Tòa tối cao Mỹ vừa ra phán quyết bất lợi cho Tổng thống Trump

Ngay từ đầu nhiệm kỳ, ông Donald Trump đã phá vỡ truyền thống kéo dài nhiều thập kỷ qua nhiều đời tổng thống khi từ chối công bố tờ khai thu nhập cá nhân tính thuế. Nỗ lực giữ bí mật thông tin tài chính của ông Trump đã thất bại một phần vào ngày 9/7 với hai phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ.

Trong vụ kiện thứ nhất, Tòa án Tối cao Mỹ ra phán quyết cho phép Văn phòng Công tố Quận Manhattan, một trong 93 văn phòng công tố cấp liên bang của Mỹ, được thu thập hồ sơ tài chính cá nhân của ông Trump. Các hồ sơ này đang được công ty kế toán Mazars USA lưu giữ.

Tuy nhiên, trong phán quyết thứ hai, các thẩm phán tòa án tối cao tạm thời không chấp thuận trát của Hạ viện Mỹ với yêu cầu tương tự Văn phòng Công tố Quận Mahattan dù khác mục đích. Các thẩm phán cho rằng những tòa án cấp thấp hơn cần xem lại vụ kiện.

Một người biểu tình đòi công khai tờ khai thu nhập cá nhân tính thuế của Tổng thống Trump trước Tòa án Tối cao Mỹ ngày 9/7. Ảnh: AP.

Trong thông báo phán quyết, Chánh án John Roberts nhấn mạnh "không công dân nào, kể cả tổng thống, được đặc quyền đứng trên nghĩa vụ chung là cung cấp bằng chứng khi được đề nghị trong tố tụng hình sự". Ông khẳng định "tổng thống không được miễn trừ tuyệt đối" khi cơ quan truy tố yêu cầu ông cung cấp giấy tờ cá nhân, đồng thời "không được đặc cách một tiêu chuẩn yêu cầu cao hơn", theo Financial Times.

Trên thực tế, các hồ sơ cá nhân của ông Trump chưa được công khai hoàn toàn mà chỉ được giao cho cơ quan công tố xem xét. Dù vậy, Công tố viên quận Mahattan, ông Cyrus Vance, vẫn xem phán quyết "là một chiến thắng to lớn của hệ thống tư pháp quốc gia", cũng như các nguyên tắc đã tạo dựng nên nền tư pháp Mỹ. Ông nhấn mạnh: "Không ai - kể cả tổng thống - được đứng trên pháp luật".

Tổng thống Trump trước khi nhậm chức là chủ một "đế chế" kinh doanh quốc tế. Ông đã không thoái vốn khỏi công ty sau khi đắc cử vào cuối năm 2016 mà chuyển tài sản vào quỹ tín thác và giao cho con trai ông quản lý. Điều này làm dấy lên những lo ngại về xung đột lợi ích. Những người chỉ trích ông trong hơn 3 năm qua luôn tìm cách buộc ông phải công bố tờ khai thu nhập cá nhân tính thuế.

Văn phòng Công tố Mahattan đòi Mazars USA cung cấp những hồ sơ này để phục vụ cho một cuộc điều tra đại bồi thẩm đoàn liên quan đến hoạt động của Tập đoàn Trump. Để chặn việc công khai tài liệu cá nhân, ông Trump đã khởi kiện Deutsche Bank, Capital One và Mazars không được cung cấp hồ sơ tài chính của mình cho các công tố viên ở New York.

Cuộc điều tra của Vance bắt đầu từ một số khoản tiền ém nhẹm thông tin bất lợi cho ông Trump vào năm 2016, khi ông đang tranh cử tổng thống. Số tiền được lấy từ quỹ của chiến dịch tranh cử, dàn xếp bởi luật sư riêng của ông là Michael Cohen. Năm 2018, Cohen đã thừa nhận trước tòa án liên bang về vi phạm quy định tài chính đối với vận động bầu cử.

Thanh Danh