Tòa án Mỹ chặn Tổng thống Trump lạm quyền áp thuế bằng tình trạng khẩn cấp
Ngày 2/9 (giờ địa phương), Tòa Phúc thẩm khu vực tư pháp số 5 của Mỹ đã ra phán quyết mang tính bước ngoặt, khẳng định Tổng thống Donald Trump đã vượt quá thẩm quyền khi sử dụng Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp đặt thuế quan toàn cầu.
Tòa án Mỹ đang đối đầu với các quyết định về việc áp thuế của Tổng thống Donald Trump.
Với tỷ lệ bỏ phiếu 7-4, các thẩm phán khẳng định quyền áp thuế là “quyền lực cốt lõi của Quốc hội”, không thể bị Tổng thống lạm dụng thông qua việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia.
Theo phán quyết, mức thuế hiện hành vẫn được duy trì đến ngày 14/10, thời điểm Tòa án Tối cao dự kiến xem xét vụ việc. Đây được xem là một trong những cuộc đối đầu pháp lý quan trọng nhất giữa nhánh hành pháp và lập pháp của Mỹ trong nhiều năm qua.
Cùng ngày, Tòa Phúc thẩm khu vực Washington D.C. cũng ra phán quyết với tỷ lệ 2-1, phục hồi chức vụ của Ủy viên Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) Rebecca Kelly Slaughter. Tòa án cho rằng việc Tổng thống Trump sa thải bà Slaughter là trái với án lệ Humphrey’s Executor (1935), vốn bảo vệ tính độc lập của các cơ quan liên bang.
Quyết định này giúp FTC khôi phục hoạt động với đủ số ủy viên, đồng thời đánh dấu một thất bại khác của ông Trump trong nỗ lực tái cấu trúc và siết chặt bộ máy hành chính. Các chuyên gia nhận định, vụ việc có thể buộc Tòa án Tối cao phải xem xét lại các tiền lệ pháp lý liên quan, từ đó tác động lâu dài đến cấu trúc quyền lực của nhánh hành pháp Mỹ.
Trước diễn biến bất lợi, Tổng thống Trump cảnh báo Mỹ có thể phải “hủy bỏ” các thỏa thuận thương mại đã ký với Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Hàn Quốc và một số đối tác khác nếu thua kiện về tính hợp pháp của thuế quan. Ông Trump nhấn mạnh thất bại trong vụ kiện sẽ gây “tổn thất vô cùng lớn” cho nền kinh tế Mỹ và làm suy yếu các thỏa thuận thương mại quan trọng vốn được coi là trụ cột trong chính sách đối ngoại và kinh tế của chính quyền Trump.
Giới phân tích cho rằng, những phán quyết mới nhất không chỉ làm suy giảm quyền lực của Tổng thống trong lĩnh vực thương mại, mà còn tái khẳng định vai trò kiểm soát của Quốc hội và hệ thống tư pháp Mỹ. Đây cũng là phép thử quan trọng đối với nguyên tắc cân bằng quyền lực trong nền dân chủ Mỹ, vốn đang đối mặt với nhiều thách thức.
