Tìm động lực tăng trưởng mới

MV. Isara Bhum của Hãng tàu RCL - Regional Container Lines cập cảng Chân Mây. Ảnh: Nguyễn Phong

Lần đầu tiên, thành phố Huế lọt vào top 10 khi có tốc độ tăng trưởng GRDP 6 tháng đầu năm 2025 ước đạt 9,39%, xếp 9/34 tỉnh/thành cả nước. Mục tiêu tăng trưởng GRDP trên 10% trong năm 2025, với công nghiệp và xây dựng đóng vai trò then chốt, do vậy đã và đang nằm trong tầm tay. Chỉ số cải cách hành chính (PAR INDEX) xếp thứ 7 toàn quốc, tăng 10 bậc so với năm trước; chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) đứng thứ 6, tăng 2 bậc, và là năm thứ tư liên tiếp thành phố Huế nằm trong tốp 10 toàn quốc.

Dấu hiệu tích cực không dừng lại ở con số thống kê mà đã thể hiện sinh động trong thực tiễn. Lĩnh vực du lịch tiếp tục là điểm sáng, lượng khách và doanh thu du lịch tăng mạnh so với cùng kỳ. Huế đã kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp; ưu tiên nguồn lực đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, có tác động lan tỏa tạo động lực tăng trưởng. Kết cấu hạ tầng đô thị và giao thông tiếp tục được đầu tư theo hướng đồng bộ và hiện đại. Công tác cải cách hành chính có nhiều cải thiện rõ nét, góp phần nâng cao môi trường đầu tư - kinh doanh.

Ghi nhận và đánh giá cao sự tăng trưởng trong phát triển kinh tế địa phương, tại buổi làm việc mới đây vào ngày 30/7/2025 với Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, cùng với các động lực tăng trưởng truyền thống, Huế cần phát huy tốt hơn nữa các tiềm năng, thế mạnh của mình, phải tìm kiếm các động lực tăng trưởng mới trong phát triển kinh tế, đặc biệt trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Động lực tăng trưởng được xem là những yếu tố, nhân tố thúc đẩy sự phát triển kinh tế của một quốc gia, khu vực hoặc một doanh nghiệp. Hiểu đơn giản, đó chính là những nguồn lực chủ đạo thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; bao gồm động lực tăng trưởng truyền thống (tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu, chi tiêu công) và động lực tăng trưởng mới (đổi mới công nghệ, cải cách thể chế, khai thác hiệu quả nguồn lực). Với cách hiểu này, có thể thấy các động lực tăng trưởng chính mang tính truyền thống của Huế hiện nay bao gồm: Du lịch, công nghiệp và hạ tầng. Huế cũng đang tập trung phát triển năng lượng tái tạo, khoa học công nghệ, và đổi mới sáng tạo, coi đây là động lực tăng trưởng mới.

Du lịch vẫn tiếp tục là trụ cột kinh tế quan trọng. Thế nhưng, công nghiệp - xây dựng mới thực sự là động lực tăng trưởng truyền thống nổi bật với mức tăng trưởng đạt 12,72% - 15%, đóng góp 31,2% vào cơ cấu kinh tế địa phương. Qua nhiều thập kỷ sau Công ty Bia, mới xuất hiện Kim Long Motor Huế có mức nộp ngân sách đạt trên ngàn tỷ đồng. Công nghiệp Huế còn có những niềm hy vọng mang tên Kanglongda, Nhà máy Bia Carlsberg Việt Nam (mở rộng công suất 600 triệu lít/năm)… Các dự án trọng điểm như Trung tâm Logistics Chân Mây, KCN Gilimex và KCN Sài Gòn - Chân Mây góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Kinh tế Huế đang cần những cú hích đó.

Thành phố Huế đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin, với tỷ lệ nộp hồ sơ trực tuyến đạt 87,56% (xếp thứ 5 cả nước) và chỉ số cải cách hành chính đứng thứ 7 toàn quốc, tạo nền tảng cho kinh tế số phát triển. Các dự án lớn, như Trung tâm Logistics Chân Mây và hệ sinh thái logistics tích hợp đang được triển khai, với mục tiêu biến Huế thành trung tâm logistics khu vực miền Trung. Các dự án công nghiệp công nghệ cao, như Nhà máy chế biến cát thạch anh Creanza tạo ra năng lực sản xuất mới, tập trung vào các ngành có giá trị gia tăng cao và thân thiện với môi trường.

Vẫn còn nhiều thách thức trong tăng trưởng kinh tế của Huế. Đó là, quy mô kinh tế nhỏ và thiếu các doanh nghiệp đầu tàu là rào cản để đạt được bước đột phá. Ngân sách không đủ để đáp ứng các mục tiêu phát triển tham vọng, với khả năng tự cân đối tài chính còn thấp. Cơ sở hạ tầng giao thông, đô thị và công nghiệp của Huế chưa đồng bộ, gây khó khăn trong việc thu hút đầu tư và phát triển các ngành công nghiệp mũi nhọn. Bên cạnh đó, nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ, y tế chuyên sâu và dịch vụ hiện đại, làm hạn chế khả năng cạnh tranh. Việc bảo tồn các di tích lịch sử đòi hỏi ngân sách lớn, tạo áp lực lên ngân sách địa phương.

Những thách thức đó đặt ra vấn đề cần đa dạng hóa kinh tế với đẩy mạnh các ngành công nghiệp công nghệ cao, y tế chuyên sâu và giáo dục để giảm phụ thuộc vào du lịch. Xây dựng chính sách ưu đãi hấp dẫn, cải thiện môi trường kinh doanh để thu hút các nhà đầu tư lớn. Đầu tư vào giao thông, đô thị và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu phát triển dài hạn. Kết hợp bảo tồn văn hóa với phát triển du lịch thông minh, sử dụng công nghệ để quảng bá và nâng cao trải nghiệm du khách.

Nội hàm của động lực truyền thống tập trung vào khai thác các giá trị sẵn có, mang tính ổn định nhưng hạn chế về quy mô và tính cạnh tranh. Trong khi đó, động lực mới hướng tới sự đổi mới, hiện đại hóa và bền vững, với tiềm năng tạo đột phá nhưng đòi hỏi đầu tư chiến lược. Sự kết hợp giữa hai loại động lực này sẽ giúp Huế phát triển toàn diện, vừa bảo tồn bản sắc vừa vươn lên thành trung tâm kinh tế mạnh mẽ của miền Trung.

Đan Duy