Tiếc thương 'quái kiệt' đàn nhị Trần Văn Xâm

Nhiều năm qua, bất kể cái nóng của mùa hè hay cái lạnh giá của mùa đông, mọi người dân trên tuyến phố đi bộ Hồ Gươm cuối tuần đều được nghe tiếng đàn nhị của anh cùng các học trò của mình trong nhóm “Nét nhị cầm” do chính anh thành lập. Tiếng đàn vang lên ở đâu, đám đông tụ lại ở đó… sự phấn khích, hào hứng không chỉ trên gương mặt của người nghệ sĩ mà đã được lan tỏa đến chính người xem. Có nhiều người vì quá yêu mến đã cho rằng “nét nhị cầm” là linh hồn của không gian nơi đây. Họ quên đi sự mặc định về tiếng đàn “nỉ non, sầu bi” vốn đã gắn vào cây đàn nhị, chỉ còn những thanh âm lúc dìu dặt tha thiết, lúc vui tươi rộn ràng…

Trần Văn Xâm sinh năm 1984 ở Hải Dương, học sơ cấp tại Học viện Âm nhạc Việt Nam khi mới lên 7. Khi còn sống, anh từng kể mới học được hai tháng, anh đã chơi tốt nhiều bài nhạc thiếu nhi. Sau khi tốt nghiệp đại học, anh ở lại trường làm giảng viên.
Ngoài âm nhạc truyền thống, nghệ sĩ chơi đàn nhị theo lối phá cách, giao thoa nhiều dòng nhạc khác.

Năm 2005, anh từng gia nhập ban nhạc Jazz Phương Bắc, trở thành người chơi nhị giữa dàn nhạc hiện đại. Trong dòng nhạc hiện đại, đàn nhị không được tận dụng nhiều, số lượng người trẻ biết sử dụng loại nhạc cụ này cũng không nhiều. Hơn 30 năm gắn bó cùng cây đàn nhị là một quãng thời gian không hề ngắn với tuổi đời của nghệ sĩ Trần Văn Xâm và nhiệt huyết anh dành cho cây đàn này.

Sau những phút thăng hoa, sáng tạo lan tỏa tiếng đàn nhị trên mọi sân khấu lớn nhỏ, anh lại trở về với vị trí người gìn giữ, truyền lửa tới những thế hệ học trò tiếp theo. Giữa biết bao loại hình âm nhạc đang phát triển, giữa những thanh âm hiện đại, tiếng đàn nhị vẫn vang lên đầy say mê từ những người trẻ, như minh chứng cho sự sống mạnh mẽ của cây đàn độc đáo này cũng như những nỗ lực mà Trần Văn Xâm đã bền bỉ gìn giữ và phát huy, gửi gắm qua từng bài giảng…

Kiều Mai Sơn -

Việt Bắc