Tín dụng chính sách giúp thay đổi cuộc sống đồng bào dân tộc thiểu số

Đồng chí Trương Thị Mai - Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương; đồng chí Lê Minh Hưng - Thống đốc NHNN Việt Nam kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị NHCSXH; đồng chí Đỗ Văn Chiến - Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc và đồng chí Dương Quyết Thắng - Tổng giám đốc NHCSXH chủ trì Hội thảo

Tham dự Hội thảo còn có đại diện các Bộ, ban, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội và các nhà khoa học, chuyên gia kinh tế, đặc biệt là người được thụ hưởng tín dụng chính sách xã hội.

Vùng dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi ở Việt Nam chiếm 3/4 diện tích tự nhiên của cả nước, trong 54 dân tộc thì có 53 dân tộc thiểu số với 14,6 triệu người, chiếm hơn 14% dân số cả nước.

Trong những năm qua, dưới sự chỉ đạo của Thống đốc NHNN kiêm Chủ tịch NHCSXH, NHCSXH đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành và Ủy ban Dân tộc thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị được Đảng và Nhà nước giao. Các chương trình tín dụng chính sách xã hội từ NHCSXH được triển khai kịp thời, có hiệu quả, giúp đồng bào DTTS sinh sống tại vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn nhanh chóng tiếp cận được nguồn vốn tín dụng chính sách để đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, chăn nuôi, tạo việc làm, ổn định đời sống, vươn lên thoát nghèo, góp phần giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội, ổn định an ninh chính trị tại các địa phương.

Nhờ việc thực hiện đồng bộ các giải pháp, sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự phối hợp chặt chẽ của các tổ chức chính trị - xã hội và sự nỗ lực của NHCSXH đã tạo nên sức mạnh tổng hợp, tạo sự đồng thuận và quyết tâm của cả hệ thống chính trị - xã hội trong việc thúc đẩy hoạt động tín dụng chính sách. Vốn tín dụng chính sách đã được đầu tư đến 100% xã, phường, thị trấn trên cả nước; trong đó, tập trung ưu tiên cho vay các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới.

Theo đồng chí Dương Quyết Thắng - Tổng giám đốc NHCSXH, đến 31/8/2019, NHCSXH đang quản lý các chương trình tín dụng chính sách xã hội theo chỉ định của Chính phủ và một số dự án cho vay, tổng dư nợ đạt 199.823 tỷ đồng, với 8,2 triệu món vay của gần 6,6 triệu khách hàng đang còn dư nợ. Có trên 1,4 triệu khách hàng là hộ đồng bào DTTS đang thụ hưởng hầu hết các chương trình tín dụng tại NHCSXH, với doanh số cho vay là 135.964 tỷ đồng, doanh số thu nợ là 86.061 tỷ đồng và tổng dư nợ đạt 49.617 tỷ đồng, chiếm 24,8%/tổng dư nợ của NHCSXH, dư nợ bình quân một hộ DTTS đạt 34 triệu đồng/bình quân chung là 30,4 triệu đồng.

Riêng các chương trình cho vay dành riêng cho đồng bào DTTS theo các Quyết định số 32/2007/QĐ-TTg và Quyết định số 54/2012/QĐ-TTg; Quyết định số 74/2008/QĐ-TTg và Quyết định số 29/2013/QĐ-TTg; Quyết định số 1592/QĐ-TTg và Quyết định số 755/QĐ-TTg và Quyết định số 2085/QĐ-TTg: Doanh số cho vay đạt 3.830 tỷ đồng; doanh số thu nợ 1.411 tỷ đồng; tổng dư nợ đạt 2.342 tỷ đồng, với 163.694 hộ đang dư nợ và trên 371 ngàn lượt hộ vay vốn.

Nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội đã góp phần giúp hộ DTTS phát triển sản xuất, nâng cao đời sống và thoát nghèo, trong đó: có trên 2 triệu hộ thoát nghèo, thu hút và tạo việc làm cho trên 162 nghìn lao động (trên 16 nghìn lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài); giúp trên 211 nghìn HSSV có hoàn cảnh khó khăn là con em hộ DTTS được vay vốn học tập; xây dựng hơn 1,3 triệu công trình nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn; xây dựng hơn 215 nghìn căn nhà ở...

Vốn tín dụng chính sách xã hội đã làm thay đổi căn bản nhận thức của đồng bào DTTS từ mặc cảm, tự ti, nay mạnh dạn vay vốn và làm ăn có hiệu quả; giúp đồng bào dần nâng cao chất lượng cuộc sống; nâng cao trình độ quản lý sản xuất kinh doanh, cũng như trình độ quản lý vốn để dần vươn lên thoát nghèo, làm giàu trên chính quê hương mình, góp phần ngăn chặn tệ nạn cho vay nặng lãi ở vùng nông thôn, vùng DTTS...

Toàn cảnh Hội thảo

Các đại biểu cũng đánh giá tín dụng chính sách xã hội đã tạo được lòng tin của Đảng đối với dân và dân đối với Đảng; hệ thống chính trị ngày càng được củng cố; khối đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng được tăng cao; góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị, trật tự xã hội, an ninh quốc phòng ngày càng được tăng cường và củng cố.

Đánh giá cao vai trò của tín dụng chính sách nói chung và đối với vùng đồng bào DTTS nói riêng, đồng chí Trương Thị Mai, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương khẳng định, từ một chính sách tín dụng đã thay đổi nhận thức, thay đổi sinh kế và thay đổi cuộc sống của người nghèo, đồng bào DTTS.

Với một mô hình cho vay giúp người dân tiếp cận thuận lợi, rủi ro thấp, sự hỗ trợ của các tổ chức chính trị - xã hội. Đặc biệt, qua tín dụng chính sách, người dân nhìn nhận được vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội.

Để tín dụng chính sách hiệu quả hơn nữa, đồng chí Trương Thị Mai đề nghị, các bộ, ngành, NHCSXH tiếp tục nâng cao chất lượng hiệu quả vốn vay, gắn với cuộc sống của người dân như tư vấn, chuyển giao kỹ thuật để người dân vay vốn vươn lên được. "Thay đổi sinh kế mà không hướng tới thị trường thì cũng khó khăn", đồng chí Trương Thị Mai nhấn mạnh và cho rằng, cuộc sống của đồng bào DTTS nâng cao, giảm khoảng cách giàu nghèo có vai trò của chính sách tín dụng và mong NHCSXH tiếp cận tốt hơn để hỗ trợ cho giảm nghèo đa chiều, thoát nghèo sẽ bền vững hơn.

Cùng với đó là tập trung nguồn lực để nâng cao hiệu quả và có những mức cho vay phù hợp với địa bàn và các đối tượng khác nhau.

Phát biểu tại Hội thảo, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng kiêm Chủ tịch HĐQT NHCSXH cho biết, NHNN cũng đã phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng Dự thảo Chiến lược quốc gia về tài chính toàn diện, trong đó tập trung vào việc tăng khả năng tiếp cận sản phẩm dịch vụ ngân hàng cho người dân, đặc biệt đồng bào DTTS… Để đạt được mục tiêu đó, bên cạnh việc tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 40-CT/TW của Ban Bí thư, NHCSXH kiến nghị Chính phủ cần tiếp tục quan tâm, ban hành nhiều chính sách giúp đồng bào DTTS phát huy nội lực, thế mạnh của địa phương mình để từng bước vươn lên thoát nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển kinh tế.

Trong đó, NHCSXH đề nghị xem xét xây dựng, ban hành chính sách tín dụng đầu tư theo Đề án giảm nghèo của từng vùng, từng địa phương; hình thành một nguồn vốn riêng và được cân đối bố trí từ Quốc hội để đảm bảo nguồn vốn cho vay đối với đồng bào DTTS được ưu tiên, chủ động nhất, tránh trường hợp nguồn vốn không đáp ứng được kịp thời khi các Quyết định được ban hành ra.

NHCSXH cũng đề nghị Chính phủ bổ sung đối tượng được vay vốn chương trình cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS, miền núi theo Quyết định số 2085/QĐ-TTg, ngày 31/10/2016 về phê duyệt chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2017 - 2020, với đối tượng là các hộ DTTS có mức sống trung bình. Đồng thời nghiên cứu, xây dựng cơ chế xử lý nợ rủi ro riêng, đảm bảo phù hợp với các đối tượng là hộ đồng bào DTTS theo quy định tại Quyết định số 2085/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết, thời gian tới, NHCSXH, các TCTD sẽ triển khai mạnh mẽ các nội dung về tài chính toàn diện để đưa các dịch vụ tài chính ngân hàng đến với người dân vùng sâu, vùng xa, đồng bào DTTS với dịch vụ tốt hơn, chi phí thấp hơn dựa trên ứng dụng công nghệ mới.

Ngoài ra, việc bố trí nguồn lực xã hội, phân bổ nguồn vốn đối với các chương trình tín dụng đặc thù, tăng nguồn lực cho NHCSXH là rất quan trọng để cung cấp tín dụng cho các chương trình tín dụng chính sách. Hiện nay, NHCSXH có vai trò quan trọng nhưng trách nhiệm, vai trò của các NHTM Nhà nước cũng quan trọng không kém. Việc bố trí được nguồn lực cho NHCSXH thông qua vốn ngân sách, phát hành trái phiếu, qua kênh vốn ủy thác sẽ tăng nguồn lực cho NHCSXH, đóng góp quan trọng cho công tác xóa đói giảm nghèo của quốc gia.

Bài và ảnh Võ Hương Giang