Tìm ra 'thủ phạm' gây đen xơ mít

Nhóm nghiên cứu tiến hành tỉa và tuyển trái, loại bỏ các trái nghi ngờ nhiễm bệnh.

Trái mít bị bệnh được phát hiện sớm

Nhóm nghiên cứu Trường Đại học Nông Lâm TPHCM do TS Võ Thị Ngọc Hà làm chủ nghiệm đã thực hiện “Nghiên cứu tác nhân gây đen xơ mít tại một số tỉnh thành phía Nam và đề xuất giải pháp phòng trừ”. Nghiên cứu được thực hiện tại một số tỉnh như Đồng Nai, Tiền Giang.

Mít là loại cây ăn trái đem lại thu nhập cao cho người nông dân. Nhưng để trồng được các loại mít chất lượng, mang lại nguồn thu nhập cao, các nhà nông cần phải quản lý dịch bệnh và có kinh nghiệm và kỹ thuật canh tác tốt. Đặc biệt vào mùa mưa, sâu và dịch bệnh thường lan nhanh. Bệnh nghiêm trọng nhất gây giảm chất lượng và giảm giá mít gặp phải hiện nay là bệnh xơ đen.

Nhóm nghiên cứu cho biết, kết quả điều tra cho thấy hiện trạng tại TPHCM, bệnh đen xơ mít chủ yếu xuất hiện vào mùa mưa, với 62,5% vườn mít bị bệnh từ 10 - 40% và 34,4% bị dưới 10%. Ở Đồng Nai, bệnh không xuất hiện vào mùa khô, nhưng 56,5% vườn mít bị bệnh từ 10 - 40% vào mùa mưa. Tại Tiền Giang, bệnh xuất hiện ở cả hai mùa, với 52 - 67% vườn mít bị bệnh từ 10 - 40%.

Đa phần bệnh đen xơ mít xuất hiện vào mùa mưa với tỷ lệ cao hơn gây ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hình thành và phát triển của mít, gây khó khăn trong quá trình canh tác và trồng trọt của người dân.

Từ hiện trạng trên, nhóm nghiên cứu tiến hành tìm hiểu và đưa ra các giải pháp nhằm ngăn ngừa tình trạng đen xơ mít giúp ích cho người dân trong quá trình canh tác và đạt hiệu quả cao.

Nhóm nghiên cứu đã bước đầu xây dựng được bản đồ về phân bố tỷ lệ đen xơ mít vào mùa mưa tại TPHCM, Đồng Nai và Tiền Giang. Bệnh đen xơ gây hại đặc biệt trên giống mít Thái khá sớm, đặc biệt xuất hiện nhiều vào mùa mưa thời điểm 20 - 30 ngày sau đậu trái, có thể nhận diện qua hình dạng trái, mầu gai và cuống.

Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn Pantoea stewartii subsp. stewartii. Vi khuẩn có thể xâm nhiễm ở tất cả các giai đoạn hình thành và phát triển trái. Ngoài giống mít Thái siêu sớm vi khuẩn Pantoea stewartii subsp. stewartii chủng HCM09 cũng thể hiện khả năng gây bệnh trên múi mít giống mít Tố Nữ, mít Lá Bàng và mít Nghệ trong điều kiện phòng thí nghiệm và một số loại cây trồng khác trong điều kiện nhà lưới.

Nhóm cũng xác định được các hoạt chất thuốc hóa học có khả năng kiểm soát vi khuẩn Pantoea stewartii subsp. stewartii chủng HCM01 trong điều kiện phòng thí nghiệm và phòng trừ bệnh đen xơ mít trên đồng ruộng.

Kiểm soát bệnh đạt 100% trên mít thu hoạch

TS Võ Thị Ngọc Hà cho biết, nghiên cứu xây dựng thành công 3 mô hình thử nghiệm biện pháp quản lý bệnh đen xơ trên cây mít thái tại TPHCM, Đồng Nai và Tiền Giang với hiệu quả kiểm soát bệnh đạt trên 100% tại thời điểm thu hoạch mít.

Ba mô hình thử nghiệm đen xơ mít tại 3 tỉnh đa số đều cho thấy, giống mít ít có trái bị bệnh đen xơ ở giai đoạn tỉa trái và không ghi nhận mít bị đen xơ ở giai đoạn thu hoạch nhờ sử dụng mô hình quản lý tổng hợp bệnh đen xơ mít, mô hình này cho thấy tỉ lệ ra trái ít bị đen xơ hiệu quả hơn so với mô hình quản lý bệnh xơ đen theo tập quán nông dân.

Ngoài ra, mô hình quản lý bệnh đen xơ mít tổng hợp cho hiệu quả cao là do sử dụng phối hợp các loại thuốc có tính kháng cho cây mít, thuốc trừ khuẩn, kết hợp với bổ sung Canxi-bo giúp trái mít phát triển tốt, hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh.

Nhóm nghiên cứu đã đưa ra một số các giải pháp phòng trừ bước đầu bao gồm các bước: Sử dụng phân bón Canxi-Bo vào giai đoạn làm bông, trước đậu trái và sau đậu trái. Sử dụng các hoạt chất tăng kích kháng cho cây giai đoạn làm bông và nuôi trái. Tỉa và tuyển trái, loại bỏ các trái có các biểu hiện bên ngoài nghi ngờ nhiễm bệnh (cuống, gai, mầu và hình dạng trái).

Phun xịt các thuốc bảo vệ thực vật chứa các hoạt chất Oxolinic acid (1,88 g/L và 3,75 g/L), Bronopol (0,69 g/L và 1,38 g/L), Oxytetracycline hydrochloride + Streptomycin sulfate (0,25 g/L và 0,50 g/L), Kasugamycin 20g/L vào giai đoạn 10 - 30 ngày sau đậu trái và 1 - 2 lần trong giai đoạn nuôi trái.

Các giải pháp mà nhóm nghiên cứu đưa ra sẽ giúp người dân hạn chế và ngăn chặn được mít bị đen xơ ngay từ khi mít còn nhỏ, tăng khả năng sinh trưởng, cho ra được giống mít chất lượng.

Theo TS Võ Thị Ngọc Hà, nghiên cứu này đã giúp người dân hiểu rõ hơn về nguyên nhân dẫn đến bệnh đen xơ mít và từ đó đề xuất các giải pháp phòng ngừa, giúp việc canh tác và trồng mít mang lại hiệu quả cao hơn, không chỉ về chất lượng trái mít mang lại mà còn duy trì các giống mít có chất lượng tốt nhằm phát triển hơn các giống mít chất lượng trong tương lai.

Nhật Phong