Tin thế giới 5/5: Lính Wagner sớm rời Bakhmut, Ukraine bất ngờ làm việc này; Trung Quốc, Nga cam kết tăng cường quan hệ

Ông Yevgeny Prigozhin tuyên bố Wagner sẽ rút quân khỏi Bakhmut. (Nguồn: AP)

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.

Nga-Ukraine

* Lực lượng Wagner sớm rời Bakhmut: Phát biểu ngày 5/5, lãnh đạo tập đoàn tư nhân Wagner (Nga), ông Yevgeny Prigozhin khẳng định: “Thay mặt các chiến binh Wagner, thay mặt ban chỉ huy Wagner, tôi tuyên bố rằng ngày 10/5, chúng tôi có nghĩa vụ bàn giao các vị trí ở khu định cư Bakhmut cho các đơn vị của Bộ Quốc phòng Nga và rút binh sĩ Wagner về các trại hậu cần để củng cố lực lượng. Bởi lẽ, nếu không có nguồn cung đạn dược, họ sẽ chết một cách vô nghĩa”.

Binh sĩ Wagner đã đi đầu trong nỗ lực chiếm Bakhmut của Nga từ mùa Hè năm ngoái, trong trận chiến dài nhất và đẫm máu nhất trong xung đột tại Ukraine. (Reuters)

* Ngoại trưởng Nga: Vụ tấn công Điện Kremlin là “hành vi thù địch”: Phát biểu tại họp báo ở Ấn Độ, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho rằng “những kẻ khủng bố ở Kiev” đã thực hiện hành động này “theo chủ nhân của chúng”. Ông khẳng định Nga sẽ “đáp trả bằng hành động cụ thể”.

Trước đó, Moscow đã cáo buộc Washington đứng sau vụ máy bay không người lái (UAV) tấn công vào Điện Kremlin ngày 3/5, song Mỹ đã bác bỏ thông tin này. Trả lời đài MSNBC (Mỹ) ngày 4/5, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby nói: “Tôi có thể đảm bảo với các bạn rằng Mỹ không tham gia việc này. Dù đó là gì thì nó cũng không liên quan đến chúng tôi”. Ông cũng nhấn mạnh, Washington không khuyến khích hoặc tạo điều kiện cho Ukraine tấn công bên ngoài biên giới mình. (Reuters)

* Lực lượng Ukraine bắn hạ UAV của chính mình: Tối 4/5, Lực lượng Không quân Ukraine thừa nhận một UAV bị phá hủy trên bầu trời Kiev trước đó cùng ngày là của nước này. Thông cáo nêu rõ: “Vì sự hiện diện không kiểm soát của UAV trên bầu trời thủ đô có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn, nên chúng tôi đã quyết định triển khai các đội (tên lửa) cơ động. Thật đáng tiếc, do sự cố kỹ thuật, điều này đã xảy ra”.

Trước đó, một đoạn video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy chiếc UAV bốc cháy như quả cầu lửa trên bầu trời Kiev sau khi bị bắn hạ bằng một tên lửa vác vai. Thị trưởng Kiev Vitaly Klitschko cho biết UAV đã rơi xuống quận Pechersky, nhưng không có ai bị thương. Sau đó một số hãng truyền thông phương Tây đưa thông tin ngược lại và quân đội Ukraine đã thừa nhận. (RT)

* Hungary không muốn bị lôi kéo vào xung đột ở Ukraine: Ngày 5/5, phát biểu với Đài Kossuth (Hungary), Thủ tướng Viktor Orban nhấn mạnh: “Mặc dù Mỹ muốn lôi kéo chúng tôi vào xung đột, nhưng chúng tôi sẽ không tham gia xung đột đó”. Nhà lãnh đạo này cũng chỉ ra rằng Hungary sẽ làm mọi cách để đảm bảo đạt được lệnh ngừng bắn và xúc tiến cuộc đàm phán hòa bình ở Ukraine.

Trước đó, ông Orban từng cho rằng hệ tư tưởng chủ nghĩa tự do và cái gọi là chính sách đối ngoại tiến bộ mà lãnh đạo một số nước phương Tây theo đuổi dẫn đến sự sụp đổ của các quốc gia khác và kéo cả thế giới vào chiến tranh. (TASS)

* Anh: Có tồn tại việc bán lại vũ khí cung cấp cho Ukraine: Ngày 5/5, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Anh James Heappey khẳng định: “Chúng tôi đã đưa ra các thủ tục khắt khe để đảm bảo rằng tất cả vũ khí và đạn dược đi qua Trung tâm điều phối tài trợ quốc tế đều được chuyển giao cho phía Ukraine. Tuy nhiên, vẫn có trường hợp vũ khí viện trợ nước này bị chuyển ra khỏi khu vực tiền tuyến”.

Trước đó, Seymour Hersh, nhà báo Mỹ từng đoạt giải thưởng Pulitzer, cho hay chính phủ phương Tây biết thông tin vũ khí cung cấp cho phía Ukraine bị đem ra bán lại tại thị trường chợ đen. Tuy nhiên, họ đã che giấu sự thật này. (Sputnik)

* Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi Nga và Ukraine ngừng bắn: Ngày 4/5, phát biểu tại Hội nghị lần thứ 30 của Tổ chức Hợp tác kinh tế Biển Đen (PABSEC), Chủ tịch Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ Mustafa Sentop nhấn mạnh Ankara sẵn sàng đóng vai trò trung gian tập hợp các bên vào bàn đàm phán hòa bình. Theo ông, nỗ lực khôi phục hòa bình tại khu vực Biển Đen sẽ góp phần xây dựng một tương lai chung cho các quốc gia ven bờ. Quan chức này cũng khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ nền độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine theo các đường biên giới đã được cộng đồng quốc tế công nhận, tương tự với Gruzia, Moldova và Azerbaijan.

Thành lập năm 1993, khối PABSEC gồm 13 thành viên, với mục tiêu đa dạng hóa và thúc đẩy các quan hệ hợp tác về kinh tế, xã hội và khoa học-công nghệ giữa các quốc gia thành viên. (TTXVN)

Nga-Trung

* Trung Quốc, Nga cam kết tăng cường quan hệ: Ngày 4/5, tại cuộc gặp với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov bên lề của Hội nghị Ngoại trưởng Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại bang Goa, Ấn Độ, Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương khẳng định, hai nước đã tiến hành trao đổi thường xuyên ở tất cả các cấp và tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực. Hai bên nhất trí tăng cường trao đổi thông tin với các thành viên SCO khác và duy trì tình đoàn kết nhằm xây dựng SCO thành một nền tảng hợp tác cùng có lợi.

Ngoại trưởng hai nước cũng nhất trí tăng cường liên lạc và phối hợp ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, đồng thời phản đối một cuộc “Chiến tranh Lạnh” mới, cũng như bảo vệ hòa bình và ổn định khu vực.

Về Ukraine, ngày 5/5, Bộ Ngoại giao Trung Quốc dẫn lời ông Tần Cương nhấn mạnh Bắc Kinh sẽ kiên trì thúc đẩy tiến trình hòa đàm giải quyết vấn đề. Theo ông, cường quốc châu Á “sẵn sàng duy trì liên lạc và phối hợp với Nga để có đóng góp thực chất vào giải pháp chính trị cho khủng hoảng”. (Tân Hoa xã)

Đông Nam Á

* Indonesia hối thúc chấm dứt bạo lực ở Myanmar: Ngày 5/5, phát biểu tại họp báo, Ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi tuyên bố nước này đã phối hợp với Thái Lan, Trung Quốc, Ấn Độ và Liên hợp quốc, cùng các bên liên quan ở Myanmar, để giải quyết cuộc khủng hoảng ở quốc gia Đông Nam Á này. Ngoài ra, bà Retno còn kêu gọi chấm dứt ngay lập tức hành động bạo lực. Trước đó cùng ngày, nhà ngoại giao này cũng khẳng định Indonesia, với tư cách là Chủ tịch ASEAN năm nay, đã nỗ lực để giảm leo thang căng thẳng ở Myanmar. (Reuters)

Nam Thái Bình Dương

* FTA giữa New Zealand và Anh sẽ có hiệu lực vào cuối tháng 5: Ngày 5/5, Thủ tướng New Zealand Chris Hipkins cho biết Thỏa thuận Thương mại Tự do (FTA) trên sẽ có hiệu lực vào cuối tháng 5 này, mở ra khả năng tiếp cận chưa từng có vào thị trường Anh. Theo ông, FTA sẽ loại bỏ tất cả thuế hải quan đối với tất cả các sản phẩm và sẽ có lợi cho rượu vang, hải sản, mật ong, sữa, thịt đỏ và các mặt hàng xuất khẩu khác của New Zealand.

Nhà lãnh đạo này nhấn mạnh: “Đây là một FTA tiêu chuẩn vàng, phản ánh quan hệ chặt chẽ giữa hai nước. Các kết quả tiếp cận thị trường là một trong những kết quả tốt nhất mà New Zealand đạt được trong bất kỳ thỏa thuận thương mại nào”.

Về phần mình, Thủ tướng Anh Rishi Sunak khẳng định FTA mới sẽ đánh dấu "một chương mới trong tình hữu nghị tốt đẹp giữa hai nước". Nhà lãnh đạo này nhấn mạnh: “Thỏa thuận này sẽ mở ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư trên khắp New Zealand và Anh, thúc đẩy tăng trưởng, thúc đẩy việc làm và quan trọng nhất là xây dựng tương lai thịnh vượng hơn cho thế hệ tiếp theo”.

Anh là đối tác thương mại lớn thứ 7 của New Zealand và là thị trường quan trọng với một số mặt hàng xuất khẩu chính của nước này. Dự kiến khi có hiệu lực, FTA này sẽ tiết kiệm cho các nhà xuất khẩu New Zealand khoảng 23 triệu USD tiền thuế và bổ sung 630 triệu USD cho GDP của đảo quốc Thái Bình Dương. (TTXVN)

Châu Âu

* Nga nói về việc chuyển giao tài sản ở Phần Lan: Ngày 5/5, Điện Kremlin khẳng định việc chuyển tài sản của nước này trong Công ty năng lượng Phần Lan Fortum cho Moscow kiểm soát là phù hợp với luật pháp và điều là cần thiết để bảo vệ lợi ích của Nga. Trước đó, cùng ngày, Fortum cho biết đã thông báo cho Điện Kremlin về sự phản đối mạnh mẽ với vụ tịch thu tài sản “bất hợp pháp”.

Phát biểu họp báo với các phóng viên qua điện thoại, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh rằng quá tình này cũng phản ánh những động thái tương tự chống lại Nga của các quốc gia “không thân thiện”, những nước đã áp đặt lệnh trừng phạt để đáp trả hành động của Moscow ở Ukraine. (Reuters)

* Pháp xoa dịu căng thẳng với Italy về di cư: Ngày 5/5, chính phủ Pháp đã tìm cách xoa dịu căng thẳng mới với Italy về vấn đề di cư khi nhấn mạnh Paris không tìm cách “tẩy chay” Rome - đối tác trong Liên minh châu Âu (EU) - và Thủ tướng Giorgia Meloni. phát biểu trên kênh Cnews (Pháp), người phát ngôn Chính phủ nước này Olivier Veran nêu rõ: “Bộ trưởng Nội vụ (Darmanin) không hề có ý muốn tẩy chay Italy theo bất kỳ cách nào... Chúng tôi tiếp tục làm việc với Italy".

Trước đó, ngày 4/5, Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani đã hủy chuyến công du Paris vì điều ông miêu tả là bình luận “không thể chấp nhận được” của Bộ trưởng Nội vụ Pháp Gerald Darmanin - người cho rằng Thủ tướng Meloni “không có khả năng” giải quyết cuộc khủng hoảng di cư ở Italy. Rome đã rất tức giận trước bình luận của Bộ trưởng Darmanin. Thủ tướng Meloni được cho là có thể hủy chuyến công du Paris dự kiến để hội đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. (AFP)

* Tổng thống Serbia siết chặt việc kiểm soát súng: Ngày 5/5, Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic đã đề xuất một loạt các biện pháp gay gắt về kiểm soát súng và tăng cường an ninh ở trường học sau hai vụ xả súng hàng loạt tuần này. Theo đó, ông đã đề xuất lệnh cấm cấp phép sử dụng mọi loại súng, chiến dịch “giải giáp thực tế” của Serbia, đồng thời thực hiện kiểm tra tâm lý và y tế thường xuyên hơn với những người đã sở hữu súng. Nhà lãnh đạo này cũng cho biết Belgrade sẽ thuê 1.200 cảnh sát mới để cải thiện an ninh tại các trường học của nước này.

Ông Vucic coi vụ xả súng đẫm máu đêm 4/5 tại một ngôi làng ở miền Trung, làm 8 người thiệt mạng là “hành vi khủng bố… chống lại tất cả chúng ta”. (Reuters)

Châu Mỹ

* Trung Quốc chỉ trích Canada triệu Đại sứ: Ngày 5/5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói: “Bắc Kinh rất bất bình về hành vi vu khống và phỉ báng vô căn cứ của Canada đối với việc thực hiện nhiệm vụ bình thường của Đại sứ quán và lãnh sự quán Trung Quốc tại Canada và kiên quyết phản đối điều đó”. Bắc Kinh “phản đối mạnh mẽ” động thái này với Đại sứ Canada tại Trung Quốc. Quan chức này cũng nhấn mạnh, Bắc Kinh một lần nữa kiên quyết phủ nhận mọi hành vi sai trái, đồng thời khẳng định vụ bê bối này đã bị “một số chính trị gia và phương tiện truyền thông Canada thổi phồng”.

Theo bà, cáo buộc nêu trên là “hoàn toàn vô nghĩa và là trò hề chính trị dựa trên định kiến về ý thức hệ”. Viện dẫn những bất đồng trước đây giữa hai nước đã “làm tổn hại nghiêm trọng đến lợi ích của Trung Quốc”, bà Mao Ninh cũng nêu rõ “việc Trung Quốc đáp trả mạnh mẽ là hoàn toàn chính đáng và cần thiết”.

Trước đó, hôm 4/5, Bộ Ngoại giao Canada đã triệu Đại sứ Trung Quốc Tùng Bồi Vũ đến liên quan việc một nhân viên ngoại giao Trung Quốc bị tố cáo tìm cách đe dọa một nghị sĩ Canada và người thân trong gia đình ông ta do chỉ trích gã khổng lồ châu Á. Theo đó Ottawa có thể trục xuất nhân viên ngoại giao này. Diễn biến này được tiết lộ trong cuộc trao đổi giữa Ngoại trưởng Melanie Joly và nghị sĩ bị nhắm tới - ông Micheal Chong, khi bà Joly điều trần trước một ủy ban Hạ viện đang đánh giá cáo buộc về hành vi can thiệp của Trung Quốc vào các vấn đề nội bộ của Canada. (AFP)

Trung Đông-Châu Phi

* Iran, Syria nhất trí tập trung tái thiết: Theo tuyên bố chung ngày 5/5, trong cuộc hội đàm tối 4/5, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi và người đồng cấp Syria Bashar al-Assad đã thảo luận về “cách thức phát triển và củng cố quan hệ song phương" và “nhấn mạnh sự hợp tác hiện nay trong lĩnh vực tái thiết”. Hai bên cũng bày tỏ “sẵn sàng thực hiện mọi hành động để phát triển quan hệ kinh tế-thương mại”.

Động thái trên diễn ra khi Tổng thống Iran Ebrahim Raisi kết thúc chuyến công du hai ngày tới Damascus sáng 5/5 (theo giờ địa phương). Đây là chuyến thăm đầu tiên của một tổng thống Iran tới Syria kể từ năm 2010 và được coi "bước ngoặt" trong việc cải thiện quan hệ chính trị, kinh tế, thương mại và an ninh song phương của hai nước láng giềng.

Ông Ebrahim Raisi cho biết, lãnh đạo hai nước đã ký 15 “văn kiện hợp tác”, cho phép “cả hai nước mở ra chương mới trong quan hệ kinh tế”. Ông cũng ca ngợi Syria đã “đạt được chiến thắng” trong xung đột ở nước này và mời ông Assad đến thăm chính thức Tehran. (AFP/Tân Hoa xã)

Minh Vương