Tiên Tiến và câu chuyện đánh thức tiềm năng ở vùng đất khó
Ninh Thuận - vùng đất vốn chỉ có cát, nắng và gió giờ đã hình thành những mô hình trang trại nông nghiệp hữu cơ được Bộ Nông nghiệp Mỹ cấp chứng nhận Organic. Đó là câu chuyện tưởng chừng khó tin nhưng hoàn toàn có thực. Trang trại nông nghiệp hữu cơ Tiên Tiến tại thôn Tuấn Tú, xã An Hải, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận là một ví dụ điển hình.
Làm nông nghiệp hữu cơ theo mô hình kinh tế tuần hoàn
Ấn tượng đầu tiên khi đến Tiên Tiến là những tấm pin năng lượng mặt trời có mặt ở khắp nơi. Ngay từ lối vào trang trại cho đến toàn bộ các công trình xây dựng, trồng trọt, chăn nuôi bò sinh sản,…tất cả gói gọn trên diện tích hơn 20 ha. Ông Nguyễn Văn Tiến - Chủ Trang trại Nông nghiệp hữu cơ Tiên Tiến– hào hứng chia sẻ: Toàn bộ hệ thống năng lượng mặt trời được lắp đặt trên các công trình xây dựng và hệ thống sân đường nội bộ của trang trại. Lượng điện sản xuất được sẽ cung cấp cho các hoạt động của trang trại như: Dây chuyền sơ chế, chế biến nông sản; canh tác; tưới tiêu; kho lạnh bảo quản nông sản; phục vụ sinh hoạt của công nhân viên sinh sống và làm việc tại trang trại. Phần điện dư thừa sẽ phát lên lưới điện quốc gia phục vụ nhu cầu sinh hoạt của bà con trong khu vực.
Mọi hoạt động sản xuất tại trang trại được diễn ra khép kín. Từ những phế phẩm của cây măng tây, lạc (đậu phộng) sẽ dùng làm nguồn thức ăn cho đàn bò hơn 300 con; Nguồn phân bò sẽ dùng cho công việc nuôi trùn quế; nguồn phân trùn quế làm phân bón lại cho cây măng tây, lạc và một số loại rau ăn lá. Riêng thịt trùn quế được dùng làm nguồn thức ăn cho cá, gà….Hiện nay, trang trại còn sản xuất thêm hai sản phẩm đặc trưng đó là: Chế phẩm thảo mộc Neem NNT – 18 được chiết xuất từ cây Neem, trồng nhiều ở Ninh Thuận và sản phẩm Chế phẩm sinh học CNT- 18 được sản xuất từ nguồn cá biển đánh bắt gần bờ của bà con trong khu vực.
Sản xuất nông nghiệp theo mô hình hữu cơ, có thể nói là một quyết định mạo hiểm và khó “nhằn” đối với nền nông nghiệp địa phương lúc bấy giờ, vì khi triển khai rồi mới thấy, “thiếu đủ thứ”. Ông Tiến nhớ lại “Cách đây hơn 2 năm, nơi này vẫn là những cồn cát trắng xóa, điện lưới chỉ có thể phục vụ đời sống sinh hoạt của người dân chứ chưa thể phục vụ cho sản xuất, cơ giới hóa được. Bao nhiêu lần vườn ươm chết khô vì thiếu điện để tưới tiêu. Đây có thể là nguyên nhân chính giúp ông Tiến nảy sinh ý tưởng kết hợp điện mặt trời với sản xuất nông nghiệp. Ông Tiến đã cùng bà con nông dân địa phương hợp tác cùng nhau xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên những cánh đồng VietGap vốn có trước đây, từng bước áp dụng những khoa học tiến bộ ngay từ cây giống, kỹ thuật canh tác, thu hoạch, chế biến…. từng bước cải thiện nền nông nghiệp địa phương, dần dần đưa những sản phẩm nông nghiệp có giá trị kinh tế cao ra khắp thị trường trong và ngoài nước.
Thành quả đạt được của trang trại Tiên Tiến được đã minh chứng cho một quyết định đầu tư đúng đắn, sáng tạo nhưng cũng đầy dũng cảm và đôi chút liều lĩnh bởi Ninh Thuận được xem là một trong những tỉnh khó khăn của cả nước, địa phương này luôn phải đối mặt với tình trạng hạn hán và thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu; Đời sống người dân thuộc nhóm có thu nhập thấp trên cả nước. Ngày nay địa phương như được khoác lên một chiếc áo mới, phát triển cả về mặt kinh tế, xã hội. Đời sống người dân nơi đây được đầy đủ, ấm no hơn.
Theo Nghị quyết số 05 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Ninh Thuận về nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao, nhân rộng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 -2020, thời gian qua, ngành Khoa học và công nghệ, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn của tỉnh đã tập trung triển khai nhiều chương trình ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp, hướng đến nền nông nghiệp phát triển bền vững và triển khai nhiều chính sách ưu tiên, ưu đãi đầu tư…. Đáp lại kêu gọi ấy ông Nguyễn Văn Tiến cùng một số doanh nghiệp đã mạnh dạn tiếp tục đầu tư vào một số lĩnh vực kinh tế này, thích hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương, giúp nền kinh tế địa phương ngày càng phát triển.
Nông nghiệp Organic - xu hướng phát triển bền vững
Chia sẻ về lý do tại sao Trang trại Tiên Tiến lại chọn làm nông nghiệp với mức tiêu chuẩn cao nhất là Organic? ông Nguyễn Văn Tiến cho biết, việc phát triển nền nông nghiệp hữu cơ là xu hướng tất yếu, nhằm đáp ứng nhu cầu các sản phẩm nông nghiệp có nguồn dinh dưỡng cao, không độc hại, chất lượng cao cho người tiêu dùng. Qua đó canh tác nông nghiệp hữu cơ sẽ giúp cải thiện và duy trì cảnh quan tự nhiên và hệ sinh thái nông nghiệp, tránh việc khai thác quá mức và gây ô nhiễm cho các nguồn lực tự nhiên, giảm thiểu việc sử dụng năng lượng và các nguồn lực không thể tái sinh . . .. Ngoài ra, nông nghiệp hữu cơ còn đảm bảo, duy trì và gia tăng độ màu mỡ lâu dài cho đất, củng cố các chu kỳ sinh học trong trang trại, đặc biệt là các chu trình dinh dưỡng, bảo vệ cây trồng dựa trên việc phòng ngừa thay cho cứu chữa, đa dạng các vụ mùa và các loại vật nuôi, phù hợp với điều kiện địa phương hơn.
Hơn 2 năm hoạt động, sản phẩm măng tây tươi của Trang trại Tiên Tiến sản xuất không đủ cung cấp cho thị trường. Măng tây còn được chế biến thành nhiều sản phẩm đa dạng khác như trà Măng tây được người tiêu dùng đón nhận nồng nhiệt. Đối với cây lạc, Tiên Tiến chế biến thành dầu Lạc nguyên chất với hàm lượng dinh dưỡng cao. Cùng với đó, đàn bò sinh sản 300 con đang không ngừng phát triển lớn mạnh…..Trong suốt thời gian qua, Trang trại Tiên Tiến đã đón tiếp nhiều đoàn tham quan trong cả nước đến thăm quan học hỏi kinh nghiệm, với ai ông Tiến cũng nhiệt tình chia sẻ kinh nghiệm, cách làm.
Ông Nguyễn Văn Tiến mong muốn thông qua mô hình hoạt động của Trang trại có thể đào tạo, tập huấn cũng như chia sẻ kinh nghiệm làm nông nghiệp hữu cơ đến bà con nông dân trên cả nước, hy vọng sẽ có nhiều hơn những mô hình nông nghiệp hữu cơ được hình thành và lan tỏa trên khắp cả nước đặc biệt là ở những vùng đất có điều kiện tự nhiên khó khăn, cằn cỗi như Ninh Thuận.
Có thể nói, Trang trại nông nghiệp hữu cơ Tiên Tiến, không chỉ góp phần thức dậy tiềm năng ở một vùng đất nghèo nàn của Ninh Thuận, mà còn minh chứng được sự thành công vượt trội của sản phẩm của Trang trại Tiên Tiến khi tất cả sản phẩm đạt chứng nhận sản phẩm hữu cơ – Organic do Tổ chức Control Union của Hoa Kỳ cấp. Nó là tấm giấy thông hành quý giá đưa sản phẩm của Tiên Tiến vươn ra thị trường quốc tế.
Và câu chuyện được nghe, được thấy từ trang trại theo mô hình kinh tế tuần hoàn ở Trang trại Tiên Tiến có thể là tiền đề quan trọng để Việt Nam xây dựng, phát triển và đưa nền nông nghiệp hữu cơ vươn lên những tầm cao mới trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng.