Tuyên hủy bản án người vay thoát nợ VPBank 5 tỷ đồng

TAND TP.HCM vừa tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm vụ tranh chấp hợp đồng tín dụng giữa Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) và vợ chồng ông Trần Hồng Sơn liên quan khoản vay có nợ gốc và lãi hơn 5 tỷ đồng.

Theo HĐXX phúc thẩm, bản án sơ thẩm có nhiều vi phạm nghiêm trọng về tố tụng, áp dụng pháp luật chưa chính xác, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan. Do đó, TAND TP.HCM chấp nhận một phần kháng cáo của VPBank và người có quyền, nghĩa vụ liên quan là Công ty Novareal, đồng thời chấp nhận kháng nghị của VKSND TP.HCM. HĐXX cấp phúc thẩm tuyên hủy bản án sơ thẩm, giao TAND Khu vực 7 xét xử lại nhằm bảo đảm khách quan, đúng pháp luật.

Theo nhận định của HĐXX phúc thẩm, bản án sơ thẩm có hàng loạt sai phạm mang tính căn bản.

Thứ nhất, VPBank khởi kiện yêu cầu buộc bên vay thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo hợp đồng tín dụng đã ký kết; phía bị đơn cũng thừa nhận nghĩa vụ trả nợ và chỉ đề nghị xem xét giảm lãi. Trong bối cảnh đó, việc tòa sơ thẩm tự ý tuyên hợp đồng tín dụng vô hiệu dù không có yêu cầu từ các đương sự là vượt quá phạm vi xét xử, vi phạm khoản 1 Điều 5 Bộ luật Tố tụng Dân sự.

Thứ hai, khi đánh giá tình trạng pháp lý của tài sản bảo đảm là căn biệt thự hình thành trong tương lai, tòa sơ thẩm cho rằng tài sản chưa đủ điều kiện giao dịch, có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của chủ đầu tư dự án. Tuy nhiên, chủ đầu tư lại không được triệu tập tham gia tố tụng với tư cách người có quyền và nghĩa vụ liên quan. Cách giải quyết này bị phúc thẩm xác định là vi phạm Điều 68 Bộ luật Tố tụng Dân sự, làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các bên.

Thứ ba, cấp phúc thẩm cho rằng nhận định của tòa sơ thẩm về việc dự án “không có thật” mang tính chủ quan, khi việc xác minh mới chỉ dừng ở cấp chính quyền địa phương. Tại phiên phúc thẩm, các tài liệu, vi bằng hình ảnh do ngân hàng cung cấp cho thấy các căn biệt thự đã tồn tại trên thực tế, trái ngược hoàn toàn với kết luận trước đó.

Thứ tư, liên quan việc tuyên hợp đồng tín dụng vô hiệu, tòa sơ thẩm đã viện dẫn khoản 2 Điều 8 Thông tư 39/2016/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên, văn bản này đã hết hiệu lực tại thời điểm giải quyết vụ án và được thay thế bằng quy định pháp luật khác, dẫn tới sai sót trong áp dụng pháp luật.

Từ r căn cứ nêu trên, HĐXX phúc thẩm kết luận cấp sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng; việc thu thập, đánh giá chứng cứ chưa đầy đủ, toàn diện, buộc phải hủy án để xét xử lại.

Trong quá trình xét xử phúc thẩm, VKSND TP.HCM cho rằng việc tuyên hợp đồng tín dụng vô hiệu ở cấp sơ thẩm có cơ sở nhất định, song chưa giải quyết đầy đủ hậu quả pháp lý phát sinh. Do đó, cơ quan kiểm sát đề nghị hủy bản án sơ thẩm để làm rõ toàn diện vụ việc, bảo đảm tính thống nhất trong áp dụng pháp luật.

Theo hồ sơ, vợ chồng ông Trần Hồng Sơn ký hợp đồng vay 3,65 tỷ đồng với VPBank để thanh toán tiền đặt cọc mua biệt thự song lập thuộc dự án NovaWorld Phan Thiết. Sau một thời gian, bên vay ngừng trả nợ, khiến dư nợ gốc và lãi phát sinh vượt hơn 5 tỷ đồng.

Tại bản án sơ thẩm, TAND Khu vực 7 xác định căn biệt thự là tài sản hình thành trong tương lai, chưa đủ điều kiện giao dịch; từ đó tuyên văn bản thỏa thuận với Novareal vô hiệu, kéo theo hợp đồng tín dụng giữa ngân hàng và người vay cũng bị tuyên vô hiệu. Trên cơ sở đó, tòa bác yêu cầu khởi kiện của VPBank, buộc Novareal hoàn trả nợ gốc cho ngân hàng, đồng thời buộc VPBank trả lại cho ông Sơn hơn 900 triệu đồng tiền lãi – đồng nghĩa với việc người vay “thoát” nghĩa vụ trả hơn 5 tỷ đồng.

Sau đó, VPBank và Công ty Novareal đã kháng cáo, còn VKSND cùng cấp đã kháng nghị bản án sơ thẩm.

Ngọc Loan