Tính giá điện hai thành phần: Đôi bên cùng lợi

Cán bộ Phòng Cơ điện Công ty Cổ phần Xi măng Đồng Bành theo dõi số liệu điện năng sử dụng trên hệ thống quản lý

Bà Lý Thanh Huyền, Phó trưởng phòng Kinh doanh, Công ty Điện lực Lạng Sơn cho biết: Giá điện hai thành phần là phương pháp tính giá điện mà khách hàng sẽ phải trả một khoản phí cho công suất đăng ký hằng tháng (tương tự như gói cước điện thoại). Còn giá điện năng là khách hàng phải trả cho sản lượng điện năng sử dụng hằng tháng. Để giảm tiền điện phải đóng hằng tháng, khách hàng có mức tiêu thụ điện năng lớn chỉ cần đăng ký công suất sử dụng với ngành điện, sau đó tính toán phân bổ công suất đều trong ngày mà không để vượt mức cực đại thì mặc dù sản lượng điện sử dụng như nhau nhưng chi phí tiền điện sẽ giảm.

Ví dụ, hai khách hàng cùng tiêu thụ sản lượng điện 24kWh/ngày, nhưng khách hàng thứ nhất chỉ trong 1 giờ đồng hồ đã sử dụng hết 24kWh (công suất đăng ký mức cực đại), còn khách hàng thứ hai sử dụng 24kWh trong 24 giờ. Theo cách tính giá bán điện hai thành phần, chi phí tiền điện của khách hàng thứ nhất sẽ cao hơn khách hàng thứ hai do đã sử dụng công suất ở mức cực đại, còn khách hàng thứ hai mặc dù tiêu thụ cùng sản lượng điện nhưng công suất được điều tiết hợp lý đảm bảo không vượt cực đại nên chi phí tiền điện thấp hơn.

Như vậy, với cách tính giá điện hai thành phần thì nếu với cùng sản lượng điện tiêu thụ như nhau nhưng khách hàng giảm công suất sử dụng (công suất cực đại) thì tiền điện hằng tháng sẽ giảm. Đây là ưu điểm của phương thức tính giá bán điện hai thành phần. Bởi khi tính giá điện hai thành phần, các khách hàng sẽ không nhất thiết phải giảm tổng sản lượng điện tiêu thụ để tiết kiệm chi phí. Thay vào đó, khách hàng có thể tối ưu hóa cách sử dụng, vận hành máy móc, thiết bị sản xuất để giảm công suất sử dụng điện cực đại, từ đó sẽ giảm chi phí tiền điện hằng tháng phải nộp cho ngành điện.

Ông Hoàng Cao Cường, Trưởng Phòng Cơ điện, Công ty Cổ phần xi măng Đồng Bành cho biết: Với cách tính giá bán điện một thành phần, muốn giảm tiền điện thì công ty bắt buộc phải tính toán để giảm sản lượng điện sử dụng. Với phương thức tính giá điện hai thành phần, công ty chỉ cần điểu chỉnh công suất sử dụng hợp lý trong ngày, tránh tăng công suất cực đại thì chi phí tiền điện sẽ giảm.

Ông Vũ Khánh Toàn, Phó Giám đốc Công ty Điện lực Lạng Sơn cho biết: Hệ thống điện hiện nay phải duy trì công suất dự phòng lớn để đảm bảo cung cấp điện vào các thời điểm phụ tải cực đại, song chi phí duy trì này chưa được phản ánh đầy đủ trong giá điện hiện hành. Điều này dẫn đến tình trạng một số khách hàng có phụ tải không ổn định (cao điểm - thấp điểm chênh lệch lớn) gây áp lực lên hệ thống, nhưng vẫn trả tiền cùng mức giá điện như những khách hàng sử dụng điện ổn định. Do vậy, phương thức tính giá điện hai thành phần sẽ đảm bảo đúng bản chất chi phí cung cấp điện. Cùng đó, việc tính giá điện hai thành phần sẽ đảm bảo sự công bằng giữa các khách hàng sử dụng điện.

Được biết, trong giai đoạn thí điểm (từ tháng 10/2025 đến tháng 12/2025), ngành điện lực thực hiện tính toán mô phỏng và ghi nhận trên hóa đơn, chưa thu tiền theo phương thức tính giá điện hai thành phần, nhằm mục tiêu phân tích mức độ biến động chi phí và phản ứng của khách hàng. Tuy vậy, trong bối cảnh chi phí sản xuất - truyền tải - phân phối điện ngày càng biến động, mô hình giá điện một thành phần (chỉ tính theo điện năng) dần bộc lộ những hạn chế. Do đó, phương thức tính giá điện hai thành phần được xem là một hướng tiếp cận hợp lý.

Việc tính giá điện hai thành phần giúp khách hàng, nhất là các doanh nghiệp có mức tiêu hao điện lớn đảm bảo chi phí tiền điện ở mức thấp nhất mà không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, giúp ngành điện giảm được công suất mang tải cực đại của hệ thống điện, góp phần vận hành hệ thống điện hiệu quả hơn, tiết kiệm chi phí đầu tư và sử dụng hợp lý nguồn lực xã hội.

TRÍ DŨNG