Tiệm tạp hóa truyền thống: 'Lột xác' dẫn dắt thị trường

Trưa 13/6, tiệm tạp hóa Huyền Anh nằm trong chung cư Hưng Ngân (đường Dương Thị Mười, phường Tân Hưng Thuận, quận 12), tấp nập khách mua hàng. Với diện tích rộng 70m2, cửa hàng có hơn 1.000 mặt hàng thuộc nhiều nhóm như thực phẩm tươi sống, thực phẩm chế biến, hóa mỹ phẩm…và đều được bố trí trên từng quầy kệ riêng biệt.

Không “tính tiền bằng miệng”

Tiệm tạp hóa Huyền Anh theo hướng hiện đại hút khách đến mua sắm Ảnh: U.P

Chị Đặng Thị Oanh, chủ tiệm bách hóa tổng hợp Huyền Anh phục vụ khách bằng nụ cười niềm nở, thân thiện. Chị cho biết, hàng hóa tươi sống đều được cân điện tử chính xác, khách mua hàng có hóa đơn chứ không phải kiểu “tính tiền bằng miệng”.

“Lúc đầu tôi làm cửa hàng nhỏ, chủ yếu bán mì gói, nước tương, bánh kẹo… nhưng sau đó, tôi nghĩ rằng cần phải làm bài bản hơn. Thực phẩm phải có nguồn gốc, niêm yết giá cả rõ ràng, đồng thời có thêm các chương trình khuyến mãi đáp ứng tối đa các yêu cầu của khách hàng. Vì vậy, tôi tham gia vào dự án Giá tốt của một thương hiệu bán lẻ để có hàng hóa ổn định, chất lượng nên khách rất yên tâm” - chị Oanh nói.

Mặc dù ngay trong khu dân cư có khá nhiều cửa hàng tiện lợi, nhưng tiệm tạp hóa Quỳnh Giao của chị Đặng Thị Quỳnh (đường Lê Thị Riêng, quận 12) luôn đắt khách. Chị Quỳnh chia sẻ, chị vốn là cử nhân khối kinh tế, còn chồng là thạc sĩ chuyên ngành chế tạo máy. Có công việc ổn định nhưng cả hai lại bén duyên với nghề kinh doanh tạp hóa.

Không chỉ nhập trực tiếp từ công ty, siêu thị lớn, có hóa đơn đỏ giúp khách hàng yên tâm và không lo kỳ kèo giá, chị Quỳnh còn giữ khách bằng cách liên tục nhập thêm mặt hàng mới, quan sát thói quen, sở thích của khách; thỉnh thoảng gọi điện hỏi thăm khách; bán giá ưu đãi cho khách thân quen…

“Khách đến mua đa phần là cư dân xung quanh, có lợi thế biết mặt nhau nên khi họ gọi điện thoại mua hàng, hay yêu cầu giao tận nhà… mình đều nhận và làm nhanh chóng” - chị Quỳnh cho biết.

Cửa hàng sạch sẽ, hàng hóa phong phú, giá cả phải chăng… là những đánh giá “5 sao” của khách hàng dành cho tiệm tạp hóa Dì Ba (quận 10). Bà Lê Thị Lệ, chủ tiệm tạp hóa cười vui vẻ, tiết lộ bà kết hợp cả yếu tố hiện đại và truyền thống trong kinh doanh.

“Qua rồi cái thời tiệm tạp hóa chỉ bán mắm muối, gạo mì… Tạp hóa bây giờ không thua gì siêu thị mini thu nhỏ, sạch sẽ, tiện lợi và có đủ các mặt hàng từ đồ ăn đến đồ chơi trẻ em. Cách thức hoạt động của tiệm tạp hóa được tôi học hỏi từ mô hình ở các siêu thị, đó là nguồn gốc, chất lượng sản phẩm đến hình thức thanh toán, hậu mãi” - bà Lệ bộc bạch.

Tuy nhiên, do đây là tiệm tạp hóa truyền thống nên bà Lệ “khuyến mãi” theo cách truyền thống như tặng thêm cọng hành, trái ớt; hay khách đem thiếu tiền thì bà cũng bán, hôm sau trả.

“Đôi khi, những câu chuyện không đầu không cuối về gia đình, con cái cũng được khách hàng chia sẻ, mình cũng tư vấn… Nhờ vậy mà khách thương yêu, ủng hộ chứ không chỉ đơn thuần là nơi mua - bán”, bà Lệ nói.

Dẫn dắt nhu cầu thị trường

Theo Nielsen IQ Việt Nam, hiện nay kênh thương mại truyền thống, cửa hàng tạp hóa và chợ truyền thống vẫn chiếm 75 - 85% doanh số. Trong đó, cửa hàng tạp hóa truyền thống nhỏ lẻ lên đến hơn 1 triệu cửa hàng trên toàn quốc, vẫn đang là một trong những kênh phân phối chính, chiếm tới 65% thị trường hàng tiêu dùng nhanh tại Việt Nam.

Với lợi thế này, tiệm tạp hóa truyền thống đã “lọt mắt xanh” của nhiều thương hiệu bán lẻ hiện đại. Cụ thể, MM Mega Market đã triển khai dự án “Giá tốt” nhằm bắt tay với nhà đầu tư cá nhân có mong muốn sở hữu những cửa hàng tiện ích, siêu thị mini, hoặc muốn nâng cấp mô hình tạp hóa truyền thống sang bán lẻ hiện đại.

Trước đó, Saigon Co.op đã tiên phong nâng cấp cửa hàng tạp hóa truyền thống thông qua việc mở cửa hàng tạp hóa hiện đại Co.op Smile. Những cửa hàng này có diện tích kinh doanh từ 20 - 200m2, chủ yếu nằm ở các khu dân cư, trường đại học... Hàng hóa đa dạng từ hàng thiết yếu đến thực phẩm tươi sống.

Theo ông Nguyễn Văn Phượng, chuyên gia Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, kết quả khảo sát của Hội cho thấy, có tới 70% người tiêu dùng chọn mua hàng tại tiệm tạp hóa, do những hấp lực về giá cả, đặc biệt là sự thuận tiện hay sự thân thiện của người bán. Nhiều tiệm tạp hóa hiện còn ứng dụng phương thức mới, kết hợp giữa trực tiếp, trực tuyến và chăm sóc khách hàng rất chuyên nghiệp. Do vậy, mô hình nâng cấp, chuyển đổi cửa hàng tạp hóa truyền thống thành hiện đại sẽ chiếm ưu thế hơn so với siêu thị, đại siêu thị.

Ông Đỗ Anh Hào, thương nhân chuyên phân phối thực phẩm chế biến cho nhiều tiệm tạp hóa tại TPHCM, cho biết: “Các cửa hàng tạp hóa được xem là cánh tay đắc lực đưa hàng hóa tiếp cận tới người tiêu dùng nhanh và thuận tiện nhất. Mua hàng ở tạp hóa đã trở thành văn hóa của người dùng trên mọi miền đất nước, đặc biệt là những vùng sâu xa, hải đảo”.

Hơn nữa, ông Hào cho rằng, nhiều doanh nghiệp tăng tiếp cận tiệm tạp hóa để đưa hàng lên kệ hơn kênh siêu thị. Lý do, chiết khấu cao ở siêu thị, ngoài ra còn nhiều khoản khác như phí tạo mã, phí quảng bá và nhiều chi phí khác.

Uyên Phương