cực.
Thủ tướng bày tỏ vui mừng vì các công trình trọng điểm quốc gia như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Nhà ga T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất được triển khai tích cực; đầu tư nhiều tuyến cao tốc; sắp tới Chính phủ trình Quốc hội xin chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao bắc-nam, các tuyến đường sắt tiêu chuẩn kết nối với Trung Quốc; chuẩn bị mở rộng một số sân bay…
Về cảng, chúng ta đang tập trung đầu tư mở rộng phát triển cảng lớn như Lạch Huyện, Liên Chiểu, Quy Nhơn, Cái Mép-Thị Vải. Chúng ta cũng đang đầu tư phát triển hệ thống giao thông thủy ở đồng bằng sông Cửu Long… Đột phá về hạ tầng chiến lược đang được triển khai tích cực, góp phần tạo không gian phát triển mới như khu đô thị, dịch vụ, giảm giá thành logistics, tạo sự cạnh tranh cho hàng hóa trên thị trường thế giới. Về hạ tầng điện, chúng ta lập kỳ tích hoàn thành Đường dây 500kV Quảng Trạch-Phố Nối chỉ trong hơn 6 tháng.
Tất cả kết quả đó đều do các nhà thầu đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước, cũng như đóng góp vào khắc phục hậu quả bão lũ, đại dịch Covid-19. Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng cảm ơn, ghi nhận và đánh giá cao các nhà thầu xây dựng đóng góp vào quá trình phát triển doanh nghiệp, phát triển chung của đất nước.
Thủ tướng nêu rõ, tại cuộc làm việc này, Chính phủ mong muốn lắng nghe các ý kiến của các doanh nghiệp xây dựng vừa qua đã làm những gì tốt, những gì chưa tốt? Nguyên nhân vì sao? Từ đó chúng ta rút ra bài học kinh nghiệm gì để tới đây còn triển khai các công trình trọng điểm quốc gia lớn như tuyến đường sắt tốc độ cao, sân bay lớn, cảng biển… Quá trình làm, chúng ta đa dạng hóa nguồn vốn của Nhà nước, doanh nghiệp, hợp tác công tư, vốn đi vay….; quan tâm vấn đề hoàn thiện thể chế còn vướng một số vấn đề liên quan đấu thầu, quy hoạch liên quan, liên quan mỏ đất, đá, vệ sinh môi trường, hoàn nguyên…; chúng ta cần phải làm các công trình lớn hơn nữa để càng ngày lớn mạnh hơn, tự tin hơn.
Thủ tướng khẳng định, Chính phủ chủ trương luôn lắng nghe các ý kiến đóng góp, luôn đồng hành cùng các doanh nghiệp để tháo gỡ các khó khăn, thách thức với tinh thần cùng lắng nghe và thấu hiểu; cùng chia sẻ tầm nhìn, nhận thức và hành động; cùng làm, cùng hưởng, cùng thắng và phát triển; lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân, doanh nghiệp.
Thủ tướng mong các đại biểu dành thời gian, công sức, trí tuệ để buổi làm việc này đạt kết quả; chúng ta thẳng thắn lắng nghe ý kiến của nhau để làm tốt hơn, nhiều việc hơn trong giai đoạn tới; cần liên kết với nhau, kể cả với nước ngoài để làm những việc lớn hơn, nhanh hơn vì sắp tới chúng ta sẽ triển khai các dự án đường sắt tốc độ cao; do đó cần các nhà thầu lớn, có kinh nghiệm, dám dấn thân, vượt qua giới hạn chính mình để làm tốt hơn.
* Theo Bộ Giao thông vận tải, từ năm 2021 đến nay, cả nước đã hoàn thành đưa vào khai thác 858km đường bộ cao tốc (gấp khoảng 5 lần giai đoạn trước đây), nâng tổng số km đường bộ cao tốc đưa vào khai thác sử dụng lên 2.021km.
Hiện nay, Bộ và các địa phương đang đầu tư xây dựng 40 dự án/92 dự án thành phần trên 3 lĩnh vực trọng tâm là đường bộ, đường sắt và hàng không; trên địa phận 48 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; trong đó nổi bật như đang thi công khoảng 1.700km đường bộ cao tốc (các Dự án đường bộ cao tốc bắc-nam phía đông, các dự án cao tốc trục ngang: Khánh Hòa-Buôn Ma Thuột, Biên Hòa-Vũng Tàu, Châu Đốc Cần Thơ-Sóc Trăng; dự án đường vành đai 3 Thủ đô Hà Nội, đường vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh), dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, nhà ga T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh và nhiều dự án, công trình có quy mô lớn khác.
Các dự án trọng điểm đang được tích cực triển khai thi công, phấn đấu đến năm 2025, cả nước có trên 3.000km đường bộ cao tốc, dự kiến khởi công xây dựng Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục bắc-nam (với chiều dài khoảng 1.541km) vào cuối năm 2027, phấn đấu cơ bản hoàn thành toàn tuyến vào năm 2035 theo đúng yêu cầu, chỉ đạo của Chính phủ và của Thủ tướng Chính phủ để phục vụ đi lại của người dân và doanh nghiệp.
Để đạt được thành tựu và kết quả nêu trên, nhà thầu, doanh nghiệp xây dựng (tư vấn, xây lắp) đóng vai trò then chốt, quyết định, bởi đây là chủ thể chính, trực tiếp thực hiện và tạo ra sản phẩm xây dựng (hồ sơ thiết kế, công trình xây dựng), quyết định đến chất lượng, tuổi thọ, an toàn, kiến trúc, kỹ-mỹ thuật của công trình, quyết định tiến độ, hiệu quả đầu tư xây dựng.
Đặc biệt, đối với Dự án đường bộ cao tốc bắc-nam phía đông, giai đoạn 2017-2020, các nhà thầu đã nỗ lực vượt bậc và xác định việc hoàn thành theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là danh dự, uy tín, trách nhiệm của mình để khắc phục khó khăn, huy động mọi nguồn lực, đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau, quyết tâm hoàn thành các dự án. Do vậy, năng lực, kinh nghiệm của các nhà thầu tham gia thực hiện dự án đầu tư xây dựng là yếu tố đảm bảo sự thành công của dự án, nhất là các dự án, công trình trọng điểm Quốc gia.
Về năng lực nhà thầu tham gia thi công các công trình trọng điểm quốc gia: trong giai đoạn trước đây, do nguồn lực đầu tư còn hạn chế, khối lượng công việc do các doanh nghiệp xây dựng trong nước thực hiện không lớn; công tác thiết kế, thi công xây dựng các công trình có kỹ thuật cao như hầm, cầu dây văng chủ yếu do nhà thầu nước ngoài đảm nhận thực hiện, nhà thầu trong nước chủ yếu tham gia với vai trò thầu phụ.
Theo khảo sát của Bộ Giao thông vận tải, thời điểm cuối năm 2022, số lượng nhà thầu đã tham gia thi công xây dựng công trình giao thông có giá trị hợp đồng từ 1.000 tỷ đồng trở lên không nhiều (khoảng 14 nhà thầu).
Những năm vừa qua, một số doanh nghiệp lớn (Tập đoàn, Tổng công ty...) đã tham gia xây dựng tại các dự án, công trình giao thông lớn (như cao tốc bắc-nam giai đoạn 2017-2020, giai đoạn 2021-2025...) đã tích lũy thêm năng lực, kinh nghiệm thực hiện các công trình, dự án quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp; đội ngũ nhân sự đã được tăng cường, nâng cao kinh nghiệm quản lý, thi công xây dựng; nhiều máy móc, thiết bị đã được đầu tư, mua sắm. Tại Dự án đường bộ cao tốc bắc-nam phía đông giai đoạn 2017-2020 có khoảng 50 doanh nghiệp tham gia thi công, với giá trị đảm nhận của mỗi doanh nghiệp tại 1 gói thầu trung bình khoảng 500 tỷ đồng, trong đó giá trị nhà thầu đảm nhận lớn nhất tại 1 gói thầu khoảng 2.300 tỷ đồng.
Đến nay, các nhà thầu trong nước dần lớn mạnh, đã cơ bản làm chủ công nghệ từ khảo sát, thiết kế đến thi công xây dựng hầu hết các công trình giao thông lớn, có tính chất, yêu cầu kỹ thuật phức tạp như công trình cầu dây văng, dây võng, cầu bê tông cốt thép nhịp đúc hẫng cân bằng, công trình hầm qua núi, vượt sông, ....
Trong quá trình thi công xây dựng, các nhà thầu đã không ngừng cải tiến công nghệ, ứng dụng khoa học-kỹ thuật tiên tiến trên thế giới trong quản lý, điều hành và tổ chức thi công xây dựng. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư hệ thống máy móc, thiết bị thi công hiện đại, đồng bộ để phục vụ xây dựng như các thiết bị khoan, đào hầm, thiết bị thi công cầu lớn,... rất hiệu quả và tạo ra sản phẩm công trình với chất lượng với kỹ-mỹ thuật cao như: tự thiết kế, thi công cầu Mỹ Thuận 2 nhịp dây văng dài 350m, hầm Thần Vũ dài 1,1km, hầm Núi Vung dài 2,2km, các dự án có kỹ thuật phức tạp lần đầu áp dụng ở Việt Nam như hệ dàn thép khẩu độ lớn tại Cảng Hàng không quốc tế Long Thành...
Tại công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia do Bộ Giao thông vận tải quản lý cũng như của các địa phương đang được đầu tư xây dựng hiện nay, các doanh nghiệp tham gia thi công xây dựng đều là các nhà thầu mạnh, có năng lực, kinh nghiệm và uy tín; có đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, có tập thể kỹ sư, công nhân kỹ thuật lành nghề.
Các nhà thầu xây dựng đang nỗ lực, cố gắng hết sức mình triển khai thi công, đặc biệt trong việc hưởng ứng phát động "500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc" của Thủ tướng Chính phủ. Các kỹ sư, công nhân của các nhà thầu đã và đang nêu cao tinh thần "vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão", thi công "3 ca 4 kíp", "ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương", "đã ra quân là chiến thắng”, “chỉ bàn làm, không bàn lùi" theo đúng tinh thần chỉ đạo, động viên, khích lệ của Thủ tướng Chính phủ…