Tiền Giang và những chặng đường xuất khẩu - Bài 1: Những bước nhảy vọt

Cuối năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của Tiền Giang cán đích 6 tỷ USD, vượt xa chỉ tiêu mà Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tiền Giang đề ra cho cả nhiệm kỳ 2020-2025 (Nghị quyết đề ra đến năm 2025 kim ngạch xuất khẩu của Tiền Giang đạt 4,5 tỷ USD). Đây là quả ngọt của quá trình nỗ lực không ngừng nghỉ của Tiền Giang qua từng chặng đường phát triển.

CÁN ĐÍCH MỚI

Như bao tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long khác, kim ngạch xuất khẩu của Tiền Giang khởi đầu có lẽ xuất phát từ khi tham gia xuất khẩu gạo chung của cả nước. Tuy nhiên, giai đoạn này kim ngạch xuất khẩu mang về hầu như không cao. Cùng với xu thế chung của cả nước, khi ngành Công nghiệp phát triển, doanh nghiệp đầu tư trên địa bàn tỉnh được định hình, cũng là lúc khơi nguồn cho xuất khẩu hàng hóa.

Một khi giao thương với các nước dần được khơi thông, kim ngạch xuất khẩu bắt đầu chuyển dịch theo hướng tăng dần. Khi doanh nghiệp có môi trường đầu tư, khu công nghiệp được định hình trên địa bàn tỉnh (khởi đầu là Khu công nghiệp Mỹ Tho được thành lập vào năm 1997), là tiền đề quan trọng thúc đẩy tăng trưởng giá trị sản xuất công nghiệp, và đương nhiên kim ngạch xuất khẩu cũng chuyển dịch tăng dần.

Trong cơ cấu kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Tiền Giang có sự đóng góp tích cực của ngành thủy sản.

Theo dõi nhiều năm ngành Công thương tỉnh Tiền Giang mới thấy, nếu như vào năm 2009, kim ngạch xuất khẩu của Tiền Giang chỉ đạt 416 triệu USD, năm 2010 đạt 495 triệu USD, sang năm 2011 là 740 triệu USD. Nếu nhìn nhận một cách tổng thể, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Tiền Giang bắt đầu có bước tăng trưởng nhanh trong giai đoạn này. Điều này đã phần nào thể hiện được năng lực sản xuất, xuất khẩu của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh ngày càng lớn mạnh, môi trường kinh tế tỉnh nhà đã được khởi sắc.

Năm 2012 khép lại với con số kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh Tiền Giang đạt được là 890 triệu USD, tăng hơn 19% so với năm 2011. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý nhất là kết thúc năm 2013, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Tiền Giang lần đầu tiên cán mốc 1 tỷ USD.

Trên bình diện chung, trong giai đoạn này kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Tiền Giang năm sau luôn tăng hơn với năm trước. Đến năm 2015, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Tiền Giang đạt 1,76 tỷ USD, với mức tăng bình quân trong 3 năm giai đoạn này xấp xỉ 23% và cao hơn Kế hoạch đề ra giai đoạn 2011-2015 (16%-18%/năm). Nếu như năm 2011 Tiền Giang chỉ đạt 740 triệu USD, năm 2012 đạt 890 triệu USD và năm 2013 đạt trên 1 tỷ USD.

Xét trên bình diện chung về cơ cấu kim ngạch ngạch xuất khẩu hàng năm cho thấy rằng, xuất khẩu thủy sản chế biến, gạo trong giai đoạn này luôn chiếm ưu thế. Thực tế này đã đi đúng vào quỹ đạo chung của tỉnh sản xuất nông nghiệp mang tính đặc thù. Tuy có sự biến động về tỷ lệ hàng năm nhưng kim ngạch xuất khẩu thủy sản giai đoạn này luôn xấp xỉ 50% trong cơ cấu các ngành hàng xuất khẩu của toàn tỉnh. Điều này đã phần nào phản ánh ngành hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh được giữ ổn định, cũng đồng nghĩa là “sức khỏe” của các doanh nghiệp trong nhóm ngành này vẫn còn được giữ vững.

NHIỀU DOANH NGHIỆP MỚI THAM GIA

Khi phân tích cơ cấu ngành nghề, công bằng mà nói, sự tăng lên của giá trị xuất khẩu trong từng giai đoạn đương nhiên là có sự đóng góp thêm của nhiều doanh nghiệp mới tham gia, nhất là khi các khu, cụm công nghiệp mới ra đời. Bởi, nếu chỉ tính riêng một vài doanh nghiệp đầu tư mới trong Khu công nghiệp Long Giang và Tân Hương, với lượng kim ngạch kim ngạch rất lớn hàng năm cũng đã đẩy nhanh giá trị xuất khẩu của tỉnh Tiền Giang tăng vọt, tập trung nhiều nhất ở ngành may mặc, giày, túi xách, ống đồng.

Nếu chỉ tính riêng trong năm 2013, đóng góp đáng kể nhất là may mặc, chiếm 55% trong tổng giá trị xuất khẩu tăng thêm so với năm 2012; kế đến là giày chiếm 38%. Đối với mặt hàng ống đồng, do Công ty TNHH Gia công Đồng Hải Lượng (Khu công nghiệp Long Giang) sản xuất và xuất khẩu, giá trị xuất khẩu bình quân hằng năm cũng rất lớn, chủ yếu xuất sang thị trường châu Mỹ.

Công ty TNHH Gia công Đồng Hải Lượng có giá trị kim ngạch xuất khẩu hằng năm tương đối lớn.

Điểm nhấn quan trọng trong xuất khẩu của tỉnh Tiền Giang là đối với mặt hàng giày và túi xách, tập trung chủ yếu ở Khu Công nghiệp Tân Hương. Đối với mặt hàng giày, giá trị xuất khẩu của năm 2013 tăng trên 52% so với năm 2012. Mặt hàng này có tốc độ tăng khá cao, đóng góp trên 18% vào tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh; trong đó Công ty TNHH Freeview Industrial VN chiếm trên 64%, Công ty TNHH Dụ Đức Việt Nam chiếm trên 35%.Riêng đối với mặt hàng túi xách, do Công ty TNHH Túi xách Simone Việt Nam Tiền Giang sản xuất, kim ngạch xuất khẩu trong năm 2013 cũng đã tăng gần 90% so với năm 2012, đạt 115 triệu USD. Chính những yếu tố này đã góp phần ghi dấu ấn về kim ngạch xuất khẩu của Tiền Giang đạt dấu mốc 1 tỷ USD trong năm 2013.

Cùng với xu thế chung, việc tăng cường kiến tạo môi trường, thu hút đầu tư, kim ngạch xuất khẩu của Tiền Giang cứ theo đà tăng trưởng, năm sau luôn cao hơn năm trước. Theo đó, năm 2015, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Tiền Giang đã đạt 1,76 tỷ USD, sang năm 2016 vượt mốc 2 tỷ USD, đạt 2,1 tỷ USD, tăng hơn 19% so với năm 2015; năm 2020 đạt 3,046 tỷ USD, tổng kim ngạch xuất khẩu 5 năm giai đoạn àny đạt 13,36 tỷ USD, với tốc độ tăng bình quân giai đoạn 2016-2020 tăng hơn 11%/năm, xếp thứ 16/63 tỉnh, thành cả nước.

Hoạt động xuất khẩu giai đoạn 2016-2020 của Tiền Giang đã có bước phát triển đáng kể, các doanh nghiệp xuất khẩu trực tiếp ngày càng nhiều và đa dạng hóa được các mặt hàng xuất khẩu, tăng dần quy mô và thị trường xuất khẩu. Các mặt hàng thuộc nhóm hàng công nghiệp có mức tăng mạnh, đây là nhóm đóng góp lớn vào kim ngạch xuất khẩu của tỉnh như: Giày, túi xách, ống đồng, may mặc... Riêng nhóm hàng nông, thủy sản giai đoạn này tương đối gặp khó khăn về thị trường (nhu cầu nhập khẩu thấp, cạnh tranh, rào cản kỹ thuật, thương mại...).

Tiếp tục đà tăng trưởng như thế, đến cuối năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của Tiền Giang đã cán mốc 6 tỷ USD và dự kiến đến cuối năm 2025 là 6,3 tỷ USD, duy trì ở nhóm đầu về giá trị xuất khẩu đối với các tỉnh, thành vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Nhìn từ thực tiễn, kim ngạch xuất khẩu của Tiền Giang đã tăng nhanh trong những năm gần đây, phần lớn cũng nhờ vào việc Tiền Giang tập trung thu hút được nhiều doanh nghiệp đầu tư vào địa bàn, nhưng khi xét về cơ cấu hàng hóa cũng có dịch dịch chuyển đáng kể, khi có sự tham gia xuất khẩu của nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

TA
(Còn tiếp)