Tòa phúc thẩm tuyên hủy bản án vụ người vay 'thoát nợ' ngân hàng 5 tỷ đồng
Cấp phúc thẩm cho rằng, tòa án cấp sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, việc thu thập chứng cứ chưa thực hiện đầy đủ... nên đã hủy bản án sơ thẩm TAND khu vực 7-TPHCM để giải quyết lại vụ án.
Chiều nay (26/12), TAND TPHCM mở phiên tòa phúc thẩm, xét xử vụ tranh chấp hợp đồng tín dụng giữa Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VP Bank - nguyên đơn) và bị đơn là vợ chồng ông Trần Hồng Sơn.
Theo nội dung vụ án, ngày 25/11/2020, Ngân hàng VP Bank và vợ chồng ông Sơn ký hợp đồng cho vay 3,6 tỷ đồng để đặt cọc theo văn bản thỏa thuận để được mua biệt thự ký giữa vợ chồng ông Sơn và Công ty N.. Thời hạn vay là 36 tháng. Tài sản thế chấp là tất cả các quyền tài sản thuộc quyền sở hữu, sử dụng của vợ chồng ông Sơn phát sinh từ văn bản thỏa thuận giữa ông Sơn với Công ty N..
Vợ chồng ông Sơn thanh toán nợ cho ngân hàng đến tháng 12/2022. Sau đó, không tiếp tục thanh toán. Dư nợ tạm tính đến ngày 30/9/2025 là hơn 5,3 tỷ đồng. Ngân hàng khởi kiện vợ chồng ông Sơn để yêu cầu thanh toán các khoản nợ.
Ngày 30/9, HĐXX sơ thẩm TAND khu vực 7-TPHCM tuyên hợp đồng tín dụng giữa nguyên đơn và bị đơn đều vô hiệu, bác yêu cầu khởi kiện của ngân hàng. Buộc Công ty N. phải trả lại cho ngân hàng 3,65 tỷ đồng nợ gốc, sau khi đã cấn trừ số tiền 900 triệu đồng, số tiền phải trả là hơn 2,7 tỷ đồng.
Sau phiên sơ thẩm, ngân hàng và Công ty N. kháng cáo. Viện KSND khu vực 7-TPHCM kháng nghị bản án đề nghị TAND TPHCM xét xử phúc thẩm theo hướng hủy bản án sơ thẩm.
Tại phiên tòa phúc thẩm chiều nay 26/12, HĐXX phúc thẩm nhận định, về thẩm quyền, văn bản thỏa thuận giữa vợ chồng ông Sơn và Công ty N. phát sinh từ hợp đồng mua bán biệt thự tại TP.Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận (cũ), các bên có thỏa thuận phương thức giải quyết tranh chấp trọng tài khi có tranh chấp.
Tuy nhiên, xét thấy tranh chấp của ông Sơn và Công ty N. phát sinh từ hợp đồng mua bán nhà ở, nên thẩm quyền giải quyết được điều chỉnh bởi Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và Luật trọng tài. Trong vụ án, ngân hàng là người khởi kiện, tuy nhiên trong quá trình giải quyết vụ án ông Sơn không phản đối. Bên cạnh đó, phương thức giải quyết tranh chấp trọng tài chỉ giải quyết khi người tiêu dùng lựa chọn, tương tự tinh thần Án lệ số 42 của HĐTP TAND tối cao (chỉ khác là người tiêu dùng không phải là người khởi kiện). Do đó, tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ kiện này.
Bản án sơ thẩm nhận định chủ quan
Theo HĐXX, ngân hàng khởi kiện hợp đồng tín dụng, bị đơn đồng ý trả nợ và chỉ yêu cầu giảm lãi. Cấp phúc thẩm cho rằng, giả sử hợp đồng tín dụng bị tuyên vô hiệu, thì sự thống nhất hai bên cũng là hướng giải quyết hậu quả khi vô hiệu hợp đồng, nhưng cấp sơ thẩm lại tuyên hợp đồng vô hiệu và giải quyết hậu quả hợp đồng vô hiệu khi không có yêu cầu là vi phạm Khoản 1 Điều 5 BLTTDS.
Cấp sơ thẩm đã nhận định về thực trạng tài sản thế chấp đã ảnh hưởng đến chủ đầu tư, nhưng không đưa chủ đầu tư vào tham gia tố tụng là vi phạm Điều 68 BLTTDS. Cấp phúc thẩm cho rằng, tòa án phải triệu tập chủ đầu tư với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thì mới đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.
Bản án sơ thẩm nhận định dự án không có thật là nhận định chủ quan và việc chỉ xác minh dự án ở UBND xã là thiếu căn cứ. Căn cứ vào vi bằng hình ảnh do ngân hàng cung cấp trong giai đoạn phúc thẩm đã chứng minh biệt thự là có thật, khác hoàn toàn với nhận định cấp sơ thẩm "bất động sản không có thật".
Về nhận định hợp đồng tín dụng vô hiệu, cấp phúc thẩm cho rằng, căn cứ quy định mà cấp sơ thẩm áp dụng Khoản 2 Điều 8 Thông tư 39/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động cho vay của Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng đã không còn hiệu lực và thay bằng Thông tư số 06/2023/TT-NHNN.
Cấp phúc thẩm cho rằng, tòa án cấp sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, việc thu thập chứng cứ chưa thực hiện đầy đủ... nên đã hủy bản án sơ thẩm TAND khu vực 7-TPHCM để giải quyết lại vụ án.
