Tòa Công lý quốc tế tuyên bố việc chiếm đóng lãnh thổ Palestine là bất hợp pháp

Chủ tọa Nawaf Salam đọc phán quyết do Hội đồng Thẩm phán ICJ đưa ra: “Loạt khu định cư Israel tại Bờ Tây lẫn phía đông Jerusalem cùng chính quyền quản lý liên quan vi phạm luật pháp quốc tế. Israel cần bồi thường thiệt hại và đưa tất cả người định cư rời đi”.

Tòa cũng nhấn mạnh Hội đồng Bảo an, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, mọi quốc gia đều có nghĩa vụ không công nhận hành động chiếm đóng nêu trên, không cung cấp viện trợ hoặc hỗ trợ Israel duy trì hiện diện tại các vùng lãnh thổ Palestine.

ICJ là đơn vị của Liên Hợp Quốc chuyên trách giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia. Phán quyết do tòa án này đưa ra không mang tính ràng buộc nhưng có sức nặng quốc tế, được cho sẽ làm suy yếu sự ủng hộ dành cho Israel.

Cơ quan ngoại giao Palestine hoan nghênh phán quyết mới nhất, đồng thời kêu gọi tất cả quốc gia tuân thủ. Phía Bộ Ngoại giao Israel chỉ trích phán quyết sai trái và phiến diện, văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ra tuyên bố mạnh mẽ: “Quốc gia Do Thái không thể là kẻ chiếm đóng trên chính mảnh đất của mình”.

Israel chiếm đóng Bờ Tây, phía đông Jerusalem cùng Dải Gaza trong cuộc chiến Trung Đông năm 1967, sau đó đẩy mạnh xây dựng khu định cư trên khắp Bờ Tây và không ngừng mở rộng chúng.

Giới chức quốc gia Do Thái này lập luận các vùng lãnh thổ là khu vực tranh chấp nên không bị chiếm đóng về mặt pháp lý, đi ngược lại quan điểm của cộng đồng quốc tế. Năm 2005 Israel rút quân đội lẫn khu định cư khỏi Gaza, hai năm sau nhóm Hamas nắm quyền kiểm soát.

Tháng 2 vừa qua, hơn 50 quốc gia đệ đơn yêu cầu ICJ xem hành động chiếm đóng là bất hợp pháp. Israel không tham dự bất cứ phiên điều trần nào nhưng ra văn bản cảnh báo phán quyết từ tòa có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nỗ lực giải quyết xung đột Israel - Palestine. Mỹ (đồng minh lớn nhất của Israel) cũng lên tiếng đề nghị ICJ không ra phán quyết đòi hỏi rút quân vô điều kiện khỏi các lãnh thổ Palestine, làm tổn hại đàm phán đạt hòa bình.

Cẩm Bình