Tiêm vaccine đủ mũi để phòng, chống bệnh bạch hầu

Tiêm vaccine phòng bệnh bạch hầu-ho gà-uốn ván cho trẻ tại Trung tâm tiêm chủng Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Ảnh: QUANG MINH

Theo thông tin của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), tháng 6-2020 đã ghi nhận 4 trường hợp mắc bệnh bạch hầu tại xã Đăk Sôr (huyện Krông Nô), 8 trường hợp mắc tại xã Quảng Hòa và xã Đăk R’măng (huyện Đắc Glong) trên địa bàn tỉnh Đắc Nông, trong đó, một trường hợp tử vong tại xã Quảng Hòa. Khu vực này có tỷ lệ tiêm chủng thấp 48-52%, các trường hợp mắc chưa được tiêm đủ mũi vaccine phòng bệnh bạch hầu. Ngay sau khi ghi nhận thông tin các trường hợp mắc bệnh bạch hầu, Cục Y tế dự phòng đã đề nghị Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên cử đội phản ứng nhanh hỗ trợ địa phương triển khai quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch; chỉ đạo ngành y tế địa phương tăng cường giám sát, lấy mẫu xét nghiệm, phát hiện sớm, cách ly kịp thời các trường hợp mắc; khoanh vùng, xử lý triệt để ổ dịch; điều trị kháng sinh dự phòng cho tất cả trường hợp tiếp xúc gần và có nguy cơ; đồng thời, tiến hành phun khử khuẩn môi trường tại khu vực ổ dịch; tổ chức tiêm vaccine chống dịch tại khu vực ổ dịch; triển khai các chốt và cách ly toàn bộ hộ gia đình có người mắc bệnh, hạn chế người ra vào khu vực ổ dịch. Ngành y tế địa phương cũng đẩy mạnh truyền thông trực tiếp tại hộ gia đình và địa phương để người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống. Đặc biệt, tuyên truyền rõ lợi ích của việc tiêm vaccine phòng bệnh; vận động người dân đưa trẻ em đi tiêm vaccine phòng bệnh đủ mũi và đúng lịch. Đến nay, các ổ dịch đã được khống chế.

Theo Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Đặng Quang Tấn: Bệnh bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm độc cấp tính, do vi khuẩn bạch hầu gây nên, thuộc nhóm B trong Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ nhưng cũng có thể gặp ở người lớn nếu không có miễn dịch. Bệnh lây truyền dễ dàng qua đường hô hấp hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết từ niêm mạc mũi họng của bệnh nhân hoặc người lành mang trùng khi ho, hắt hơi, nhất là trong khu vực dân cư đông đúc, nơi điều kiện vệ sinh không bảo đảm. Dịch bạch hầu bùng phát không theo mùa rõ rệt, chỉ cần có nguồn bệnh sẽ lây nhiễm. Khi bệnh nhân ho hoặc hắt hơi, vi khuẩn tán phát ra xung quanh theo đường không khí và lây bệnh cho người lành. Ngoài ra, tiếp xúc qua da khi bị trầy xước cũng dẫn đến lây lan vi khuẩn bạch hầu. Biểu hiện bệnh có thể từ nhẹ đến nặng, thường có giả mạc màu trắng ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi, có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sinh dục, trường hợp nặng có thể gây biến chứng và tử vong. Ông Đặng Quang Tấn cho rằng: "Nguyên nhân số ca bệnh tại Đắc Nông gia tăng thời gian gần đây là do không tiêm chủng đầy đủ 4 mũi theo lịch tiêm chủng. Trẻ em tại khu vực này chủ yếu là con em đồng bào dân tộc Mông, nên mới chỉ tiêm một mũi. Vì thế, hệ miễn dịch của các cháu rất kém, dễ mắc bệnh và mắc sẽ có diễn biến nặng hơn”.

Bệnh bạch hầu có thể dự phòng được bằng tiêm vaccine đủ liều và đúng lịch. Khi phát hiện sớm, bệnh điều trị khỏi bằng kháng sinh. Trước đây, bệnh lưu hành khá phổ biến ở hầu hết địa phương trên cả nước. Từ khi vaccine phòng bạch hầu được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng, bệnh đã được khống chế, chỉ ghi nhận một vài trường hợp lẻ do không được tiêm đầy đủ các mũi vaccine phòng bệnh và thường xảy ra ở các khu vực vùng sâu, vùng xa, nơi có tỷ lệ tiêm chủng thấp. Hiện, bệnh bạch hầu chưa được loại trừ ở nước ta. Do đó, người dân vẫn có thể mắc bệnh nếu chưa tiêm vaccine phòng bệnh đầy đủ và tiếp xúc với mầm bệnh.

Để chủ động phòng, chống bệnh bạch hầu, Cục Y tế dự phòng khẳng định: Biện pháp tốt nhất là tiêm vaccine. 100% trẻ sinh ra được tiêm đủ 3 mũi vaccine phòng bệnh bạch hầu-ho gà-uốn ván (DPT); hoặc vaccine DPT-viêm gan B-Hib 2-3-4 tháng tuổi. Sau một năm phải tiêm nhắc lại, sau 5 năm nhắc lại một lần nữa. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng hằng ngày; hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Ngoài ra, phải bảo đảm nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng. Người dân khi có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu phải được cách ly và đưa đến cơ sở y tế để được khám, điều trị kịp thời. Mặt khác, người dân trong ổ dịch cần thực hiện nghiêm túc việc uống thuốc phòng và tiêm vaccine phòng bệnh theo chỉ định và yêu cầu của cơ quan y tế.

DIỆP CHÂU