Tiếp tục đổi mới tư duy xây dựng, thực thi pháp luật

Nhiều cơ chế, chính sách đột phá, mở đường phát triển

Qua nghiên cứu Báo cáo của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội về thi hành Hiến pháp, Luật, Nghị quyết của Quốc hội, Pháp lệnh, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ĐBQH Đặng Bích Ngọc (Phú Thọ) khẳng định: Trong thời gian qua, đặc biệt năm 2024 - 2025, dưới sự lãnh đạo tập trung thống nhất của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, chuyển đổi số quốc gia được thúc đẩy và thực thi mạnh mẽ.

Với sự đổi mới, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành công tác xây dựng và thực thi pháp luật, Chính phủ đã triển khai thực hiện đồng bộ 4 nhiệm vụ trọng tâm, đó là: tập trung xây dựng bảo đảm tiến độ, khối lượng lớn các dự án luật; rà soát, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật tạo hành lang pháp lý, chủ động xử lý khó khăn, vướng mắc trong thực thi pháp luật với phương châm “vướng ở đâu tháo gỡ ở đó; vướng ở cấp nào, cấp đó giải quyết”; ban hành nhiều cơ chế chính sách đột phá khơi thông nguồn lực, mở đường cho phát triển.

ĐBQH Đặng Bích Ngọc (Phú Thọ) trao đổi bên lề hành lang Kỳ họp. Ảnh: L. Hiển

Đại biểu đánh giá, trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay, Chính phủ đã rất khẩn trương, kịp thời chỉ đạo rà soát hệ thống văn bản, đề xuất nội dung và trình Quốc hội ban hành các dự án luật để tạo hành lang pháp lý trong tổ chức thực hiện. Trong đó, ban hành các văn bản về phân cấp, phân quyền; đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Điều này được thể hiện thông qua các con số biết nói, như: trong 9 tháng đầu năm, Quốc hội đã tổ chức 11 phiên họp chuyên đề, ban hành 28 Nghị quyết. Tại Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội đã thông qua 38 dự án Luật; Kỳ họp thứ Mười này dự kiến sẽ thông qua 49 dự án Luật. Tất cả đã thể hiện sự nỗ lực, quyết tâm của Chính phủ, Quốc hội, đặc biệt là sự phối hợp chặt chẽ và thống nhất giữa các cơ quan của Chính phủ và Quốc hội; sự đồng hành, chủ động ngay từ khâu chuẩn bị cho đến thẩm tra các dự án luật.

Xử lý triệt để “căn bệnh” nợ văn bản

ĐBQH Đặng Bích Ngọc cho rằng, các cơ chế chính sách trong Nghị quyết số 66 ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới đã tạo hành lang pháp lý quan trọng; trong đó, các chính sách đột phá đối với người làm công tác xây dựng pháp luật. Đặc biệt, là chính sách hỗ trợ, thu hút các chuyên gia, nhà khoa học, người có kinh nghiệm thực tiễn tham gia công tác xây dựng và tổ chức thực thi pháp luật.

Đồng hành với xây dựng và thực thi, công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật được các bộ, ngành, địa phương đặc biệt coi trọng. Trong đó, các Hội nghị triển khai luật được Quốc hội, Chính phủ chủ trì thực hiện từ Trung ương đến tận xã, đã giúp cho pháp luật đến với người dân được nhanh hơn, kịp thời và toàn diện, thông qua nhiều kênh thông tin đặc biệt là hệ thống mạng xã hội.

Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ tham dự Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội Khóa XV. Ảnh: Lâm Hiển

Theo đại biểu, bên cạnh những kết quả rất tích cực đã đạt được, Báo cáo của Chính phủ đã thẳng thắn chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế, bất cập và nguyên nhân. Trong đó, phải khẳng định nguyên nhân sâu xa vẫn tập trung ở chất lượng của một số dự án luật. Với số lượng luật ban hành nhiều, theo tinh thần đổi mới, rút ngắn quy trình làm cho một số cơ quan, đơn vị trong tham mưu, xây dựng chính sách còn lúng túng, công tác phối hợp có nơi còn thiếu chặt chẽ, nhiều nội dung quy định còn thiếu tính thực tiễn, khó thi hành. Điển hình có một số dự án luật mới ban hành nhưng đã phải sửa đổi, bổ sung các quy định cho phù hợp.

Để thực hiện tốt công tác xây dựng và thực thi pháp luật trong thời gian tới, đại biểu đề nghị, Quốc hội, Chính phủ cần tiếp tục đổi mới tư duy trong xây dựng và thực thi pháp luật, với phương châm xây dựng pháp luật theo tư duy mở, bám sát thực tiễn, luật dễ hiểu, dễ triển khai thực hiện. Ngoài ra, tiếp tục quan tâm đầu tư hỗ trợ kinh phí trong xây dựng và thực thi pháp luật, trong đó tập trung thu hút người có chuyên môn trình độ, kinh nghiệm thực tiễn.

Đại biểu cũng cho rằng, Chính phủ cần khắc phục triệt để tình trạng nợ văn bản vốn là căn bệnh kéo dài trong suốt thời gian qua, để luật ban hành sớm đi vào cuộc sống. Bởi hiện nay, khi xây dựng luật với phương châm chỉ giải quyết những nội dung mang tính định khung, ngắn gọn thì việc Chính phủ ban hành các văn bản dưới luật để hướng dẫn thực hiện là rất quan trọng. Nếu để tình trạng nợ văn bản có nghĩa là luật không thể triển khai thực hiện. Đồng thời, tiếp tục thực hiện tốt phân cấp, phân quyền, hoàn thiện pháp luật về tổ chức bộ máy đi kèm với tăng cường kiểm tra, giám sát để bảo đảm pháp luật được thực thi hiệu quả.

Trần Tâm