Tin yêu vào cuộc sống

HẠNH PHÚC Ở QUANH TA

PV: Chúng ta thường nói, hạnh phúc ở quanh ta, hạnh phúc từ những điều giản dị, chị nghĩ gì về điều này và theo chị thế nào là hạnh phúc?

Thạc sĩ Trần Thị Kim Huệ: Trong tâm lý học, hạnh phúc được xem là trạng thái cân bằng tích cực giữa cảm xúc, nhận thức và ý nghĩa sống. Khi nói “hạnh phúc ở quanh ta, hạnh phúc từ những điều giản dị”, chúng ta đang nói đến một chân lý rất cơ bản: Hạnh phúc không chỉ nằm ở các thành tựu lớn, mà chủ yếu đến từ những khoảnh khắc đời thường, nhỏ bé nhưng chạm đến cảm xúc và giá trị cá nhân.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, niềm vui đến từ việc được kết nối, được ghi nhận, được sống chân thật với chính mình có thể tạo ra cảm giác mãn nguyện bền vững hơn vật chất.

Với chúng ta, hạnh phúc là khả năng cảm nhận; là khi tâm trí ta hiện diện trọn vẹn với những điều mình đang có: Một bữa cơm sum họp, một buổi sáng yên bình, một lời cảm ơn được trao đi, hay đơn giản là cảm giác mình có ích cho ai đó. Hạnh phúc đến từ việc ta biết quý trọng, biết trân trọng chính mình và những người xung quanh. Đôi khi, chỉ cần một ánh mắt trìu mến, một cái nắm tay, một lời động viên cũng làm chúng ta hạnh phúc.

PV: Để có được hạnh phúc cho riêng mình và xây dựng gia đình, xã hội, quốc gia hạnh phúc, chị cho biết mỗi cá nhân, tập thể, cộng đồng nên làm những việc gì?

Thạc sĩ Trần Thị Kim Huệ: Hạnh phúc cá nhân là nền tảng của hạnh phúc gia đình, xã hội và rộng hơn là quốc gia. Mỗi cá nhân trước hết cần học cách chăm sóc sức khỏe tinh thần của mình: Biết quản lý cảm xúc, biết tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần, biết đặt mục tiêu sống phù hợp với giá trị bản thân. Sự trưởng thành về tâm lý giúp ta giảm xung đột, tăng thấu hiểu và xây dựng được các mối quan hệ lành mạnh.

Ở cấp độ gia đình, điều quan trọng nhất là sự tôn trọng, lắng nghe và chia sẻ. Một gia đình hạnh phúc là nơi các thành viên biết giải quyết mâu thuẫn bằng tình thương và sự đồng cảm. Khi gia đình ổn định, xã hội sẽ ổn định. Ở cấp độ cộng đồng, chúng ta cần thúc đẩy tinh thần tương trợ, xây dựng môi trường sống an toàn, nhân ái, hạn chế bạo lực và phân biệt đối xử.

Còn ở tầm quốc gia, các chính sách về giáo dục, an sinh xã hội, sức khỏe tinh thần và phát triển bền vững đóng vai trò quyết định. Một quốc gia hạnh phúc là nơi mọi người cảm thấy mình được bảo vệ, được trao cơ hội và có quyền theo đuổi ước mơ. Như vậy, hạnh phúc không chỉ là cảm xúc cá nhân, mà là trách nhiệm chung của mỗi người, mỗi tổ chức và cả hệ thống xã hội.

SỐNG CÓ MỤC ĐÍCH, CÓ NIỀM TIN

PV: Trong nhịp sống hiện đại, theo chị điều gì làm ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình?

Thạc sĩ Trần Thị Kim Huệ: Nhịp sống hiện đại mang lại nhiều tiện ích nhưng cũng đặt con người trước nhiều áp lực tâm lý. Yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến hạnh phúc hiện nay là căng thẳng kéo dài và sự quá tải thông tin. Chúng ta sống trong môi trường liên tục bị so sánh, dễ rơi vào cảm giác “chưa đủ tốt” khi thấy những hình ảnh hào nhoáng trên mạng xã hội.

Thêm vào đó, áp lực thành công, tài chính, công việc, kỳ vọng của gia đình khiến nhiều người quên chăm sóc chính mình. Một yếu tố khác là sự đứt gãy kết nối. Công nghệ khiến chúng ta giao tiếp nhiều nhưng lại ít lắng nghe, ít thấu hiểu. Nhiều người có hàng nghìn người quen trên mạng nhưng thiếu một người thật sự để tâm sự, dẫn đến cảm giác cô đơn ngay trong chính ngôi nhà của mình.

Ngoài ra, sự dịch chuyển nhanh của xã hội đôi khi khiến các giá trị truyền thống bị phai nhạt. Từ góc độ tâm lý học, hạnh phúc chịu ảnh hưởng mạnh bởi 3 yếu tố cơ bản: Sự gắn kết, cảm giác an toàn và ý nghĩa sống. Khi một trong 3 yếu tố này bị suy giảm, trạng thái hạnh phúc cũng bị ảnh hưởng. Vì vậy, điều quan trọng nhất trong nhịp sống hiện đại là sống có mục đích, có kết nối.

Mỗi cá nhân, gia đình hạnh phúc sẽ là nền tảng để xã hội, quốc gia hạnh phúc. Ảnh: AI

PV: Dưới góc nhìn của chuyên gia tâm lý, chị cho biết suy nghĩ về mức độ hạnh phúc của người dân hiện nay và những điều cần có để xây dựng cộng đồng hạnh phúc?

Thạc sĩ Trần Thị Kim Huệ: Dưới góc độ tâm lý học và quan sát thực tế, tôi cho rằng mức độ hạnh phúc của người dân Việt Nam, trong đó có Quảng Ngãi, đang ở mức tương đối tích cực: Người Việt có truyền thống yêu thương, đoàn kết, bao dung và biết sẻ chia trong khó khăn. Đó là những yếu tố tạo nên “nội lực hạnh phúc” rất lớn.

Đặc biệt, sau đại dịch Covid-19, người dân càng trân trọng sức khỏe, gia đình và các giá trị tinh thần. Tuy nhiên, để xây dựng một cộng đồng thật sự hạnh phúc, vẫn còn nhiều vấn đề cần quan tâm. Thứ nhất là sức khỏe tâm thần. Căng thẳng, trầm cảm, lo âu ở thanh thiếu niên và người lao động có xu hướng gia tăng nhưng chưa được chú ý đúng mức. Thứ hai là chất lượng mối quan hệ trong gia đình, đặc biệt là khủng hoảng giữa cha mẹ - con cái, bạo lực học đường, bạo lực gia đình. Thứ ba là áp lực kinh tế ở một số khu vực khiến người dân khó đạt được sự cân bằng.

Đối với Quảng Ngãi, điều cần nhất là xây dựng môi trường sống an toàn, văn minh, tạo cơ hội cho thanh niên phát triển nghề nghiệp, đồng thời tăng các chương trình hỗ trợ sức khỏe tinh thần trong trường học, cơ quan và cộng đồng. Một cộng đồng hạnh phúc phải là nơi mỗi người cảm thấy mình có giá trị, có cơ hội đóng góp và được sống tử tế với nhau.

NHẬN DIỆN VÀ NUÔI DƯỠNG HẠNH PHÚC

PV:Chị cho biết khoảnh khắc mang lại hạnh phúc mà cá nhân cảm nhận được, và khoảnh khắc ấy sẽ lan tỏa, truyền cảm hứng đến với mọi người như thế nào?

Thạc sĩ Trần Thị Kim Huệ: Trong công việc của một giảng viên, khoảnh khắc mang lại cho tôi hạnh phúc nhất là khi nhìn thấy sự thay đổi tích cực ở một người mà mình từng đồng hành. Tôi nhớ có một sinh viên từng rất tự ti, gần như muốn bỏ học vì cảm giác mình “không đủ giỏi”.

Sau thời gian dài trò chuyện, hướng dẫn kỹ năng và động viên, em ấy dần lấy lại tự tin, sau này tốt nghiệp xuất sắc và quay lại nói cảm ơn rằng: “Nhờ cô, em biết mình có giá trị”. Khoảnh khắc ấy khiến tôi xúc động sâu sắc.

Hạnh phúc với tôi là khi mình có thể góp một phần nhỏ vào sự trưởng thành của ai đó. Và điều kỳ diệu là hạnh phúc luôn lan tỏa. Khi một người cảm thấy được nâng đỡ, được thấu hiểu, họ sẽ dễ dàng trao điều đó đến người khác. Một nụ cười chân thành, một lời hỏi han đúng lúc có thể thay đổi tâm trạng cả ngày của một người.

Tôi luôn tin rằng mỗi chúng ta đều có khả năng truyền cảm hứng bằng chính sự tử tế và chân thành của mình. Khoảnh khắc hạnh phúc không cần phải lớn lao - chỉ cần nó chạm đến trái tim và nhắc ta nhớ rằng cuộc sống vẫn luôn có những điều tốt đẹp để tin yêu.

PV: Theo chị, có nên đưa “Ngày Việt Nam hạnh phúc” trở thành sự kiện thường niên? Và nếu gửi đến mọi người thông điệp về hạnh phúc, chị muốn nói điều gì?

Thạc sĩ Trần Thị Kim Huệ: Việc xây dựng “Ngày Việt Nam hạnh phúc” là một sáng kiến nhân văn và giàu ý nghĩa. Ở nhiều quốc gia, ngày hạnh phúc được xem như cơ hội để xã hội tạm dừng guồng quay bận rộn, nhìn lại điều quan trọng nhất: Con người có đang thật sự an vui, được sống đúng với giá trị của mình hay không.

Với Việt Nam, một ngày như vậy sẽ góp phần nâng cao nhận thức về sức khỏe tinh thần, thúc đẩy cộng đồng quan tâm đến các giá trị yêu thương, nhân ái, bao dung - những giá trị là truyền thống đẹp của dân tộc.

Nếu được gửi một thông điệp đến mọi người, tôi muốn nói rằng: Hạnh phúc là một kỹ năng, và ai cũng có thể rèn luyện. Hạnh phúc không phải là một đích đến, mà là hành trình nhận diện bản thân, nuôi dưỡng cảm xúc tích cực và biết ơn những điều đang có.

Mỗi người có thể bắt đầu từ những việc rất nhỏ: Dành thời gian cho gia đình, chăm sóc sức khỏe tinh thần, giảm so sánh, tăng tử tế, lắng nghe nhiều hơn, yêu thương mình và mọi người đúng cách. Khi mỗi người biết tạo hạnh phúc cho mình, cộng đồng sẽ tự nhiên trở nên tốt đẹp hơn. Và đó chính là ý nghĩa sâu xa nhất của “Ngày Việt Nam hạnh phúc”.

BÌNH YÊN (thực hiện)