Tiếng ồn nâu là giải pháp cho chứng rối loạn tăng động giảm chú ý?

Cộng đồng ADHD trên Tiktok nói tiếng ồn nâu xoa dịu tâm trí họ. Ảnh: Adam Highton / The Guardian.

Theo The Guardian, gần đây, mạng xã hội nổi lên xu hướng sử dụng loại âm thanh như tiếng sóng vỗ, tiếng quạt kêu hay tiếng mưa rơi đều đều. Đối với cô Emma Beddington, tác giả bài viết, cô cảm giác âm thanh này nghe giống chiếc máy bay rỗng đang bay yên bình trên cao.

Những loại âm thanh trên được gọi là tiếng ồn nâu, "người anh em họ hàng gần gũi" của tiếng ồn trắng. Người dùng mạng xã hội, đặc biệt cộng đồng ADHD (rối loạn tăng động giảm chú ý), quan tâm rất nhiều đến tiếng ồn nâu, với 85,3 triệu lượt xem liên quan đến hashtag #brownnoise.

Video thu hút được nhiều lượt xem nhất, với hơn 1,3 triệu lượt xem thuộc về tài khoản @NatalyaBubb. Trong video, lúc đầu thử nghe tiếng ồn nâu, cô ấy trông có vẻ giật mình, sau đó dần bị mê hoặc. Cô ấy rất ngạc nhiên: "Tất cả suy nghĩ của tôi đã biến đâu mất rồi?".

Những người bình luận dưới clip của cô và các clip về tiếng ồn nâu khác đều tỏ ra rất hào hứng và thích thú. Họ viết: “Tôi nhắm mắt lại và thực sự không có bất kì suy nghĩ nào hiện ra trong đầu cả. Nó khiến não tôi cảm thấy mềm mại và dễ chịu”. Một người mắc chứng ADHD bình luận: “Âm thanh này như luồng không khí trong lành thổi bên tai tôi vậy. Nó giống như tấm chăn mềm quấn lấy não, khiến tôi cảm thấy an toàn".

Tiếng ồn nâu là gì?

Màu nâu trong "tiếng ồn nâu" không phải để chỉ màu sắc, mà để chỉ chuyển động của âm thanh. Năm 1827, nhà thực vật học Robert Brown xác định được chuyển động của phấn hoa trong nước. Chuyển động của tiếng ồn nâu cũng giống vậy nên nó được đặt tên theo nhà thực vật học Brown.

Về bản chất, tiếng ồn nâu là âm thanh quen thuộc của tiếng ồn trắng (nghĩa là bạn có thể nghe được đồng thời tất cả tần số). Sự khác biệt là tiếng ồn nâu tăng nốt tần số thấp và giảm nốt tần số cao, trái ngược với xu hướng tự nhiên của tai người là nghe các tần số cao một cách to rõ ràng hơn.

Rất nhiều người thích nghe tiếng ồn nâu

Giles Williams, Giám đốc âm nhạc của dịch vụ âm nhạc thương mại Rehegoo, cho biết: “Tiếng ồn nâu đem tới trải nghiệm nghe dễ chịu hơn vì hầu hết tần số cao hơn, có thể gây chói tai hoặc gây mất tập trung cho người nghe, đã bị loại bỏ”.

Ngoài cộng đồng ADHD, nhiều người cũng rất thích nghe tiếng ồn nâu, bao gồm tiểu thuyết gia người Anh Zadie Smith. Cô chia sẻ với podcast Penguin: “Tôi lắng nghe tiếng ồn nâu cả ngày lẫn đêm. Tôi tận hưởng việc chìm đắm trong tầng âm thanh trầm lắng này".

Mọi người nói họ tập trung hơn và ngủ ngon hơn khi nghe tiếng ồn nâu. Ảnh: Theconversation.

Nikola, đồng nghiệp của cô Emma Beddington, biết đến tiếng ồn nâu khi học đại học. Nikola nói mình chỉ tập trung được khi ngồi ở quán cà phê. Nhưng khi đó, Nikola quá nghèo và không thể đến quán cà phê nữa, cô thử tìm âm thanh của quán cà phê trên mạng xã hội và sau đó khám phá ra một thứ gọi là "tiếng ồn nâu giúp bạn tập trung". Kể từ đó, cô sử dụng nó mỗi khi cần phải hoàn thành công việc.

Rất nhiều người sử dụng tiếng ồn nâu để dễ ngủ hơn. Theo ông Williams, tiếng ồn nâu hiện được coi là “lựa chọn tốt để sử dụng trong phòng thư giãn sâu hoặc buồng ngủ” cho các doanh nghiệp chăm sóc sức khỏe.

Tiếng ồn nâu có thật sự hiệu quả?

Tiếng ồn trắng đã được chứng minh là có thể cải thiện giấc ngủ và một số hoạt động nhận thức cho trẻ ADHD. Liệu tiếng ồn nâu có những lợi ích tương tự không?

Dan Berlau, giáo sư Khoa học Dược phẩm tại Đại học Regis ở Colorado, xem xét các tài liệu về lợi ích của tiếng ồn trắng và chia sẻ: “Tôi không nghĩ tiếng ồn nâu có điều gì kỳ diệu. Tôi nghĩ tất cả âm thanh đó đều có những tác động tương tự đến não bộ, nhưng mọi người thích âm thanh của tiếng ồn nâu nên mới chú ý đến nó. Có vẻ như cộng đồng ADHD trên mạng xã hội xác định tiếng ồn nâu là thứ có ích cho họ và điều đó rất tuyệt".

Dù mọi người có phản hồi tích cực về việc dùng tiếng ồn nâu, lợi ích của nó vẫn chưa được kiểm nghiệm. Ảnh: Thecut.

Trải nghiệm của mọi người khi họ nghe tiếng ồn nâu là không rõ ràng. Nghiên cứu vẫn chưa giải thích được phản ứng êm dịu, "không suy nghĩ" mà cộng đồng mạng ADHD mô tả. Tuy nhiên, giáo sư Berlau nói cách miêu tả trên hoàn toàn hợp lý.

Ông cho biết những người mắc chứng ADHD không có “chất bổ sung dopamine” thường xuyên trong não bộ thần kinh, dẫn đến não họ liên tục suy nghĩ. Tiếng ồn nâu từ bên ngoài sẽ làm dịu phần nào tiếng ồn trong não đó. Tuy nhiên, điều này chưa được xác nhận bằng thực nghiệm.

Ngoài ra, tác dụng này có thể còn chịu ảnh hưởng từ các yếu tố khác. Tác dụng điều trị của tiếng ồn toàn phổ (cho dù màu trắng, nâu hay màu khác) chỉ được thể hiện ở mức decibel cao. Những người nhận thấy khả năng tập trung được cải thiện nhờ tiếng ồn nâu ở mức độ thấp có thể chỉ đang bị ảnh hưởng từ việc “chắn âm thanh”. Tiếng ồn nâu chặn các âm thanh khác và bạn cảm thấy ít bị phân tâm hơn.

Đây có lẽ cũng là lý do mọi người báo cáo giấc ngủ được cải thiện khi nghe tiếng ồn nâu. Đây cũng có thể là hiệu ứng giả dược. Giáo sư Berlau nói: “Nếu một người trên mạng xã hội muốn cảm nhận sức mạnh chữa lành của tiếng ồn nâu, họ chắc chắn sẽ cảm nhận được điều đó".

Ông chia sẻ con trai mình mắc chứng ADHD và đang vật lộn với nhiều phương pháp điều trị. Nếu như có càng nhiều bằng chứng về lợi ích của tiếng ồn nâu với ADHD, đó thực sự là một điều tốt và ông rất mong chờ.

Phương Hà