Toàn cảnh phường nhỏ nhất Hà Nội có 6 nhà hát, 3 bảo tàng, 3 trường đại học

Video: Mục sở thị: phường nhỏ nhất Hà Nội, nhưng có 6 nhà hát, 3 bảo tàng, 3 trường đại học.

Phường Cửa Nam trước đây thuộc quận Hoàn Kiếm, sau sáp nhập có diện tích khoảng 1,68 km² với hơn 52.000 dân, trở thành phường nhỏ nhất Hà Nội.

Khu vực nổi bật với các tuyến phố Trần Hưng Đạo, Lý Thường Kiệt, Quang Trung, Hai Bà Trưng, Nguyễn Du... Nơi đây tập trung nhiều công trình văn hóa – giáo dục, gồm 6 nhà hát, 5 bảo tàng, 3 trường đại học, cùng hơn 400 biệt thự, công trình kiến trúc Pháp cổ. Tiêu biểu có Nhà hát Lớn, Nhà hát Hồ Gươm, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Đại học Khoa học Tự nhiên và Đại học Dược.

Nằm ở trung tâm Thủ đô, Nhà hát Lớn Hà Nội là công trình kiến trúc tiêu biểu trong số 6 nhà hát của phường Cửa Nam, được xem như biểu tượng văn hóa – nghệ thuật của thành phố. Trải qua nhiều biến động lịch sử và xã hội, công trình vẫn uy nghi, sừng sững giữa phố phường như một nhân chứng sống động của Hà Nội.

Công trình mang phong cách Corinth, kết hợp đường nét gợi nhớ lâu đài Tuileries và Nhà hát Opera Paris, tạo nên vẻ đẹp châu Âu sang trọng giữa trung tâm thành phố. Nhà hát Lớn có khu quản trị, 18 phòng hóa trang, 2 phòng tập, cùng thư viện và phòng họp. Tầng hai là phòng Gương lộng lẫy, từng được sử dụng để tiếp đón và tổ chức các sự kiện quan trọng. Tổng kinh phí xây dựng khi đó được phê duyệt là 2 triệu franc Pháp.

Công trình do hai kiến trúc sư Pháp Harlay và Broyer thiết kế, khởi công ngày 7/6/1901. Nhà hát Lớn hoàn thành năm 1911, rộng 2.600 m², chiều dài 87 m, chiều rộng rộng 30m, cao 34 m.

Không chỉ là công trình kiến trúc giá trị, Nhà hát Lớn còn gắn với nhiều sự kiện trọng đại của cách mạng Việt Nam. Tiêu biểu, ngày 19/8/1945, tại đây diễn ra cuộc mít tinh của hàng vạn quần chúng cách mạng do Mặt trận Việt Minh tổ chức, mở đầu cho việc giành các cơ quan đầu não của địch trong thành phố.

Tiếp đến là Nhà hát Hồ Gươm, một trong những công trình kiến trúc hiện đại nổi bật của Hà Nội. Khởi công tháng 10/2021 và hoàn thành, đưa vào hoạt động từ tháng 7/2023, nhà hát được xây dựng trên diện tích 5.000 m², do Bộ Công an phối hợp UBND Hà Nội đầu tư.

Công trình gồm 6 tầng nổi, 3 tầng hầm, với khán phòng chính gần 900 chỗ và phòng hòa nhạc 500 chỗ, cùng các không gian trưng bày, chức năng. Sân khấu xoay, khán phòng tối ưu tầm nhìn và hệ thống thiết bị hiện đại giúp Nhà hát Hồ Gươm trở thành điểm tổ chức các sự kiện nghệ thuật quy mô lớn, góp phần quảng bá văn hóa, du lịch Thủ đô.

Năm 2024, Nhà hát Hồ Gươm đứng đầu danh sách “Top 10 nhà hát opera tuyệt vời nhất thế giới” do các chuyên gia du lịch của tổ chức World Travel Awards bình chọn.

Cung Văn hóa Hữu nghị Việt – Xô được khởi công ngày 1/1/1978, do kiến trúc sư Isakovich (Liên Xô) thiết kế, là biểu tượng của tình hữu nghị Việt – Xô. Công trình hoàn thành, đưa vào sử dụng ngày 1/9/1985, trên diện tích 3,2 ha, gồm tòa nhà chính 4 tầng và hệ thống không gian chức năng phục vụ biểu diễn, hội nghị, triển lãm. Hội trường lớn có 1.111 chỗ, đáp ứng các chương trình nghệ thuật và sự kiện quy mô lớn trong nước, quốc tế.

Tiếp đến là Rạp tháng 8, Nhà hát Kịch Việt Nam, Nhà hát Kịch Hà Nội.

Tại phường Cửa nam có ba trường đại học gồm Đại học Khoa học Tự nhiên và Đại học Dược (đều nằm trong khuôn viên Đại học Đông Dương trước đây), cùng với Đại học Mỹ thuật Việt Nam.

Đại học Dược Hà Nội là cơ sở đào tạo lâu đời, uy tín trong lĩnh vực y – dược, tiền thân là Trường Thuốc Đông Dương thành lập năm 1902. Năm 1961, trường tách khỏi Đại học Y Dược, trở thành Đại học Dược Hà Nội. Đây cũng là cái nôi đào tạo chuyên ngành dược đầu tiên ở Việt Nam từ năm 1914.

Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam là cơ sở đào tạo có bề dày lịch sử, được xem là cái nôi của mỹ thuật hiện đại Việt Nam. Trường trải qua nhiều giai đoạn phát triển và đổi tên, với tiền thân là Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (École des Beaux-Arts de l'Indochine).

Trong số các bảo tàng ở phường Cửa Nam, nổi bật là Bảo tàng Lịch sử Quốc gia (1 Tràng Tiền), công trình kiến trúc Đông Dương hài hòa yếu tố Việt Nam, Á Đông và Pháp. Bảo tàng do các kiến trúc sư C. Batteur và E. Hébrard thiết kế, khởi công năm 1929, hoàn thành năm 1932.

Bảo tàng Lịch sử Quốc gia hiện quản lý khoảng 200.000 hiện vật, tư liệu lịch sử – văn hóa, với nhiều sưu tập quý từ khảo cổ học, văn hóa Đông Sơn, gốm men cổ, đồ đồng Lê – Nguyễn, điêu khắc Chăm Pa và nghệ thuật Á Đông. Bảo tàng còn lưu giữ hơn 80.000 tài liệu, hiện vật về lịch sử cách mạng Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Ngoài các công trình tiêu biểu, phường Cửa Nam còn có nhiều di tích văn hóa, lịch sử, tín ngưỡng như Nhà 5D Hàm Long – nơi thành lập Chi bộ Cộng sản đầu tiên tại Hà Nội; xưởng AVIA, 90 Thợ Nhuộm, 25 Đoàn Nhữ Hài, 62 Trần Quốc Toản… cùng hệ thống chùa Quán Sứ, chùa Hàm Long, Miếu Thiên Quan. Khu vực còn nổi bật với dãy biệt thự cổ và là trung tâm thương mại – dịch vụ – du lịch sôi động của Thủ đô.

Minh Đức