Tòa phúc thẩm Mỹ bác sắc lệnh của Tổng thống Trump về quyền công dân theo nơi sinh

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu họp báo tại Nhà Trắng. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN

Với tỷ lệ 2–1, hội đồng ba thẩm phán liên bang tại San Francisco – nơi đặt trụ sở của Tòa phúc thẩm khu vực số 9 – khẳng định sắc lệnh hành pháp do ông Trump ký ngay trong ngày đầu nhậm chức đã vi phạm Hiến pháp. Đây là lần đầu tiên một tòa phúc thẩm đánh giá tính hợp pháp của sắc lệnh kể từ sau khi Tòa án Tối cao Mỹ hồi tháng 6 giới hạn quyền của các tòa cấp dưới trong việc áp đặt lệnh cấm trên toàn quốc đối với chính sách liên bang.

Đa số thẩm phán tại Tòa phúc thẩm tán đồng với nhận định của tòa án cấp dưới rằng sắc lệnh của Tổng thống Trump mâu thuẫn với Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ – vốn quy định bất kỳ ai sinh ra trên lãnh thổ Mỹ đều là công dân Mỹ, không phân biệt tình trạng nhập cư của cha mẹ. Đồng thời, Tòa phúc thẩm cũng cho rằng việc Tòa án quận Seattle áp dụng lệnh chặn sắc lệnh trên phạm vi toàn quốc là phù hợp và không vượt thẩm quyền tư pháp.

Hiện Nhà Trắng và Bộ Tư pháp Mỹ chưa đưa ra bình luận chính thức về phán quyết mới này.

Sắc lệnh của ông Trump quy định chỉ những trẻ sinh ra tại Mỹ có cha hoặc mẹ là công dân Mỹ hoặc thường trú nhân mới được cấp quốc tịch. Điều này đồng nghĩa với việc con của người nhập cư không có giấy tờ, dù sinh ra tại Mỹ, sẽ không còn đủ điều kiện trở thành công dân Mỹ. Sắc lệnh lập tức vấp phải hàng loạt đơn kiện từ các bang, tổ chức và cá nhân, dẫn đến việc các tòa liên bang cấp dưới đồng loạt chặn sắc lệnh trên toàn quốc.

Tháng 6, Tòa Tối cao ra phán quyết với tỷ lệ 6–3 cho phép chính quyền ông Trump được thực thi sắc lệnh nhưng chỉ trong phạm vi các bang hoặc đối tượng không tham gia kiện tụng.

Nguyễn Hằng (TTXVN)