Tìm giải pháp kích cầu tiêu dùng nội địa, thúc đẩy thương mại trong nước

Hiện nay, sức mua trên thị trường trong nước có chiều hướng tăng chậm tại nhiều thời điểm. Ảnh: Hoàng Dương

Sức mua trên thị trường trong nước tăng chậm

Chiều ngày 13/8, tại TP. Hồ Chí Minh (TP.HCM), Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương tổ chức buổi làm việc với một số hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp khu vực phía Nam để bàn về việc đẩy mạnh thực hiện các chương trình kích cầu tiêu dùng trong nước, đẩy mạnh tiêu dùng nội địa, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Theo Vụ Thị trường trong nước, giai đoạn từ năm 2021 đến nay, sức mua trên thị trường trong nước có chiều hướng tăng chậm tại nhiều thời điểm do nhiều nguyên nhân, tác động tiêu cực đến mục tiêu chung về tăng trưởng kinh tế của Chính phủ. Hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp cũng như thu nhập của người dân bị ảnh hưởng, kéo theo sự sụt giảm nhu cầu tiêu dùng xã hội. Năm 2021, tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ chỉ đạt 4.789.495 tỷ đồng, giảm 3,76% so với năm 2020.

Trong cơ cấu nhóm hàng hàng hóa, chỉ có ngành hàng lương thực, thực phẩm có sự tăng trưởng (tăng 10,57%) và là ngành hàng duy nhất hỗ trợ cho nhóm bán lẻ hàng hóa không giảm so với năm 2020. Các ngành hàng còn lại giảm từ 1,57 - 9,31%.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân năm 2021 so với năm 2020 tăng 1,84%. Đây là mức tăng bình quân năm thấp nhất trong 6 năm trở lại đây và thấp hơn khá nhiều mức 4% Quốc hội giao.

Ông Phan Văn Chinh - Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương, chủ trì buổi làm việc chiều ngày 13/8, tại TP.HCM. (Ảnh: Hoàng Dương)

Sang đến năm 2022, tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ đạt 5.679,9 nghìn tỷ đồng, tăng 19,8% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, nhóm bán lẻ hàng hóa tăng 14,8% với mức tăng cao nhất là vật phẩm văn hóa, giáo dục (tăng 22,9%), hàng may mặc và phương tiện đi lại tăng tương ứng 17,6% và 13,8%, các nhóm còn lại tăng 6,6 - 10,2%; doanh thu từ các nhóm ngành dịch vụ hồi phục tốt sau thời kỳ ảnh hưởng của dịch Covid-19 gồm: du lịch lữ hành và dịch vụ lưu trú, ăn uống tăng tương ứng 308,7% và 51,9; dịch vụ khác tăng 41,5%.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ năm 2023 đạt 6.231,8 nghìn tỷ đồng, tăng 9,6% so với năm 2022. Mức tăng này đã vượt qua mục tiêu Chính phủ đặt ra từ đầu năm là tăng 9% so với cùng kỳ năm trước. Trong mức tăng chung của toàn nền kinh tế, các ngành thương mại, du lịch có mức tăng trưởng cao, đóng góp tích cực vào tăng trưởng của khu vực dịch vụ.

6 tháng đầu năm 2024, tổng mức bán lẻ và dịch vụ đạt 3.098.692 tỷ đồng, tăng 8,6% (so với cùng kỳ năm trước). Trong cơ cấu tổng mức bán lẻ, các nhóm có đóng góp lớn cho mức tăng chung là lương thực, thực phẩm, văn hóa phẩm giáo dục, đồ dùng trang thiết bị gia đình, du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống với mức tăng từ 10,4 - 37,1%; các nhóm khác như hàng may mặc, phương tiện đi lại, dịch vụ khác chỉ tăng từ 2,4 - 9,6%. Nếu loại trừ yếu tố tăng giá, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ 6 tháng đầu năm 2024 chỉ tăng 5,7%.

Doanh nghiệp hiến kế

Cũng theo Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), tốc độ tăng tổng mức bán lẻ và dịch vụ giai đoạn 2021 đến nay suy giảm sẽ ảnh hưởng tới tỷ trọng đóng góp của thương mại trong nước vào tăng trưởng của khu vực dịch vụ và GDP chung của cả nước.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chung của nền kinh tế đang có xu hướng tăng trưởng chậm lại, thị trường trong nước cũng chịu ảnh hưởng không nhỏ. Do vậy, để tiếp tục duy trì và thúc đấy thị trường trong nước và hỗ trợ xuất khẩu, trong thời gian từ nay đến cuối năm 2024 và các năm tới, cơ quan chức năng cần khẩn trương đánh giá tình hình, thực trạng, triển vọng thị trường, …. từng bước thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Bà Nguyễn Thị Thu Hiền - Giám đốc đối ngoại Central Retail (giữa hàng trước), mong nhà nước hỗ trợ về chính sách để hoạt động kinh doanh được thuận lợi hơn. Ảnh: Hoàng Dương

Bà Nguyễn Thị Thu Hiền - Giám đốc đối ngoại Central Retail cho biết, kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm của doanh nghiệp chỉ ở mức tương đương hoặc thấp hơn cùng kỳ năm trước, tháng 7 có xu hướng tăng nhưng không đáng kể. Doanh nghiệp mong muốn tìm được đối tác phù hợp để thuận lợi kinh doanh, cũng như tìm được nguồn hàng. Đồng thời, doanh nghiệp mong Nhà nước hỗ trợ về chính sách để hoạt động kinh doanh được thuận lợi hơn.

Còn ông Hà Ngọc Sơn - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Thương mại Sài Gòn (SATRA), đề xuất trong lúc thị trường biến động, chính sách của trung ương nên có độ trễ lại một chút để doanh nghiệp kịp thích ứng. Ví dụ giá thuê mặt bằng (chính sách về giá đất) làm tăng giá ảnh hưởng đến phí thuê nhà của doanh nghiệp bán lẻ; đề xuất công khai các doanh nghiệp logictis trên trang thông tin của bộ để các doanh nghiệp bán lẻ tự kết nối.

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Hoàng Dương

Tại buổi làm việc, nhiều doanh nghiệp cũng đề xuất Bộ Công Thương có nhiều chính sách kích thích hàng tiêu dùng trong nước, có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước nhiều hơn, có giải pháp tăng cường ngăn chặn hàng giả hàng nhái…

Ngoài ra, Bộ Công thương cần phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng bán lẻ, khuyến khích đầu tư phát triển dịch vụ logistics, vận chuyển và bảo quản, dịch vụ thanh toán; nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam; đa dạng hóa các chủ thể kinh tế và loại hình doanh nghiệp tham gia phát triển thị trường bán lẻ; tăng cường quản lý nhà nước và bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, …

Về dài hạn, cần hoàn thiện thể chế, chính sách, cải thiện môi trường đầu tư-kinh doanh và cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về phát triển thương mại trong nước (các chính sách tập trung vào giảm chi phí đầu vào, chi phí không chính thức cho doanh nghiệp và người dân), có như vậy mới kích cầu được tiêu dùng nội địa, thúc đẩy thương mại trong nước.

Hoàng Dương