Tình báo Mỹ tiết lộ dự án nhạy cảm của Huawei

Năm 2017, chính phủ Trung Quốc đề xuất chi 100 triệu USD để xây khu vườn Trung Quốc tại Vườn ươm Quốc gia ở Washington, D.C. Dự án khiến giới chức địa phương phấn khích, với hy vọng thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm.

Nhưng khi các quan chức tình báo Mỹ đi sâu vào chi tiết, họ phát hiện những điểm báo động. Ngôi chùa cao 21 m tại khu vườn được đặt tại một trong những điểm cao nhất ở Washington, D.C., chỉ cách Điện Capitol hơn 3 km. Nguồn tin cho biết đó là địa điểm hoàn hảo để thu thập dữ liệu tình báo.

Một điểm khác là các quan chức Trung Quốc muốn xây ngôi chùa trên với những vật liệu được đưa đến Mỹ bằng “túi ngoại giao” - thứ mà nhân viên Hải quan Mỹ bị cấm kiểm tra.

Các quan chức liên bang đã âm thầm đóng sập dự án trước khi nó được khởi công. Khu vườn trên là một trong những hoạt động phản gián được FBI và nhiều cơ quan liên bang Mỹ hướng đến, khi các quan chức an ninh nước này cho biết Trung Quốc tăng mạnh hoạt động gián điệp trên đất Mỹ trong hơn một thập niên qua.

Nguy cơ rò rỉ thông tin mật

Một trong những điều báo động mà FBI điều tra là thiết bị lắp trên tháp di động của tập đoàn Huawei (Trung Quốc) được đặt gần căn cứ quân sự Mỹ ở vùng Trung Tây. Theo nhiều nguồn tin, FBI xác định thiết bị của Huawei có khả năng thu nhận và làm gián đoạn sóng liên lạc bí mật của Bộ Quốc phòng Mỹ, bao gồm tín hiệu từ Bộ Chỉ huy Chiến lược, cơ quan giám sát vũ khí hạt nhân của đất nước.

Không rõ liệu các cơ quan tình báo có xác định được dữ liệu có bị nghe lén và gửi về Bắc Kinh hay không. Những nguồn tin cho biết dưới góc độ kỹ thuật, rất khó để chứng minh dữ liệu bị lấy cắp và chuyển ra nước ngoài.

Nhiều nguồn tin nói rằng không nghi ngờ gì việc tháp viễn thông của Huawei không chỉ có mục đích di động thương mại, nó có khả năng gián đoạn liên lạc quan trọng của Bộ Chỉ huy Chiến lược Mỹ, mở đường cho Bắc Kinh có thể nhắm đến kho hạt nhân.

Căn cứ không quân Warren ở bang Wyoming, nơi gần một tháp di động của Huawei. Ảnh: CNN.

“Việc này liên quan đến một số điều nhạy cảm nhất chúng tôi làm”, cựu quan chức FBI nói. “Nó có thể tác động đến năng lực chỉ huy và kiểm soát lực lượng hạt nhân”.

“Nếu thông tin thực sự bị can thiệp, đó sẽ là điều rất tồi tệ”, quan chức này nói thêm.

2.000 vụ điều tra phản gián về Trung Quốc

Mùa thu năm 2019, Ủy ban Thông tin Liên bang (FCC) đã ra luật cấm các hãng viễn thông nhỏ sử dụng Huawei và các thiết bị do Trung Quốc sản xuất. Một năm sau, Quốc hội Mỹ thông qua gói tài chính 1,9 tỷ USD để loại bỏ công nghệ di động của Huawei và ZTE ở nhiều vùng ngoại ô tại Mỹ.

Các quan chức phản gián tại Mỹ gần đây đã ưu tiên công khai các mối đe dọa từ công nghệ Trung Quốc tới công chúng. Vào tháng 7, Trung tâm Phản gián và An ninh Quốc gia Mỹ đã ra cảnh báo với doanh nghiệp và giới chức địa phương về những điều họ cho là Trung Quốc đang nỗ lực thao túng và gây ảnh hưởng lên nền chính trị Mỹ.

Giám đốc FBI Christopher Wray cho biết cơ quan này mở một cuộc điều tra phản gián về Trung Quốc mỗi 12 giờ. “Đã có khoảng 2.000 vụ điều tra, thậm chí chưa nói đến hành vi trộm cắp trên mạng của họ, nơi họ đánh cắp dữ liệu cá nhân và doanh nghiệp Mỹ nhiều hơn mọi nước khác cộng lại”.

Theo đuổi "bóng ma"

Mặc dù có những tuyên bố cứng rắn, các cơ quan tình báo lại không đưa ra bằng chứng cho thấy công nghệ Huawei đe dọa đến an ninh quốc gia, khiến nhiều người phê bình nói rằng chính phủ đang phản ứng thái quá.

Nhiều nhà phê bình cho rằng chính quyền đã không thu hẹp phạm vi điều tra, khi nhắm vào cả các tổ chức học thuật. Mới đây, tòa án liên bang đã tuyên bố trắng án một cựu giáo sư kỹ thuật Đại học Tennessee, sau khi Bộ Tư pháp khởi tố ông với cáo buộc ông hợp tác với một đại học Trung Quốc thực hiện dự án do NASA tài trợ.

Việc chính phủ liên bang thận trọng khi đưa ra các bằng chứng khiến giới phê bình cho rằng đất nước đang đuổi theo những “bóng ma”

Nhiều điểm phức tạp

Vào đầu nhiệm kỳ chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama, FBI đã giám sát tuyến đường Interstate 25 (I-25) ở Colorado và Montana, và các tuyến ở Nebraska. Những nơi giao thông dày đặc này nối liền một số cơ sở quân sự bí mật nhất của Mỹ, bao gồm một quần đảo chứa hầm tên lửa hạt nhân.

Trong nhiều năm, các nhà cung cấp mạng quy mô nhỏ đã lắp đặt những thiết bị rẻ và các tháp viễn thông do Trung Quốc sản xuất ở I-25 và nhiều nơi khác trong khu vực. Việc chọn Huawei - với giá thành rẻ, đảm bảo là cách duy nhất để những khu vực này được phủ sóng mạng.

Khi Huawei phổ biến gần căn cứ quân sự Mỹ, FBI đã bắt đầu chú ý, vì cho rằng việc mua bán của Huawei tới các vùng ngoại ô dường như không mang lại lợi nhuận kinh tế, nhưng giúp công ty công nghệ Trung Quốc có thể lắp đặt thiết bị gần tài sản quân sự.

Vào năm 2014, Viaero, công ty viễn thông lớn nhất khu vực I-25, đã lắp đặt các camera giám sát thời tiết, có thể liên tục theo dõi giao thông và thời tiết và cảnh báo nếu có bão.

Tuy nhiên, camera cũng có thể vô tình ghi lại những hoạt động quân sự của quân đội Mỹ, và các quan chức tình báo xác định thông tin từ camera có thể được theo dõi trực tiếp từ Trung Quốc.

Mạng lưới phủ sóng viễn thông của công ty Viaero (vùng đỏ) bao trùm những silo tên lửa (chấm trắng) gần căn cứ không quân Warren. Đồ họa: CNN.

CEO của Viaero Frank DiRico nói mình chưa bao giờ nhận yêu cầu phải tháo dỡ các thiết bị của Huawei vì an ninh quốc gia, nhấn mạnh chưa hề được FBI đề cập đến vấn đề này mà chỉ nghe thông tin trên các mặt báo.

Khi các báo cáo về I-25 được gửi đến Nhà Trắng năm 2019, các quan chức tình báo bắt đầu mở rộng điều tra những địa điểm mà các công ty Trung Quốc sở hữu. Bill Evania, cựu Giám đốc Trung tâm Phản gián và An ninh Quốc gia, cho biết đôi khi rất khó để phân biệt giữa hoạt động kinh doanh hợp pháp và gián điệp - một phần do chúng xảy ra cùng một thời điểm.

Ngoài ra, FCC cho rằng chi phí để các công ty viễn thông tháo dỡ thiết bị Huawei và thay mới có thể nhiều hơn gấp đôi gói 1,9 tỷ USD từ Quốc hội, và cơ quan lập pháp Mỹ không có kế hoạch bổ sung, do đó các công ty viễn thông sẽ không nhận được đủ tiền thay thế mới thiết bị.

Nhiều cựu quan chức phản gián thất vọng khi chính phủ không hướng dẫn chi tiết cho các doanh nghiệp cân nhắc trước các đề nghị đầu tư từ Trung Quốc. Họ tin rằng các doanh nghiệp tư nhân và chính quyền địa phương có thể hiểu được rủi ro từ công nghệ Trung Quốc nếu được báo cáo đầy đủ, đồng thời có thể ủng hộ lập trường của chính phủ trong việc đối đầu với các công ty Trung Quốc.

Trần Hoàng

theo CNN