Tiếp thêm động lực cho học sinh vùng cao

Ở Trường THPT Phan Đình Giót (TP Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên), nhiều học sinh gọi cô giáo Nguyễn Thị Hà bằng cái tên thân thương "mẹ Hà".

Cử nhân tiếng Anh tình nguyện về vùng cao

Tranh thủ thời gian học sinh ra chơi giữa giờ, cô Hà đã trao đổi với chúng tôi về hành trình thiện nguyện của mình.

Cô Hà cho biết Trường THPT Phan Đình Giót có hơn 70% học sinh là con em đồng bào dân tộc thiểu số đến từ các huyện vùng sâu, vùng xa của tỉnh Điện Biên. Hầu hết học sinh ở đây đều có gia cảnh khó khăn, điều đó thôi thúc cô dốc lòng giúp đỡ các em.

Cô Hà nhận Giải thưởng Tình nguyện viên quốc gia năm 2023 được tổ chức tại TP HCM vào ngày 3-12-2023

Tốt nghiệp cử nhân tiếng Anh Trường ĐH Ngoại ngữ - ĐHQG Hà Nội năm 2004, cô Hà tình nguyện về địa phương công tác dù có cơ hội dạy học ở một số nơi có điều kiện tốt hơn. Năm 2016, cô làm Phó Bí thư Đoàn Trường THPT Phan Đình Giót và bắt đầu tham gia công tác xã hội đến nay.

Trên lớp cũng như trong đời sống hằng ngày, cô Hà đều hết lòng với học trò. (Ảnh do nhân vật cung cấp)

Cô Hà trăn trở: "Công tác tại địa bàn khó khăn nên tôi thấu hiểu được hoàn cảnh nhiều gia đình học sinh. Mùa đông lạnh giá, các em chỉ mặc những bộ quần áo mỏng manh, vá víu. Em nào cũng gầy gò, đáng thương. Tôi đứng trên bục giảng nhìn xuống lớp mà không kìm lòng được. Nhiều học sinh nữ còn phải nghỉ học sớm lấy chồng, dù lực học của các em rất khá".

Cô Hà bắt đầu giúp đỡ học sinh bằng những việc làm đơn giản theo khả năng của mình. Cuối tuần, cô gom quần áo cũ của các em về giặt rồi tranh thủ thời gian rảnh làm các món như cá kho, lạc rang mang đến cho học sinh nội trú cải thiện bữa ăn. Dần dần, việc làm của cô được đồng nghiệp ủng hộ, bạn bè chung tay giúp sức và CLB tình nguyện Hoa phượng đỏ của trường ra đời.

Người mẹ của nhiều "Con nuôi vùng cao"

Cô Hà đã nhận đỡ đầu hàng chục học sinh ở địa phương, như Giàng A Say, Vàng Thị Si, Lò Thị Yến Nhi… Đến nay, nhiều em đã ra trường và đi làm.

Trong đó, em Trần Đình An Na - học sinh lớp 8A1 Trường THCS Thanh Luông, huyện Điện Biên - là trường hợp khiến cô Hà rơi nhiều nước mắt. Mẹ Na vốn là học sinh cũ của cô, giờ mắc bệnh xơ cứng biểu bì, không lao động được. Hoàn cảnh gia đình Na rất khó khăn. Khi đến thăm gia đình em, cô Hà rất xúc động, thương xót cô học trò ngoan ngoãn năm nào giờ không may gặp bạo bệnh, con gái nhỏ phải thay mẹ làm việc nhà và chăm em.

Em Hạng Thị Kía - học sinh lớp 12C9 Trường THPT Phan Đình Giót - cũng là trường hợp đặc biệt. Kía là người dân tộc H'mông; gia đình ở xã Xa Dung, huyện Điện Biên Đông, thuộc diện hộ nghèo. Kía là con cả trong 4 anh chị em, bố mẹ sức khỏe yếu, cuộc sống gia đình chỉ dựa vào nương rẫy.

Với người H'mông ở vùng sâu, con gái mới 15 - 16 tuổi đã lấy chồng, sinh con và làm nương rẫy sinh sống. "Kía muốn vượt qua hủ tục ấy, em có nguyện vọng học hết cấp III rồi theo ngành y để tìm cơ hội thay đổi cuộc đời, chăm sóc bố mẹ và các em. Tôi đã kết nối để Kía được hỗ trợ từ Dự án "Con nuôi vùng cao". Năm học vừa qua, em đạt danh hiệu học sinh giỏi toàn diện" - cô Hà nhớ lại.

Đến nay, cô Hà đã kết nối để 38 học sinh tham gia Dự án "Con nuôi vùng cao", được hỗ trợ nhu yếu phẩm hằng tháng. Ngoài ra, cô còn phối hợp với Đoàn Thanh niên các cấp mở nhiều lớp dạy tiếng Anh miễn phí trong những năm qua. Trên 200 lượt học sinh đã theo học những lớp này.

"Mục tiêu của Dự án "Con nuôi vùng cao" là hỗ trợ các em có hoàn cảnh khó khăn về nhu yếu phẩm, đồ dùng học tập. Các em còn được tư vấn tâm sinh lý, hỗ trợ giao tiếp để phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần. Dự án đã tiếp thêm động lực để nhiều em tiếp tục đến trường, sống có hoài bão, thoát khỏi cái nghèo và mở ra một tương lai tươi sáng" - cô Hà cho biết.

Việc thiện nguyện của cô Hà cứ thế lan tỏa. Cô đã vận động bạn bè thành lập Nhóm thiện nguyện Tâm Phúc Điện Biên, do cô làm trưởng nhóm; tổ chức Dự án "Hỗ trợ học sinh dân tộc thiểu số Điện Biên", trong đó có 8 tiểu dự án. Nhóm đã triển khai dự án tại 22 điểm trường; tặng 23 túi thuốc học đường cho 20 trường vùng cao.

Đến nay, gần 100 học sinh được hỗ trợ từ Dự án "Con nuôi vùng cao", 6 điểm trường được thụ hưởng dự án "Sữa lên vùng biên"... Cô Hà còn sáng lập Chương trình Tủ sách Tâm Phúc với phương châm "sách cũ - tri thức mới", mong muốn giúp học sinh có sách học tập, gia tăng đam mê khám phá kiến thức. Những năm qua, Tủ sách Tâm Phúc đã trao tặng 6.000 cuốn cho học sinh các trường trên địa bàn tỉnh Điện Biên.

Ngoài ra, cô Hà còn sáng lập "Siêu thị 0 đồng" ngay trong trường để hỗ trợ học sinh nội trú có hoàn cảnh khó khăn.

San sẻ với người nghèo

Vào những ngày cuối tuần, cô Hà không nghỉ ngơi nhằm tái tạo sức lao động mà dành toàn bộ thời gian để đến các bản vùng sâu tìm hiểu các gia đình có hoàn cảnh khó khăn.

Để bảo đảm việc hỗ trợ được chính xác, đúng đối tượng, cô Hà nhờ chính quyền địa phương xác nhận. Sau đó, cô tận dụng mạng xã hội để kêu gọi các nhà hảo tâm chung tay giúp đỡ những gia đình khó khăn. Ở "hậu phương", chồng cô sẵn sàng lo toan việc nhà, chăm sóc 2 con nhỏ để vợ yên tâm làm việc thiện nguyện.

Ngoài ra, cô Hà đã tham gia tặng gần 5.000 cây xanh cho người dân vùng cao, góp phần bảo vệ môi trường, chống xói lở ở một số nơi có nguy cơ cao. Đối với phụ nữ vùng cao, cô lập Dự án "Áo dài Tâm Phúc", cho thuê áo dài với giá 0 đồng. Đến nay, dự án này đã thu nhận được hơn 6.000 chiếc áo dài.

Shop quần áo - đồ dùng "Tâm Phúc vì người nghèo" do Nhóm Tâm Phúc Điện Biên mở tại phường Tân Thanh, TP Điện Biên Phủ từ tháng 12-2022 luôn nhộn nhịp người cho, người nhận. Quần áo, đồ gia dụng được các nhà hảo tâm ủng hộ vẫn sử dụng tốt, có thứ còn mới nguyên.

Nhóm Tâm Phúc Điện Biên cùng nhau phân loại quần áo, đồ dùng rồi chia sẻ thông tin rộng rãi để tăng nguồn ủng hộ, thêm người nghèo đến nhận. Mỗi món đồ được gửi đến và cho đi đều mang theo cái tâm, cái tình của bao người.

Cô giáo Đào Thị Hường - giáo viên Trường THPT Phan Đình Giót, đồng nghiệp của cô Nguyễn Thị Hà - cảm phục: "Cô Hà đã dành nhiều thời gian giúp đỡ học sinh, không để em nào vì khó khăn mà không thể đến trường. Chúng tôi rất ngưỡng mộ những việc làm của cô Hà dành cho học trò".

Theo cô Hường, shop quần áo - đồ dùng của Nhóm Tâm Phúc Điện Biên lúc nào cũng có đông người nghèo đến nhận đồ. "Tinh thần "ai dư đến cho, ai thiếu đến nhận" đã lan tỏa yêu thương nơi vùng cao này suốt 2 năm qua" - cô nhìn nhận.

Mô hình dự án kế thừa, bền vững

Trong số những "Con nuôi vùng cao", khá đông học sinh đang học lớp 12 và đứng trước ngưỡng cửa đại học. Cô Hà đã vận động và có những cách làm sáng tạo để hỗ trợ laptop cho các em ôn thi.

Ngọc Ánh