Tiến tới Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 và Đại hội XIV của Đảng Khát vọng bứt phá từ khoa học - công nghệ

Công chức phường Trảng Dài cập nhật dữ liệu trên Hệ thống Dữ liệu dân cư quốc gia để giải quyết thủ tục hành chính. Ảnh: Công Nghĩa

Một trong 3 đột phá được Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Nai trình Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030) đề cập, đó là đột phá về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đẩy mạnh cải cách hành chính; xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ nhân dân và doanh nghiệp gắn với phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số; bảo đảm công khai, minh bạch, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng, nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh.

Những kết quả từ thực tiễn

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, Đồng Nai đã có những bước tiến rõ rệt trong KHCN và chuyển đổi số. Tỉnh đã ban hành nghị quyết chuyên đề về chuyển đổi số, đồng thời gắn kết với cải cách hành chính và xây dựng chính quyền điện tử. Một số cơ sở dữ liệu nền tảng đã được xây dựng tạo tiền đề cho quản trị số. Các dự án chính quyền số trong lĩnh vực an ninh trật tự, y tế, giáo dục được triển khai hiệu quả; mạng 4G/5G đã phủ kín 100% khu vực trung tâm, cùng với việc hoàn thành trung tâm điều hành thông minh cấp tỉnh và huyện. Hoạt động KHCN có chuyển biến tích cực: Nhiều nhiệm vụ nghiên cứu gắn với thực tiễn được đặt hàng; thị trường KHCN bước đầu hình thành; hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo được khơi mở. Đây chính là những “viên gạch đầu tiên” đặt nền móng để Đồng Nai tiến vào kỷ nguyên kinh tế số.

Theo dự thảo văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ I, Đồng Nai đặt mục tiêu đến năm 2030, tỷ trọng tăng thêm của kinh tế số trong GRDP đạt trên 30%. Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh sẽ tăng cường đầu tư hạ tầng nghiên cứu, phát triển các ngành công nghệ cao, công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo (AI), chíp bán dẫn, vật liệu tiên tiến, tự động hóa; có chính sách đặc biệt thu hút chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước; tập trung xây dựng khu đổi mới sáng tạo, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung; phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, xã hội hóa đầu tư cho KHCN, thúc đẩy thị trường dịch vụ kết nối và chuyển giao công nghệ.

Cùng với đó, Đồng Nai coi xây dựng hạ tầng số, chính quyền số, xã hội số là động lực mới cho tăng trưởng bền vững với mục tiêu không chỉ dừng ở hiệu quả quản trị, mà còn hướng đến tạo môi trường đầu tư - kinh doanh thông thoáng, nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh.

Vượt thách thức, phát huy lợi thế

Đồng Nai có nhiều lợi thế khi triển khai đột phá này. Đầu tiên là vị trí địa chiến lược khi tỉnh nằm ở cửa ngõ vùng Nam Bộ, trung tâm công nghiệp - dịch vụ lớn. Bên cạnh đó, hạ tầng viễn thông hiện đại: đã phủ sóng 4G/5G, xây dựng trung tâm điều hành thông minh. Tỉnh có cơ chế phân cấp mạnh mẽ với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” tạo sự linh hoạt trong triển khai.

Về nền tảng cải cách hành chính, nhiều năm liền, tỉnh nằm trong nhóm khá về chỉ số cải cách hành chính (PAR Index), việc xây dựng chính quyền điện tử đã đạt kết quả ban đầu. Đồng Nai là điểm đến hấp dẫn của nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) công nghệ cao, mở ra cơ hội lan tỏa tri thức và công nghệ mới…

Tuy nhiên, khó khăn, thách thức mà Đồng Nai đang phải đối mặt đó chính là nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu; tiềm lực KHCN chưa đáp ứng yêu cầu. Bên cạnh đó, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chưa đồng bộ; thiếu cơ chế ưu đãi mang tính đặc thù để tạo sức hút đầu tư công nghệ cao; còn có chênh lệch phát triển giữa các vùng: khu vực nông thôn, miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số còn khó tiếp cận công nghệ, nguy cơ “chia cắt số”.

Đồng Nai cũng đứng trước áp lực vốn và công nghệ để đầu tư vào các ngành mũi nhọn như: bán dẫn, AI, vật liệu mới… Thách thức an ninh mạng và tội phạm công nghệ cao ngày càng phức tạp, tác động trực tiếp đến niềm tin của người dân và doanh nghiệp.

Để nhiệm vụ đột phá này đi vào thực chất, Đồng Nai cần hoàn thiện cơ chế chính sách đặc thù, đề xuất Trung ương cho phép cơ chế ưu tiên về vốn, đất đai, thuế cho các dự án công nghệ cao, đổi mới sáng tạo. Đầu tư trọng điểm vào hạ tầng số: Mở rộng kết nối vùng nông thôn, miền núi; xây dựng trung tâm dữ liệu lớn (data center) phục vụ cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Phát triển mạnh nguồn nhân lực số bằng giải pháp liên kết đại học, viện nghiên cứu với doanh nghiệp; đưa nội dung chuyển đổi số, khởi nghiệp sáng tạo vào đào tạo phổ thông và dạy nghề. Cùng với đó là đẩy mạnh liên kết vùng và quốc tế, tham gia sâu hơn vào các chuỗi giá trị toàn cầu; hợp tác với các tập đoàn công nghệ để “đi tắt, đón đầu”. Kết hợp cải cách hành chính với chuyển đổi số như: giảm thủ tục, số hóa dịch vụ công, đảm bảo minh bạch nhằm chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Đồng Nai đang đứng trước một cơ hội lớn để bứt phá, nếu tận dụng hiệu quả “cặp đôi động lực” là chuyển đổi số và cải cách hành chính. Những kết quả bước đầu đã chứng minh tỉnh hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu về chính quyền số, kinh tế số của cả nước. Tuy nhiên, để khát vọng trở thành tỉnh công nghiệp - dịch vụ hiện đại, phấn đấu đến năm 2030 đạt các tiêu chuẩn cơ bản của thành phố trực thuộc Trung ương đòi hỏi sự quyết tâm mạnh mẽ, sự đồng bộ từ chính sách đến hành động, cùng sự tham gia chủ động của người dân và doanh nghiệp. Nếu Đồng Nai làm tốt, đột phá này sẽ không chỉ là động lực tăng trưởng cho riêng tỉnh, mà còn góp phần tạo sức lan tỏa trong tiến trình xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng trong kỷ nguyên số.

Nguyễn Phượng