Tội phạm tuổi vị thành niên ngày càng gia tăng và nguy hiểm

Phiên tòa xét xử 34 thanh, thiếu niên gây rối trật tự công cộng

Theo các thống kê gần đây, tỷ lệ tội phạm ở độ tuổi VTN đã tăng lên một cách đáng kể. Các hành vi vi phạm không chỉ dừng lại ở những hành vi nhỏ lẻ như trộm cắp vặt, gây rối trật tự công cộng mà còn bao gồm cả những tội nghiêm trọng như cướp giật, trộm cắp tài sản có tổ chức, bạo lực học đường và thậm chí là cả mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy.

Từ đầu năm 2024 đến nay, Tòa án nhân dân (TAND) hai cấp của tỉnh đã đưa ra xét xử rất nhiều vụ án liên quan đến trẻ VTN. Đơn cử như đầu tháng 3/2024, TAND TP. Huế đã đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án “Mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy” diễn ra trên địa bàn TP. Huế, với hai bị cáo N. V. H. (SN 1997, trú tại phường Trường An) và B. C. Đ. (SN 2007, trú tại phường Thuận Lộc). Trong đó, một bị cáo chưa đủ tuổi thành niên.

Tiếp đến, TAND tỉnh tổ chức xét xử phúc thẩm đối với ba bị cáo khi phạm tội đều ở tuổi VTN: P. V. B. A. (SN 2006), Đ. T. H. (SN 2005), V. N. H. (SN 2005) về tội “Trộm cắp tài sản”. Cả ba bị cáo đều sinh sống tại TP. Huế. Mới đây nhất, tháng 7/2024, TAND TP. Huế mở phiên tòa xét xử sơ thẩm về tội “Gây rối trật tự nơi công cộng” đối với 34 bị cáo là thanh, thiếu niên cùng trú tại địa bàn TP. Huế. Đây là vụ án về “Gây rối trật tự nơi công cộng” có số bị cáo đông nhất từ trước đến nay.

Sự trẻ hóa tội phạm không chỉ phản ánh một thực trạng đáng lo ngại về đạo đức và giáo dục, mà còn đặt ra nhiều thách thức cho hệ thống pháp luật và an ninh trật tự. Những đối tượng phạm tội ở độ tuổi VTN thường có những hành vi bộc phát, thiếu suy nghĩ chín chắn và dễ bị lôi kéo, dụ dỗ vào các hoạt động tội phạm. Điều đáng lo ngại hơn, các hành vi phạm tội ngày càng có tổ chức và nguy hiểm hơn. Nhiều nhóm bắt đầu hoạt động có tổ chức, phân chia vai trò và lên kế hoạch tỉ mỉ trước khi thực hiện hành vi phạm tội. Điều này cho thấy một sự biến chất trong nhận thức và hành vi của một bộ phận thanh, thiếu niên.

Theo một điều tra viên, những dấu hiệu phạm tội có tổ chức bao gồm việc lập nhóm trên mạng xã hội để lên kế hoạch, chia sẻ thông tin và thậm chí là khoe khoang về các hành vi phạm tội đã thực hiện. Các em thường sử dụng điện thoại thông minh và internet để liên lạc, tránh bị phát hiện bởi cơ quan chức năng. Đây là một thách thức lớn cho công tác phòng, chống tội phạm, đòi hỏi sự nỗ lực và hợp tác từ nhiều phía.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng tội phạm ở độ tuổi VTN. Một trong những nguyên nhân chủ yếu là sự thiếu thốn về mặt giáo dục và chăm sóc của gia đình. Những đứa trẻ thiếu sự quan tâm, giám sát từ cha mẹ, dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường xấu, bạn bè xấu và các thông tin tiêu cực từ mạng xã hội. Áp lực từ học tập, cuộc sống cũng là một yếu tố góp phần làm gia tăng tình trạng này. Nhiều em học sinh cảm thấy bế tắc, không có lối thoát nên tìm đến các hành vi tiêu cực như một cách để giải tỏa.

Hậu quả của sự gia tăng tội phạm ở tuổi VTN không chỉ dừng lại ở những thiệt hại về vật chất, mà còn gây ra những tổn thất nặng nề về tinh thần, tâm lý cho gia đình và xã hội. Những hành vi phạm tội của trẻ VTN thường để lại những vết thương lòng khó phai, ảnh hưởng đến tương lai và cuộc sống của các em. Việc phải đối mặt với hệ thống pháp luật từ khi còn quá trẻ cũng có thể khiến cho các em mất đi cơ hội tái hòa nhập cộng đồng, dễ bị tái phạm và trở thành tội phạm chuyên nghiệp trong tương lai.

Để ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Cha mẹ cần dành nhiều thời gian hơn để quan tâm, lắng nghe và định hướng cho con cái. Nhà trường cần tăng cường giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh, đồng thời tạo ra môi trường học tập lành mạnh, an toàn. Cơ quan chức năng cần đẩy mạnh các biện pháp phòng ngừa, trấn áp tội phạm, đồng thời tạo điều kiện cho các em phạm tội có cơ hội được giáo dục, tái hòa nhập cộng đồng. Các chương trình tư vấn tâm lý, hỗ trợ pháp lý cũng cần được triển khai rộng rãi để giúp đỡ những trẻ VTN gặp khó khăn, vướng mắc trong cuộc sống.

Sự gia tăng tội phạm ở tuổi VTN là một vấn đề nghiêm trọng, đòi hỏi sự quan tâm và hành động kịp thời từ mọi phía. Chỉ khi có sự chung tay của cả cộng đồng, chúng ta mới có thể xây dựng một môi trường sống an toàn, lành mạnh cho thế hệ trẻ.

Bài, ảnh: THÁI SƠN