Tọa độ lửa Hàm Rồng - nơi lưu giữ ký ức hào hùng

Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa đang bảo quản và trưng bày giới thiệu các hiện vật về Hàm Rồng chiến thắng. Ảnh: Khiếu Tư/TTXVN

Tại không gian ngoài trời, Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa đang trưng bày những hiện vật gốc có thể khối lớn, đó là những vũ khí, trang bị của Quân đội và nhân dân Việt Nam sử dụng trong những năm chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ trên miền Bắc: Máy bay MIG-17 số hiệu 3029 do Liên Xô chế tạo viện trợ cho Việt Nam (loại máy bay đầu tiên Không quân Việt Nam sử dụng đánh trả Không quân Mỹ bảo vệ cầu Hàm Rồng trong 2 ngày 3-4/4/1965); pháo phòng không 100 ly, ký hiệu: KS - 19M2 (KS - M 1949 100mm); nòng pháo cao xạ 57 ly, ký hiệu: S-60 M.1950.57mm… Đây đều là những vũ khí từng trực tiếp tham gia chiến đấu bảo vệ cầu Hàm Rồng suốt thời kỳ đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc bằng không quân.

Không gian trưng bày của phòng “Truyền thống yêu nước và cách mạng Thanh Hóa” có hàng trăm tư liệu hình ảnh, hiện vật tiêu biểu nhất liên quan trực tiếp đến cuộc chiến đấu bảo vệ cầu Hàm Rồng. Mỗi hiện vật là mỗi câu chuyện khác nhau kể về sự hy sinh gian khổ, sự đau thương mất mát, những niềm hạnh phúc, niềm vui chiến thắng… Đó là những khẩu súng trường, súng tiểu liên K54 của tổ tự vệ bảo vệ cầu Hàm Rồng; súng trung liên của tổ trung liên núi Ngọc; nòng súng phòng không 12 ly 7 của Trung đội dân quân gái Hoa Lộc (huyện Hậu Lộc); kính ngắm của Trung đội lão quân Hoằng Trường (huyện Hoằng Hóa)…

Máy bay MIG-17 số hiệu 3029 do Liên Xô chế tạo viện trợ cho Việt Nam (loại máy bay đầu tiên Không quân Việt Nam sử dụng đánh trả Không quân Mỹ bảo vệ cầu Hàm Rồng trong 2 ngày 3-4/4/1965). Ảnh: Khiếu Tư/TTXVN

Bên cạnh đó là sưu tập tang vật vũ khí của đế quốc Mỹ gồm: Mảnh xác máy bay B52; mảnh xác máy bay AD-6, đầu máy bay không người lái (máy bay do thám), ghế máy bay A6A, áo liền quần, giày, mũ, cờ xin ăn, thẻ căn cước… trang bị của phi công Mỹ đã bị quân và dân Thanh Hóa bắn rơi máy bay và bắt sống giặc lái năm 1965…

Với thủ pháp trưng bày đối lập giữa một bên là vũ khí thô sơ của quân và dân Hàm Rồng, một bên là những tang vật vũ khí hiện đại (xác máy bay, quân trang, quân dụng) của đế quốc Mỹ đã giúp du khách có thêm cái nhìn chân thực về cuộc chiến không cân sức năm xưa. Có thể khẳng định, những hiện vật, kỷ vật lịch sử đang được trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa đã góp phần làm nên những trang sử vàng chói lọi của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hóa nói chung và chiến thắng Hàm Rồng lịch sử nói riêng.

Trang bị của phi công Mỹ đã bị quân và dân Thanh Hóa bắn rơi máy bay và bắt sống giặc lái khi chúng bổ nhào ném bom cầu Hàm Rồng năm 1965. Ảnh: Khiếu Tư/TTXVN

Em Nguyễn Xuân Lộc (học sinh lớp 11 Trường Trung học phổ thông Đào Duy Từ, thành phố Thanh Hóa) cho biết: Nhân kỷ niệm 60 năm chiến thắng Hàm Rồng, trường em tổ chức cho học sinh đến tham quan phòng trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa. Đến đây, em rất xúc động và tự hào khi được nghe, được kể, được nhìn thấy những hiện vật, hình ảnh, câu chuyện liên quan đến tọa độ lửa Hàm Rồng và những chiến công vang dội của quân và dân ta trong cuộc chiến bảo vệ cầu Hàm Rồng. Em càng hiểu hơn về sự hy sinh, mất mát của các thế hệ cha ông và thêm trân trọng giá trị của hòa bình. Em tự hứa sẽ học tập thật tốt để trở thành một người có ích, góp sức nhỏ bé của mình xây dựng Thanh Hóa thành tỉnh kiểu mẫu như lời Bác Hồ căn dặn.

Để góp phần phục vụ hoạt động nghiên cứu và giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ mai sau, Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa đã không ngừng nỗ lực sưu tầm và tổ chức trưng bày giới thiệu các tư liệu, hiện vật, hình ảnh tiêu biểu liên quan đến cuộc chiến đấu bảo vệ cầu Hàm Rồng của quân và dân ta. Đội ngũ hướng dẫn viên tại Bảo tàng luôn đổi mới tư duy, hoạt động nghiệp vụ, nâng cao chất lượng công tác phục vụ theo hướng chuyên nghiệp, thu hút khách tham quan.

"Kính ngắm" của Trung đội lão quân Hoằng Trường (huyện Hoằng Hóa), nhờ kính ngắm này các cụ đã bắn rơi 2 máy bay Mỹ (F-4H và AD-6), đây cũng là đơn vị lão quân đầu tiên bắn rơi máy bay địch trên miền Bắc, được Bác Hồ gửi thư khen ngợi. Ảnh: Khiếu Tư/TTXVN

Ông Trịnh Đình Dương, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa cho biết: "Bảo tàng tỉnh vinh dự, tự hào được là nơi lưu trữ, bảo quản những thông tin, tư liệu quý về chiến thắng Hàm Rồng. Với trách nhiệm của những người làm công tác bảo tàng, chúng tôi sẽ làm cầu nối giữa tài liệu, hiện vật, những giá trị di sản về chiến thắng Hàm Rồng đến công chúng, khách tham quan trong và ngoài nước, truyền được lý tưởng sống, tinh thần chiến đấu quả cảm của quân, dân Hàm Rồng - Thanh Hóa đến với lớp lớp các thế hệ. Chúng tôi sẽ tiếp tục mở rộng công tác sưu tầm các tư liệu hiện vật về Hàm Rồng để hoàn thiện không gian trưng bày Hàm Rồng chiến thắng…".

Như một thước phim quay chậm, mỗi hình ảnh, mỗi hiện vật ở Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa đều thấm đẫm ký ức về cuộc chiến đấu bảo vệ cây cầu Hàm Rồng huyền thoại cách đây 60 năm trước. Bản hùng ca Hàm Rồng vẫn vang mãi cùng núi sông để rồi những cái tên như: Đồi C4, cầu Hàm Rồng, đồi Quyết Thắng, Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa... đã trở thành những điểm đến mang ý nghĩa giáo dục, nêu cao truyền thống "uống nước nhớ nguồn", "đền ơn đáp nghĩa", là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.

Hoa Mai - Khiếu Tư (TTXVN)