Toan tính của Ukraine khi liên tiếp tập kích các nhà máy lọc dầu Nga
Loạt tập kích liên hoàn của Ukraine vào các nhà máy lọc dầu và cơ sở hạ tầng năng lượng Nga đang gây ra những cú sốc lớn cho thị trường nội địa. Giá xăng dầu tại Nga tăng vọt, bất chấp nỗ lực của Moscow nhằm ổn định nguồn cung.
Sự gia tăng đột biến các cuộc tấn công của Ukraine vào các nhà máy lọc dầu của Nga đã đẩy giá xăng dầu tại Nga lên mức cao kỷ lục, bất chấp việc Moscow cấm xuất khẩu xăng dầu để đối phó với tình hình khó khăn.

Xe tăng Ukraine trên mặt trận. Ảnh: Creative Commons.
Ukraine tập kích liên hoàn vào nhà máy lọc dầu
Ukraine đang tập trung các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào các nhà máy lọc dầu, trạm bơm và tàu chở nhiên liệu nhằm gây tổn hại cho nền kinh tế Nga, khiến nỗ lực tài trợ cho hoạt động quân sự bị giảm sút, đồng thời làm xáo trộn cuộc sống thường nhật tại quốc gia này. Mùa hè là thời điểm nhu cầu xăng dầu của tài xế và nông dân Nga lên đến đỉnh điểm.
Theo thống kê của CNN, chỉ riêng trong tháng 8, máy bay không người lái của Ukraine đã tấn công ít nhất 10 cơ sở năng lượng quan trọng của Nga. Vụ tấn công mới nhất diễn ra vào hôm 24/8, nhằm vào một khu tổ hợp gần St. Petersburg, gây ra vụ hỏa hoạn lớn. Nhưng Thống đốc St. Petersburg, ông Alexander Drozdenko cho biết các bồn chứa nhiên liệu tại một cảng gần đó không bị ảnh hưởng. Ngoài ra, các đám cháy bùng phát tại nhà máy lọc dầu khác ở vùng Rostov, bị tấn công hôm 23/8 đến nay vẫn chưa được dập tắt.
Theo giới phân tích, chiến lược của Ukraine dường như đang phát huy tác dụng. Các nhà máy lọc dầu Nga bị Ukraine tấn công tạo ra hơn 44 triệu tấn sản phẩm mỗi năm, chiếm hơn 10% công suất của Nga. Trong số các mục tiêu chính có nhà máy lọc dầu Lukoil ở Volgograd - nhà máy lớn nhất tại miền nam nước Nga. Nơi đây bị tấn công liên tục, vào ngày 14/8 và 19/8. Một nhà máy lọc dầu lớn ở Saratov ở miền nam nước Nga cũng bị nhắm mục tiêu vào đầu tháng 8.
Tình trạng thiếu hụt xăng dầu đã xảy ra ở một số khu vực của Nga và tại bán đảo Crimea. Thống đốc Crimea do Nga bổ nhiệm, ông Sergey Aksyonov, cho rằng nguyên nhân là do "vấn đề hậu cần" và cho biết chính phủ đang "thực hiện mọi biện pháp để mua đủ lượng nhiên liệu cần thiết và ổn định giá cả".
Yellow Ribbon nhà hoạt động thuộc nhóm thân Ukraine ở Crimea cho biết, loại xăng phổ biến nhất đã cạn kiệt và “đây là kết quả của những nỗ lực tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine nhằm làm tê liệt nền kinh tế Nga”.
Dù được chính phủ trợ cấp, người tiêu dùng Nga vẫn phải chỉ trả nhiều hơn khi mua xăng dầu. Giá xăng bán buôn trên sàn giao dịch St. Petersburg đã tăng gần 10% chỉ riêng trong tháng 8 và tăng khoảng 50% kể từ đầu năm đến nay.
“Theo dự báo của chúng tôi, tình hình hiện tại không thuận lợi. Nhiều khả năng phải chờ ít nhất một tháng nữa, giá xăng dầu mới có thể giảm”, ông Sergey Frolov - đối tác quản lý tại NEFT Research, chia sẻ với báo Kommersant của Nga.
Theo Kommersant, sự cố tại các nhà máy lọc dầu đã dẫn đến việc tăng giá bán. Tuy vậy, điều này không ảnh hưởng nhiều đến hoạt động của quân đội vì nhu cầu của họ chủ yếu là dầu diesel. Hiện tại nguồn cung dầu diesel vẫn được đảm bảo.
Biện pháp đối phó của Nga
Quân đội và các cơ quan tình báo Ukraine đã phát triển các biện pháp tác chiến tầm xa bằng máy bay không người lái, tên lửa và tăng cường hoạt động gây gián đoạn hậu cần Nga dù giao tranh ác liệt đang diễn ra trên thực địa. Ukraine tuyên bố các cuộc tấn công tầm xa trong năm nay đã gây thiệt hại 74 tỷ USD cho Nga, với gần 40% các cuộc tấn công diễn ra trong phạm vi ít nhất 500 km bên trong nước Nga.
Giới phân tích cho rằng tuyên bố này rất khó xác thực, nhưng có một số bằng chứng trực quan về thiệt hại mà Kiev gây ra cho các nhà máy lọc dầu, bể chứa và trạm bơm của Nga trong những tháng gần đây. Việc sửa chữa những cơ sở hạ tầng này đang trở nên phức tạp do các lệnh trừng phạt của Mỹ và châu Âu đối với Moscow.
Cơ quan tình báo đối ngoại của Ukraine cho biết các công ty Nga đang khẩn trương mua dầu mỏ từ Belarus để giải quyết tình trạng thiếu hụt trong nước. Nhà máy lọc dầu quốc doanh Belneftekhim của Belarus cho biết trong tuần qua, "sự quan tâm đến các sản phẩm dầu mỏ của Belarus trên thị trường Nga đã tăng vọt".
Ukraine cũng đang tìm cách cản trở việc xuất khẩu dầu của Nga. Tuần trước, máy bay không người lái của nước này đã tấn công đường ống dẫn dầu Druzhba, nơi cung cấp dầu cho Hungary và Slovakia - hai quốc gia EU vẫn duy trì quan hệ tốt đẹp với Moscow.
Một số nhà quan sát cho rằng, trong bối cảnh Ukraine đang phải chịu áp lực lớn trên tiền tuyến các cuộc tấn công vào ngành năng lượng quan trọng của Nga là một cách để phản bác lại lập luận của Moscow cho rằng dù sớm hay muộn Nga cũng sẽ giành chiến thắng.
Ukraine đang cố gắng tăng cường kho vũ khí tầm xa. Tuần trước, nước này đã công bố một tên lửa hành trình sản xuất trong nước có tên gọi Flamingo. Nhà sản xuất tại Ukraine hiện đặt mục tiêu sản xuất 200 tên lửa Flamingo mỗi tháng. Chuyên gia tên lửa Fabian Hoffman cho rằng, Flamingo có thể là mối đe dọa lớn đối với các mục tiêu ít được bảo vệ như cột chưng cất của các nhà máy lọc dầu Nga.
Mick Ryan, tác giả blog Futura Doctrina nhận định: "Với đầu đạn nặng 1.150 kg, mỗi tên lửa bắn trúng mục tiêu sẽ gây ra thiệt hại lớn hơn nhiều so với các vũ khí hiện có của Ukraine. Tôi không cho rằng đây là giải pháp hoàn hảo của Kiev, nhưng chắc chắn sẽ có tác động đáng kể đến nền kinh tế Nga một phần do Moscow khó có khả năng đbảo vệ tất cả các nhà máy lọc dầu”.
Các nhà phân tích không dự đoán hàng nghìn trạm xăng của Nga sẽ cạn kiệt nhiên liệu, nhưng tin rằng sự gián đoạn này sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng lạm phát vốn đã cao và buộc Điện Kremlin phải gia hạn lệnh cấm xuất khẩu xăng dầu sang mùa thu, để cố gắng hạ giá và đảm bảo nguồn cung.