Tổ đại biểu HĐND chỉ thực hiện hoạt động giám sát khi được HĐND, Thường trực HĐND giao

Trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình đã trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân (sửa đổi).

Theo đó, về thẩm quyền và hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (TVQH) tại các điều 13, 14, 16 và 17, có ý kiến đề nghị không quy định Quốc hội, Ủy ban TVQH tổ chức đoàn giám sát để tiến hành giám sát chuyên đề, chỉ tập trung hoạt động này tại Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội.

Ủy ban TVQH cho biết, qua tổng kết thực tiễn thi hành Luật hiện hành cho thấy, việc tổ chức đoàn giám sát của Quốc hội, Ủy ban TVQH để tiến hành giám sát chuyên đề đã đạt nhiều kết quả rất tích cực, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của thực tiễn, nguyện vọng của cử tri và Nhân dân, đặc biệt là đối với những chuyên đề lớn, phạm vi rộng, phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực… Trong quá trình chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật, ý kiến của các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan có liên quan đều cơ bản nhất trí tiếp tục kế thừa quy định của Luật hiện hành về nội dung này.

Đại biểu Quốc hội tham dự phiên làm việc ngày 10/12. Ảnh: Quochoi.vn

Bên cạnh đó, để phù hợp với chủ trương tăng cường phân cấp, phân quyền, bảo đảm tính linh hoạt trong thực hiện các hoạt động giám sát của Quốc hội, dự thảo Luật đã bổ sung quy định Quốc hội có thể giao Ủy ban TVQH, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội; Ủy ban TVQH có thể giao Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội tổ chức giám sát một số chuyên đề trong chương trình giám sát của Quốc hội, Ủy ban TVQH và báo cáo kết quả giám sát để Quốc hội, Ủy ban TVQH xem xét, quyết định. Do đó, xin Quốc hội cho giữ như quy định của dự thảo Luật.

Về thẩm quyền giám sát của Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân (điều 37), Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình cho biết, một số ý kiến tán thành phương án 1 của dự thảo Luật trình Quốc hội cho ý kiến quy định thẩm quyền giám sát của Tổ đại biểu HĐND. Ý kiến khác đề nghị cân nhắc việc quy định hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND; trường hợp quy định trong dự thảo Luật thì sửa đổi khoản 4 Điều 29 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương để bảo đảm thống nhất.

Trước 2 luồng ý kiến đó, Ủy ban TVQH đã chỉ đạo Tổng thư ký Quốc hội gửi xin ý kiến đại biểu Quốc hội bằng phiếu. Kết quả cho thấy: có 57,35% ý kiến tán thành phương án 1 (có quy định về hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND); 42,17% ý kiến tán thành phương án 2 (không quy định về hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND).

Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình. Ảnh: Quochoi.vn

Vì vậy, để phù hợp với thực tiễn hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND và bối cảnh tình hình mới khi quy mô địa bàn cấp tỉnh, cấp xã hiện nay đã mở rộng hơn trước, kế thừa một phần quy định của Luật hiện hành, trên cơ sở tiếp thu ý kiến đa số đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã được chỉnh lý, quy định về hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND tại Điều 37 dự thảo Luật như sau: “Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân giám sát việc thi hành pháp luật ở địa phương khi được Hội đồng nhân dân hoặc Thường trực Hội đồng nhân dân cùng cấp giao; báo cáo kết quả giám sát để Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân xem xét, quyết định.”.

Theo quy định này,Tổ đại biểu HĐND chỉ thực hiện hoạt động giám sát khi được HĐND, Thường trực HĐND giao; không phải là thẩm quyền giám sát độc lập của Tổ đại biểu HĐND, nên không dẫn tới mâu thuẫn với Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Mặt khác, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 chỉ quy định về cơ cấu tổ chức, thẩm quyền thành lập Tổ đại biểu HĐND mà không quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Tổ đại biểu HĐND. Nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm cụ thể của Tổ đại biểu HĐND hiện nay đang được quy định cụ thể tại một số văn bản dưới luật. Do đó, việc dự thảo Luật quy định về trách nhiệm của Tổ đại biểu HĐND thực hiện giám sát khi được HĐND, Thường trực HĐND giao không dẫn tới phải sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Thịnh An