TIẾN TỚI ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU ĐẢNG BỘ TỈNH ĐỒNG NAI LẦN THỨ I, NHIỆM KỲ 2025-2030 VÀ ĐẠI HỘI XIV CỦA ĐẢNG 'Đòn bẩy' cho năng lượng tái tạo ở Đồng Nai

Mô hình Điện mặt trời áp mái trong khu công nghiệp giới thiệu tại Diễn đàn và Triển lãm kinh tế Xanh (GEFE) 2024 diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Là trung tâm công nghiệp lớn của cả nước, có tiềm năng phát triển đa loại hình NLTT, với Nghị quyết số 70, Đồng Nai kỳ vọng thời gian tới sẽ có bước phát triển đột phá ở lĩnh vực này.

“Cú hích“ từ nghị quyết lịch sử

Ngày 20-8-2025, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm ký ban hành Nghị quyết số 70. Đây là nghị quyết thứ 2 Bộ Chính trị ban hành trong 5 năm qua và là nghị quyết toàn diện hơn về an ninh năng lượng quốc gia trong bối cảnh đất nước đứng trước áp lực vừa bảo đảm nguồn cung năng lượng vừa thực hiện cam kết quốc tế về giảm phát thải và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Nghị quyết đặt ra mục tiêu đến năm 2030, tổng công suất nguồn điện đạt 183-236GW, trong đó NLTT chiếm khoảng 25-30% tổng năng lượng sơ cấp, giảm phát thải khí nhà kính từ hoạt động năng lượng khoảng 15-35% so với kịch bản thông thường. Đến năm 2045, đảm bảo vững chắc an ninh năng lượng; Việt Nam có hệ thống năng lượng hiện đại, thông minh, kết nối khu vực và quốc tế, ngang tầm các nước công nghiệp phát triển.

Đặc biệt, nghị quyết nêu rõ quan điểm phát triển năng lượng phải đồng bộ, đa dạng, ưu tiên năng lượng sạch, năng lượng mới, NLTT; đồng thời, giảm dần điện than theo lộ trình hợp lý. Đây được xem là “đòn bẩy” để các địa phương phát triển công nghiệp lớn như Đồng Nai chuyển dịch nhanh hơn sang mô hình tăng trưởng xanh, bền vững.

Đồng Nai hiện có 57 khu công nghiệp đã thành lập, hơn 2,2 ngàn doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), hàng chục ngàn DN trong nước đang hoạt động nên nhu cầu về năng lượng xanh, sạch rất lớn. Bên cạnh đó, Đồng Nai cũng là một trong những địa phương có nhu cầu sử dụng điện năng lớn nhất cả nước, hơn 21 tỷ kWh (kế hoạch năm 2025), trong đó phần lớn đến từ nguồn điện truyền thống. Các yếu tố này là động lực quan trọng để phát triển NLTT.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Phạm Văn Cường chia sẻ: Đồng Nai có tiềm năng phát triển nhiều loại NLTT. Đó là điện mặt trời áp mái trong các khu công nghiệp, trang trại nông nghiệp; điện mặt trời nổi ở các hồ thủy lợi và thủy điện; điện sinh khối từ phụ phẩm nông nghiệp; sản xuất điện từ rác thải sinh hoạt; thủy điện nhỏ và vừa. Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 70 là cơ sở chính trị quan trọng để tỉnh đẩy mạnh thu hút đầu tư, mở rộng quy mô các dự án năng lượng xanh.

Trên thực tế, thời gian qua, nhiều DN FDI trên địa bàn tỉnh, nhất là trong lĩnh vực dệt may, da giày, chế biến gỗ, đã chủ động lắp đặt điện mặt trời áp mái để đáp ứng tiêu chí “xanh” trong hàng hóa từ các thị trường xuất khẩu lớn như: EU, Mỹ. Một số khu công nghiệp như: Amata, Long Đức, Nhơn Trạch 6 đã và đang nghiên cứu mô hình “khu công nghiệp xanh” gắn với NLTT, tái chế chất thải và tuần hoàn năng lượng.

Đảm bảo năng lượng ổn định bền vững

Phát triển NLTT không chỉ là giải pháp bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu mà còn mở ra con đường phát triển bền vững. Với lợi thế là trung tâm công nghiệp, có sân bay quốc tế, cảng biển và cửa khẩu, Đồng Nai hội đủ điều kiện để đi đầu trong tiến trình chuyển đổi năng lượng. Nếu khai thác hiệu quả “đòn bẩy” từ nghị quyết mới của Bộ Chính trị, Đồng Nai không chỉ bảo đảm an ninh năng lượng mà còn có thể trở thành trung tâm NLTT của vùng Đông Nam Bộ, góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu quốc gia về phát triển năng lượng xanh, bền vững và giảm phát thải.

Theo Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng, Đồng Nai đang chú trọng phát triển các nguồn NLTT, đặc biệt là điện mặt trời và điện rác, nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng điện ngày càng cao, nhu cầu điện sạch của DN xuất khẩu và giảm thiểu tác động đến môi trường. Khuyến khích người dân, các cơ quan công sở, bệnh viện, trường học lắp đặt điện mặt trời mái nhà để tăng tỷ lệ NLTT trong cơ cấu sử dụng năng lượng.

Theo định hướng của tỉnh, các khu công nghiệp thành lập mới phải tích hợp ngành nghề và hạ tầng điện mặt trời áp mái ngay từ khi quy hoạch. Tỉnh hỗ trợ thủ tục để DN tiếp cận các gói tín dụng xanh đầu tư vào NLTT; đồng thời, thúc đẩy hợp tác với các nhà đầu tư lớn trong lĩnh vực điện mặt trời, điện sinh khối, điện rác.

Mặc dù đã có “kim chỉ nam” và nhiều chính sách khác của Trung ương nhưng việc hiện thực hóa mục tiêu NLTT tại tỉnh vẫn còn gặp phải thách thức về thủ tục pháp lý và hạ tầng truyền tải. Điển hình là Dự án Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4 tại xã Đại Phước là một trong những dự án trọng điểm quốc gia của ngành năng lượng, là dự án điện khí thiên nhiên hóa lỏng đầu tiên tại Việt Nam trong thực hiện chuyển đổi sang năng lượng sạch và bền vững, có kế hoạch phát điện thương mại lần lượt tháng 10 và 12-2025, nhưng đến nay các tuyến đường dây truyền tải điện chưa hoàn thành, do đó khó bảo đảm phát hết công suất.

Có thể nói, Nghị quyết số 70 là một bước ngoặt đối với ngành năng lượng. Đồng Nai là tỉnh có nhu cầu sử dụng điện lớn, kinh tế năng động, có quyết tâm cao trong thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, hoàn toàn có thể biến các tiềm năng, lợi thế thành cơ hội bứt phá.

Hoàng Lộc