Tiết kiệm xây dựng xóm làng
Là một trong những mô hìnhsáng tạo nhằm huy động nguồn lực từ nhân dân để xây dựng nông thôn mới (NTM) tại huyện Định Hóa, những năm qua, mô hình Hòm tiết kiệm xây dựng NTM ở thôn Bãi Hội, xã Bảo Cường đã và đang đem lại hiệu quả thiết thực. Mô hình đã góp phần khơi dậy tinh thần đoàn kết, chủ động củanhân dân trong việc đóng góp nguồn lựcđể xây dựng NTM.
Dẫn chúng tôi đi thăm tuyến kênh mương được xây dựng từ nguồn hỗ trợ xi măng của Nhà nước và tiền đối ứng trích từ mô hình “Hòm tiết kiệm xây dựng NTM”, anh Vũ Văn Tuân, Trưởng thôn Bãi Hội cho biết: Cuối năm 2016, Bãi Hội được huyện Định Hóa lựa chọn làm điểm xây dựng “xóm NTM kiểu mẫu”. Thôn có xuất phát điểm thấp với hầu hết các công trình hạ tầng đều chưa được kiên cố hóa. Trong khi đó, với đặc thù là thôn miền núi, tỷ lệ đồng bào thiểu số chiếm trên 90%, đời sống người dân còn nghèo nên việc huy động nguồn lực đóng góp để đầu tư xây dựng NTM là vô cùng khó khăn. Để giải quyết vấn đề này, bên cạnh nguồn hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, thôn Bãi Hội đã sáng tạo và áp dụng mô hình Hòm tiết kiệm xây dựng NTM tại mỗi gia đình.
Theo đó, từ đầu năm 2017, Ban Phát triển thôn đã triển khai lắp đặt 65 hòm tiết kiệm tại 100% hộ gia đình. Trò chuyện với chúng tôi, chị Đinh Thị Lập, người dân thôn Bãi Hội cho biết: Trước đây, mỗi khi thôn triển khai làm đường bê tông, tôi phải đóng góp để đối ứng cả triệu đồng một lúc, số tiền vượt quá khả năng của gia đình. Tuy nhiên, từ khi triển khai mô hình Hòm tiết kiệm xây dựng NTM, gia đình tôi tạo thành thói quen tiết kiệm hàng ngày, mỗi ngày bỏ từ 5.000 đến 10.000 đồng vào Hòm tiết kiệm. Đến vụ thu hoạch nông sản hay xuất chuồng vật nuôi, gia đình tôi có thể bỏ Hòm tiết kiệm cả trăm nghìn đồng.
Từ khi triển khai mô hình, việc thực hiện đóng góp xây dựng NTM của bà con trong thôn cũng không còn quá khó khăn, 100% người dân đều ủng hộ cách tiết kiệm này và đồng lòng đóng góp xây dựng NTM. Sau gần 5 năm triển khai, tổng nguồn quỹ tiết kiệm thôn huy động được trên 400 triệu đồng. Để quản lý nguồn quỹ tiết kiệm này, Ban Phát triển thôn đã họp dân thống nhất mở tài khoản tiết kiệm tại ngân hàng. Hằng tháng, Ban Phát triển thôn đến từng gia đình mở hòm tiết kiệm và thu tiền gửi vào tài khoản ngân hàng. Số tiền tiết kiệm được Ban Phát triển thôn họp dân và xin ý kiến sử dụng vào từng mục đích khác nhau. Trong đó, ưu tiên để đối ứng cùng với nguồn hỗ trợ của Nhà nước đầu tư xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng của xóm như: làm đường, kênh mương thủy lợi, nhà văn hóa, cổng làng, bãi tập kết rác thải… Cuối năm, Ban Phát triển thôn đều thực hiện việc tổng kết, công khai số tiền tiết kiệm được của từng hộ dân để kịp thời biểu dương, khích lệ những gia đình thực hiện tốt và vận động những gia đình khác tích cực tham gia.
Nhờ triển khai hiệu quả mô hình này, đến năm 2019 (sau 3 năm triển khai), từ nguồn quỹ tiết kiệm và hỗ trợ của Nhà nước, thôn đã bê tông hóa trên 2km đường giao thông và kênh mương, xây dựng nhà văn hóa 120 chỗ ngồi… Qua đó cơ bản hoàn thành 9/9 tiêu chí NTM kiểu mẫu. Tuy vậy, cuối năm 2019, sau khi thực hiện sáp nhập thôn Là Lai và Thanh Cường vào thôn Bãi Hội, số lượng hộ dân tăng lên thành 158 hộ, nhiều tiêu chí NTM kiểu mẫu của thôn trở thành chưa đạt so với quy mô dân số hiện tại. Trong có, có những tiêu chí về cơ sở hạ tầng như: nhà văn hóa thiếu chỗ ngồi; kênh mương của 2 thôn Là Lai (cũ) và Thanh Cường (cũ) mới cứng hóa được khoảng 70%... Để phù hợp với thực tế của thôn sau khi sáp nhập, Ban phát triển thôn đã quyết định tiếp tục triển khai mô hình Hòm tiết kiệm xây dựng NTM và thay đổi về mức đóng góp từ 5.000-10.000 đồng/hộ/ngày thành 50.000 đồng/hộ/tháng (năm 2020) và 30.000 đồng/hộ/tháng (năm 2021).
Ông Nguyễn Xuân Vy, Phó Chủ tịch UBND xã Bảo Cường cho biết: Mô hình Hòm tiết kiệm xây dựng NTM không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng về các khoản đóng góp cho nhiều gia đình ở Bãi Hội mà còn góp phần khơi dậy tinh thần đoàn kết vì cộng đồng của người dân trong xây dựng NTM. Nhờ sử dụng hợp lí nguồn quỹ tiết kiệm, ưu tiên để đối ứng cùng với nguồn hỗ trợ của Nhà nước, việc xây dựng các công trình hạ tầng tại thôn Bãi Hội đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận… Bên cạnh đó, nguồn quỹ này còn được dùng để hỗ trợ cho các hộ nghèo vay vốn không lãi suất để đầu tư phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập…Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục giám sát việc sử dụng nguồn quỹ được công khai, minh bạch, đúng mục đích, đem lại lợi ích thiết thực cho bà con nhân dân. Đồng thời khảo sát, lên kế hoạch triển khai tại các xóm khác trong xã.