Tôi suýt bị ô tô tông chết vì người chạy xe máy đeo tai nghe

Tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến của tác giả bài "Dùng điện thoại khi lái xe máy có thể gây chết người, phạt 800 nghìn là quá nhẹ". Việc dùng điện thoại khi lái xe không chỉ gây nguy hiểm cho bản thân mà thậm chí còn có thể đe dọa tính mạng người xung quanh, và chính tôi từng là nạn nhân.

Sáng ấy, khi ra khỏi ngách nhỏ, theo thói quen, tôi bấm 2 tiếng còi để báo hiệu với những người phía ngoài rằng sắp có xe ra. Khi nhích đầu xe ra ngõ lớn, tôi đi chậm để quan sát, vậy mà vẫn bị một chiếc xe máy phóng như tên bắn đâm ngang. Tôi ngã lăn ra đất, tối tăm mặt mũi, lúc ngẩng đầu lên thì thấy bánh xe ô tô đã tiến tới sát đầu. Tôi rụng rời khi biết rằng mình chỉ cách cái chết có vài chục cm.

Người gây tai nạn là chàng trai rất trẻ, đang chở hàng. Việc đầu tiên khi cậu ta nhổm dậy là dựng xe máy mình lên, sau đó không hề hỏi thăm nạn nhân mà cuống cuồng tìm chiếc tai nghe bluetooth bị rơi để đeo lại lên tai. Đến khi mở điện thoại, tắt nhạc, cậu ta mới tiến đến để xin lỗi tôi, rồi xin lỗi tài xế chiếc ô tô suýt cán vào tôi. Chẳng rõ sau sự cố rùng mình này, cậu ấy có bỏ được thói quen dùng điện thoại nghe nhạc khi lái xe hay không.

Trong giao thông, còi xe là tín hiệu quan trọng nhằm thông báo sự hiện diện của mình nhằm giảm nguy cơ va chạm: “Tôi ở đây, xin chú ý!”. Thế nhưng, hành vi “Tự làm điếc mình” của nhiều người lái xe máy khiến tín hiệu này bị vô hiệu hóa. Thói quen đeo tai nghe không dây để nghe nhạc từ điện thoại ngày càng phổ biến đến mức đáng sợ, nhất là ở giới trẻ.

Nhiều tài xé dùng điện thoại nghe nhạc ngang nhiên giữa đường. (Ảnh: Ngô Nhung)

Trên bất cứ đường phố nào, chúng ta cũng không khó bắt gặp hình ảnh người đi xe máy đeo tai nghe cả hai bên, vừa chạy vừa gật gù, đôi khi còn hát theo. Nhiều người xem đó như cách giải trí, giết thời gian khi kẹt xe, phớt lờ sự thật họ đang gây nguy hiểm cho chính mình và những người xung quanh.

Trái ngược hoàn toàn với suy nghĩ phổ biến rằng âm nhạc giúp thư giãn và cải thiện khả năng lái xe, thực tế nhiều nghiên cứu đã chứng minh điều ngược lại: Vừa lái xe vừa nghe nhạc (hoặc hát) là hành động phân tán sự tập trung, khiến bộ não bị chi phối xử lý các nhiệm vụ phụ, từ đó làm giảm nghiêm trọng sự chú ý vào những hiểm nguy rình rập trên đường.

Thính giác giúp người lái xe nhận biết tín hiệu xung quanh, từ tiếng còi, tiếng động cơ, hiệu lệnh người điều tiết, cho đến tiếng xe ưu tiên như xe cấp cứu, xe cứu hỏa. Khi thính giác chỉ tập trung vào âm nhạc và "cắt đứt" với môi trường bên ngoài, người đi xe mất đi khả năng phản ứng với nguy hiểm.

Không chỉ tâm trí mất tập trung, tải xế còn phải sử dụng điện thoại để chọn bài, chỉnh âm lượng... và điều này cũng có thể gây nguy hiểm.

Ngoài ra, các nghiên cứu cho thấy, âm nhạc có thể gây ra cảm xúc thái quá. Những bài nhạc quá sôi động có thể dẫn đến hành vi lái xe liều lĩnh, trong khi nhạc buồn lại khiến người lái dễ lơ đễnh, suy nghĩ miên man, khả năng nhận thức bị chia sẻ, làm giảm tốc độ xử lý các tình huống giao thông.

Tài xế rất dễ mất tập trung khi nghe nhạc trên đường.

Theo nghiên cứu của Đại học Công nghệ Nam Trung Quốc, những ca khúc có nhịp điệu hơn 120 beat/phút thường khiến người nghe lái nhanh hơn, trong khi nhịp điệu phổ biến của dòng nhạc pop đại trà ở nước ta là khoảng 100 - 130 beat/phút. Các bài nhạc rock và rap có thể lên đến 190 beat/phút.

Những tài xế bị phân tâm có xu hướng giữ tốc độ lái xe thất thường, khi thì quá chậm so với tốc độ cho phép do quá tập trung vào giai điệu, khi lại đột ngột tăng tốc theo nhịp điệu của bài hát sôi động.

Dấu hiệu rõ rệt của việc lái xe máy nghe nhạc là xu hướng chạy xe chệch khỏi làn đường quy định một cách vô thức. Sự mất tập trung khiến người lái không thể duy trì ổn định một cách nhất quán. Sự chậm trễ chỉ vài giây trong việc di chuyển giữa các làn đường cũng có thể gây tai nạn thương tâm.

Hiện trên chợ mạng có không ít quảng cáo tai nghe không dây kích thước rất nhỏ, có thể lọt qua ánh mắt quan sát tinh tường của cảnh sát giao thông. Thậm chí, nhiều nhóm còn chia sẻ cách đeo tai nghe khi đi xe máy để không bị phạt như cách phủ tóc, dùng mũ bảo hiểm thích hợp hay dùng phụ kiện chụp tai, mặc áo hoodie vào mùa đông...

Điều này cho thấy, những người dùng điện thoại nghe nhạc khi lái xe biết rõ pháp luật không cho phép, nhưng vẫn cố tình vi phạm, có lẽ vì chế tài còn quá nhẹ. Luật quy định phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người điều khiển xe máy sử dụng thiết bị âm thanh (trừ thiết bị trợ thính).

Sau vụ bị xe tông khi ra ngõ, tôi có hỏi vài người trẻ vì sao nghe nhạc khi lái xe, câu trả lời thường là: “Em đi chậm mà, có sao đâu”. Câu “có sao đâu” ấy chính là mầm mống của sự chủ quan, và cả sự coi thường quy định pháp luật. Mong các cơ quan chức năng sớm nghiên cứu gia tăng mức phạt, và trước mắt thì hãy sâu sát hơn trong việc kiểm tra, phát hiện và thật nghiêm khắc khi xử phạt lỗi này.

Hàn Dương