Tình trạng cán bộ né tránh, đùn đẩy trách nhiệm là vấn đề lớn nhất hiện nay

Ủy ban Thường vụ Quốc hội khai mạc Phiên họp thứ 23 Việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm là "vô cùng khó khăn” Đã phân bổ hầu hết vốn đầu tư công 176.000 tỷ đồng của Chương trình phục hồi

Sáng 9/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội (KTXH), ngân sách năm 2022 và những tháng đầu năm 2023.

Làm rõ nguyên nhân tồn tại, hạn chế để có giải pháp trúng

Đánh giá cao những nỗ lực và những kết quả đạt được về KTXH thời gian qua, song Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, báo cáo dường như “còn nhiều màu hồng", chưa phân tích rõ về tồn tại, hạn chế, đặc biệt là nguyên nhân. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, cần đánh giá đúng hơn thực chất biểu đồ tăng trưởng của nền kinh tế để thấy không phải tăng trưởng giảm đột ngột trong quý I/2023 mà thực chất đã có xu hướng giảm trong năm 2022. Để thấy rõ xu hướng này, cần phân tích những tồn tại một cách khoa học, chặt chẽ và đầy đủ hơn.

Về tình hình KTXH đầu năm 2023, báo cáo của Chính phủ nêu, mặc dù có nhiều khó khăn, nhưng những biện pháp tháo gỡ ban hành từ đầu năm đã tạo nhiều chuyển biến tích cực trong một số lĩnh vực. Song, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, qua làm việc với các chuyên gia, các nhà khoa học cho thấy dòng tiền vẫn còn điểm nghẽn, các chính sách mới ban hành chưa phát huy tác dụng nhiều, nếu đánh giá lạc quan quá sẽ dẫn đến công tác điều hành gặp khó.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu

Từ kết quả tăng trưởng thấp trong quý I, Phó Chủ tịch Quốc hội băn khoăn liệu nhận định “đạt được nhiều kết quả tích cực” có sát với thực tế. “Chúng tôi đi tiếp xúc cử tri thì doanh nghiệp nói rất thẳng thắn rằng người ta đã dùng những đồng cuối cùng của dự trữ để trang trải cho 2 năm vừa rồi, bây giờ thì không còn gì nữa” - Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nói.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, không chỉ một số tồn tại, hạn chế của tình hình KTXH chưa được cụ thể, mà ngay cả các một số điểm sáng, tích cực cũng chưa được thể hiện hết. Theo đó, một điểm sáng cần được làm rõ hơn nữa là nỗ lực giữ ổn định kinh tế vĩ mô trước các cú sốc trong và ngoài nước, giữ được ổn định về tỷ giá và lạm phát.

Có được kết quả này là nhờ lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, trong đó, Chính phủ là cơ quan tổ chức thực thi. Trong đó, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các cơ quan chịu trách nhiệm về vĩ mô, cả Ban Kinh tế Trung ương đóng góp nhiều nỗ lực, cố gắng. Chủ tịch Quốc hội đề nghị bám sát kết luận của Bộ Chính trị về kinh tế vĩ mô để đánh giá thêm năm 2022, cả những nỗ lực cố gắng đã đạt được và những vấn đề đang đặt ra mà thời gian tới phải tiếp tục xử lý.

Đối với năm 2023, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị phải quán triệt, bám sát những nghị quyết của Quốc hội, kết luận của Trung ương để hoàn thiện báo cáo. Theo đó, trong 4 tháng đầu năm, cơ bản giữ được ổn định vĩ mô, nông nghiệp vẫn tăng trưởng khá ổn định, tổng mức bán lẻ tăng đến 12,8% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, một số chỉ tiêu khác lại giảm nhanh là điều cần phải tập trung phân tích như chỉ số sản xuất công nghiệp, động lực tăng trưởng, số lao động trong khu vực công nghiệp, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Về đầu tư dù nỗ lực cố gắng nhưng cũng chỉ bằng 19% so với dự toán giao. Thu hút FDI giảm 17,9% so với cùng kỳ năm trước 4 tháng, vốn đầu tư thực hiện cũng giảm 1,2% so với cùng kỳ năm trước. Thu NSNN giảm 5% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu giảm đến 11,8%, nhập khẩu giảm 15,4%...

Theo Chủ tịch Quốc hội, những con số trên đã nói lên tất cả. Do đó cần phân tích rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan, từ đó mới có giải pháp. Trong đó, tập trung bám sát vào những giải pháp đã có trong nghị quyết của Quốc hội, kết luận Trung ương, sát với những nguyên nhân hiện nay như phải tập trung vào vấn đề cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, siết chặt kỷ luật, kỷ cương công chức và công vụ, trách nhiệm của người đứng đầu, khắc phục tình trạng có một bộ phận né tránh trách nhiệm, sợ sai. Cùng với đó, cũng cần đẩy nhanh các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, các loại quy hoạch chuyên ngành như Quy hoạch điện VIII.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu ý kiến tại phiên họp

Cải cách môi trường đầu tư kinh doanh đang "rất kẹt"

Báo cáo thêm tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhận định khó khăn lớn nhất là tình trạng cán bộ e ngại, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm dẫn đến chậm trễ trong giải quyết công việc.

Bộ trưởng dẫn số liệu cho biết, riêng TP. Hồ Chí Minh năm 2022 có 584 văn bản hỏi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong khi đa số các nội dung hỏi đều thuộc thẩm quyền của thành phố. “Đó là hiện tượng né tránh, đùn đẩy, đá lên trên rồi ngồi chờ, tức là không làm. Có lẽ vấn đề lớn nhất hiện nay là cán bộ các cấp sợ, né tránh, đùn đẩy và lẩn tránh không làm” - ông Nguyễn Chí Dũng nhận xét.

Một số liệu khác được Bộ trưởng nêu là trong giai đoạn 2018 - 2021, mỗi năm TP. Hồ Chí Minh cấp phép trung bình khoảng 70 dự án bất động sản, nhưng trong 2 năm vừa qua chỉ cấp phép có 8 dự án.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng nhắc đến những khó khăn về các thủ tục đầu tư hiện nay, mà thường phải 1, 2 năm mới giải quyết được. Điều này làm chồng chất thêm khó khăn cho doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế suy giảm.

Cải cách môi trường đầu tư kinh doanh cũng là lĩnh vực mà Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho là “rất kẹt”. Theo Bộ trưởng, sau quá trình nỗ lực nhiều năm, thể chế đã được cải thiện nhiều, các điều kiện kinh doanh và các loại kinh doanh có điều kiện được cắt giảm nhiều. Song hiện nay, rất nhiều thủ tục, điều kiện mới đang tiếp tục phát sinh qua các văn bản của các bộ, ngành, các địa phương ban hành. “Đây là một vấn đề rất lớn, làm cản trở và làm ách tắc tất cả các hoạt động của nền kinh tế hiện nay” - Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận định.

Các đại biểu tham dự phiên họp.

Nhiều doanh nghiệp lớn đã bán lượng lớn tài sản với giá rẻ

Cho rằng vấn đề dòng tiền là khó khăn lớn của doanh nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định điều hành tín dụng có vấn đề khi có lúc thả ra nhanh quá, lúc lại siết quá, nên doanh nghiệp rất khó khăn.

“Nhiều doanh nghiệp lớn chúng tôi biết đã phải bán gần hết tài sản, những gì bán được là đã bán, đấy là việc rất đáng lo ngại và bán có 50% giá thực. Người mua là ai, người mua toàn là nước ngoài” - Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho hay và nhấn mạnh, đây là vấn đề đã được cảnh báo nhiều lần về việc thâu tóm của nước ngoài, rất nguy hiểm, nhất là đối với những doanh nghiệp lớn mà chúng ta cần phải giữ.

Hoàng Yến