Tín dụng giống như xăng, xăng không đầy bình thì xe không thể đi xa

Thông tin được ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chia sẻ tại tọa đàm "Phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại trong thực hiện Nghị quyết 68" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức với sự tham gia của lãnh đạo các cơ quan chức năng, chuyên gia, doanh nghiệp và sự đồng hành của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank).

Cầu nối vững chắc giữa ngân hàng và doanh nghiệp

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Đậu Anh Tuấn cho hay, Nghị quyết 68 có rất nhiều điểm nổi bật và có tác động rất quan trọng, đột phá đối với các doanh nghiệp tư nhân. Nghị quyết 68 có nhóm giải pháp được các doanh nghiệp trông chờ và đánh giá cao liên quan đến tiếp cận tín dụng, vốn. Bởi vì đây là một trong những khó khăn hàng đầu của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam.

Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức tọa đàm "Phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại trong thực hiện Nghị quyết 68"

“Tôi nhớ VCCI trong vòng 20 năm qua khi tiến hành các khảo sát, có hỏi doanh nghiệp rằng điều gì là khó khăn nhất, thì việc khó tiếp cận vốn luôn là khó khăn hàng đầu cùng với những vấn đề về thủ tục hành chính, đất đai. Điều này thể hiện tầm quan trọng của những chính sách về tín dụng, vốn đối với doanh nghiệp”, ông Đậu Anh Tuấn nói.

Đối với doanh nghiệp, ông Đậu Anh Tuấn nhận định, vai trò của tín dụng giống như xăng đối với xe chạy xăng. Nếu không có xăng thì xe không chạy được. Nhiều người ví vốn giống như mạch máu kinh tế nhưng tôi thì cho rằng, vốn giống như xăng đối với xe chạy xăng vì liên quan đến giá.

Nếu giá xăng quá cao thì rõ ràng vận hành về xe sẽ không kinh tế, không khả thi. Một xe chạy xăng không đổ đầy bình xăng, điều đó có nghĩa rằng anh không đủ vốn thì anh không thể đi được xa. Vì vậy các chính sách cung ứng vốn cho nền kinh tế rất quan trọng, đặc biệt đối với các doanh nghiệp tư nhân.

Như trong ngành công nghiệp hỗ trợ, nhiều doanh nghiệp cho hay, thực ra không phải là doanh nghiệp Việt Nam không đủ khả năng, không đủ trình độ công nghệ để phát triển mà bởi vì điểm bất lợi của chúng ta là vốn.

Nếu như các doanh nghiệp Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc),... có thể tiếp cận được với những nguồn vốn chi phí thấp, rẻ, dài hạn, có thể lãi suất chỉ 2-3%/năm. Trong khi đấy, nếu doanh nghiệp Việt Nam vay vốn ngân hàng với lãi suất cao và đầu tư dài hạn thì về mặt bài toán kinh tế không khả thi, không hiệu quả.

Chi phí vốn quyết định chi phí kinh doanh, hiệu quả đầu tư rất lớn. Với tầm quan trọng như thế, chúng tôi đánh giá rất cao nỗ lực của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước trong thời gian vừa qua. Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn nhưng một trong những ưu tiên hàng đầu là chúng ta cố gắng bình ổn lãi suất. Trong năm 2024, 2025 Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã tìm nhiều giải pháp để bình ổn, giảm lãi suất. Đây là một thành công lớn.

Về phía ngân hàng, bà Nguyễn Bảo Thanh Vân, Phó Tổng giám đốc VietinBank cho hay, các giải pháp hỗ trợ được đề ra trong Nghị quyết đã góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp theo hướng tích cực hơn, từ đó làm gia tăng nhu cầu tín dụng một cách "lành mạnh". Khi doanh nghiệp khỏe, có nền tảng tài chính tốt và hoạt động ổn định, thì các tổ chức tín dụng cũng sẽ thuận lợi hơn trong việc cung ứng vốn, vừa an toàn, vừa hiệu quả.

“Chúng tôi tin tưởng rằng, Nghị quyết 68 không chỉ là công cụ điều hành chính sách, mà còn là cầu nối vững chắc giữa ngân hàng và doanh nghiệp, giúp củng cố mối quan hệ hợp tác trên cơ sở tin cậy, cùng chia sẻ và phát triển bền vững”, bà Nguyễn Bảo Thanh Vân nói.

Tạo lập nguồn vốn cho khu vực doanh nghiệp tư nhân

Tại tọa đàm, các chuyên gia cho rằng, việc tăng cường nguồn lực cho khu vực kinh tế tư nhân, trong đó có nguồn lực về vốn không phải là sự trải đều, đồng đều và rộng khắp mà phải có trọng tâm, trọng điểm, có sự lựa chọn.

TS. Đậu Anh Tuấn: Đối với doanh nghiệp, vai trò của tín dụng giống như xăng đối với xe chạy xăng. Một xe chạy xăng không đổ đầy bình xăng, điều đó có nghĩa là không đủ vốn thì không thể đi được xa. Ảnh: VGP/Dương Tuấn

Về việc này, ông Đậu Anh Tuấn nêu quan điểm, nguồn vốn là hữu hạn, nên chúng ta phải hướng vốn vào những hoạt động tạo ra lợi thế, cạnh tranh nhất và hiệu ứng đối với xã hội tốt nhất.

“Nguồn vốn nên được khơi thông và thúc đẩy, khuyến khích chảy vào khu vực sản xuất, nơi tạo ra hàng hóa, dịch vụ cụ thể, nơi tạo ra công ăn việc làm cho nhiều người lao động, nơi giúp giải quyết nhiều vấn đề về an sinh xã hội”, ông Đậu Anh Tuấn nói

Cũng theo vị chuyên gia này, một trong những khó khăn của các ngân hàng thương mại hiện nay là việc tiếp cận, kết nối được với các doanh nghiệp tốt. Nghị quyết 68 đã phần nào đưa ra hướng giải quyết cho vấn đề này, như yêu cầu tăng cường kết nối thông tin giữa các cơ quan thuế, kho bạc, cơ quan pháp luật với hệ thống ngân hàng. Qua đó, các ngân hàng có thể tiếp cận được dữ liệu về lịch sử tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp. Thay vì phải tự thu thập thông tin, tốn thời gian và chi phí, việc chia sẻ, kết nối dữ liệu sẽ giúp các ngân hàng có lợi thế hơn trong việc đánh giá, lựa chọn khách hàng tiềm năng.

Nghị quyết 68 đã khuyến khích việc cho vay không chỉ dựa trên tài sản thế chấp, mà phải chuyển sang cho vay dựa trên dòng tiền. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, cần phải gỡ bỏ các rào cản trong hệ thống pháp luật. Nếu chúng ta tiến hành rà soát và loại bỏ những quy định bất cập này, sẽ tạo điều kiện để hoạt động tín dụng được vận hành một cách an toàn và hiệu quả hơn.

Cũng cần nhìn nhận rằng, cho vay theo dòng tiền luôn tiềm ẩn rủi ro và trong trường hợp xảy ra rủi ro, ngân hàng có thể bị quy trách nhiệm. Do đó, việc chấp nhận rủi ro trong hoạt động kinh doanh là cần thiết, miễn là rủi ro đó được quản lý tốt thông qua việc gỡ bỏ những rào cản pháp lý không cần thiết. Thay vì chỉ cho vay các khoản có tài sản bảo đảm, ngân hàng cần được tạo điều kiện để mở rộng tín dụng cho những doanh nghiệp có luồng tiền tốt, có lịch sử tuân thủ pháp luật rõ ràng, được đánh giá là có tiềm năng – kể cả khi chưa có tài sản thế chấp.

Đây cũng chính là cách để khuyến khích các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp đổi mới, doanh nghiệp chưa có vốn nhưng có triển vọng phát triển. Vì vậy, vai trò của hệ thống thể chế, của các quy định pháp luật mang tính nền tảng là hết sức quan trọng.

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, đến ngày 18/6/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 16,73 triệu tỷ đồng, tăng 7,14% so với cuối năm 2024, tăng 18,71% so với cùng kỳ năm 2024 (cùng kỳ năm 2024, dư nợ tín dụng tăng +3,87% so với tháng 12/2023).Qua quá trình thống kê thì thấy rằng, có đến 100 tổ chức tín dụng đã phát sinh tỷ lệ dư nợ đối với khu vực kinh tế tư nhân. Và trong đó có khoảng 209.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ đều có phát sinh dư nợ tại các tổ chức tín dụng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại. Điều đấy khẳng định dòng vốn tín dụng đã lan tỏa đến mọi phân khúc của các doanh nghiệp, mọi phân khúc của nền kinh tế.