Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu: Nợ xấu ngân hàng ngày càng nhiều, sẽ tạo ra hệ lụy

Phát mại hàng loạt tài sản “khủng”

Theo đó, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) mới đây thông báo bán đấu giá khoản nợ của Nhà máy Xi măng lò quay Áng Sơn với giá 191 tỷ đồng; nợ của Công ty CP Thủy điện Đức Nhân Đắk Psi và Công ty TNHH Hoàng Nhi giá 914 tỷ đồng; nợ của Công ty cổ phần Công nghiệp Khai thác Chế biến đá Tây Nguyên với giá 111 tỷ đồng.

Trong khối bất động sản chưa xử lý được tại Vietcombank còn có tài sản đảm bảo của Công ty TNHH Kỹ nghệ Evergreen. Giá khởi điểm Vietcombank đưa ra trong đợt thông báo gần đây nhất là gần 766,5 tỷ đồng, giảm gần 20 tỷ đồng so với thông báo trước đó và giảm hơn 300 tỷ đồng so với mức giá ban đầu.

Tại ngân hàng VietinBank, quyền sử dụng đất và khách sạn 4 sao có diện tích đất 1.032m2; diện tích xây dựng 3.657,6m2; với 55 phòng tại Quảng Nam được bán với giá 120 tỷ đồng.

Nhà máy xi măng lò quay Áng Sơn (Quảng Bình) được BIDV rao bán hơn 191 tỷ đồng.

VietinBank cũng rao bán Lô A2-6 khu khách sạn - condotel (căn hộ) và dân cư Saphia có diện tích 1.432m2 với giá 100,2 tỷ đồng.

Đặc biệt, một khách sạn 5 sao tại Đà Nẵng có diện tích đất 1.220m2; diện tích xây dựng 21.707,61m2 và 236 phòng được ngân hàng phát giá 600 tỷ đồng.

Nhiều tài sản được BIDV rao bán hàng chục lần vẫn không có người mua. Như dự án Nhà máy thủy điện Tân Thượng do Công ty Năng lượng Tân Thượng làm chủ đầu tư, giá khởi điểm 325 tỷ đồng. Tài sản này đã được đấu giá đến lần thứ 10.

Hay như Nhà máy xi măng lò quay Áng Sơn tại thôn Áng Sơn, xã Vạn Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình và các tài sản liên quan vừa được thông báo đấu giá lần thứ 15 với giá khởi điểm hơn 191 tỷ đồng.

Ngân hàng cho vay kiểu “gậy ông đập lưng ông”

Chia sẻ với Báo Giao thông, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế ngân hàng cho rằng, các ngân hàng phát mại lên đến hàng trăm tỷ đồng không phải do họ dễ dãi khi cho vay. Mà họ có nợ xấu, đến giai đoạn là xử lý tài sản bảo đảm để thu hồi nợ.

Theo ông Hiếu, việc nợ xấu các ngân hàng có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân. Do môi trường kinh doanh xấu đi, có thể ngân hàng đã cho vay dưới chuẩn. Hoặc do tình hình kinh tế suy thoái, các doanh nghiệp, người đi vay thất thu không có khả năng trả nợ, dẫn đến cái tình trạng nợ xấu của ngân hàng.

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn hệ thống đến cuối tháng 2/2023 đã lên tới 2,91%, so với mức 2% cuối năm 2022 và gần gấp đôi cuối năm 2021.

Tổng nợ xấu gộp (nợ xấu nội bảng, nợ bán cho VAMC chưa xử lý và nợ tiềm ẩn thành nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng) đến cuối tháng 2/2023 ước chiếm 5%/tổng dư nợ.

“Đối với vấn đề thẩm định giá tài sản, có những trường hợp ngân hàng cấu kết với lại các doanh nghiệp để tăng giá trị tài sản lên để cho vay. Khi tăng giá trị của tài sản để cho vay, thì tăng dư nợ lên. Khi dư nợ tăng vượt ra khỏi khả năng trả nợ của khách hàng, khách hàng không còn khả năng trả nợ. Do vậy dẫn đến chuyện 'gậy ông đập lưng ông'. Chính việc khách hàng được vay nhiều lại trở thành gánh nặng tài chính, tạo nên tình trạng nợ xấu”, ông Hiếu cho biết thêm.

Theo chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu, với tỷ trọng nợ trên 20% tổng dư nợ từ lĩnh vực bất động sản cho thấy rằng tình trạng dư nợ bất động sản tác động rất lớn.

Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu

“Nợ xấu liên quan đến tài sản thế chấp bất động sản của các ngân hàng sẽ tạo ra những hệ lụy. Thứ nhất, ngân hàng sẽ giảm cho vay bất động sản (dòng vốn tín dụng mà được chảy qua ngân hàng sẽ siết lại để giảm thiểu rủi ro).

Thứ hai, có thể tác động đến hàng chục ngành nghề khác liên quan. Thành ra, lĩnh vực bất động sản bị siết lại tín dụng, nó sẽ tác động cho ngành kinh doanh, xây dựng, bất động sản, và rất nhiều những cái ngành nghề khác có liên quan đến bất động sản”, ông Hiếu nhận định.

Anh Hoàng