Tổng Công ty xi măng Việt Nam với những thất thoát, lãng phí?

Dự án “Trung tâm điều hành và giao dịch thương mại Vicem”. Ảnh: Đ.S.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cho biết, qua điều tra xác minh về các sai phạm xảy ra trong quá trình lập hồ sơ, thực hiện dự án tòa nhà “Trung tâm điều hành và giao dịch thương mại Vicem” tại lô 10E6, Khu đô thị Cầu Giấy (quận Cầu Giấy, Hà Nội) của Vicem, quá trình thực hiện dự án có nhiều sai phạm gây thất thoát, lãng phí đặc biệt nghiêm trọng tài sản nhà nước. Do đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, xảy ra tại Vicem và các đơn vị liên quan.

Đồng thời, khởi tố bị can, áp dụng biện pháp ngăn chặn, khám xét đối với 4 bị can: Lê Văn Chung (nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên); Nguyễn Ngọc Anh (nguyên Tổng Giám đốc); Dư Ngọc Long (nguyên Giám đốc Ban Quản lý dự án); Hoàng Ngọc Hiếu (nguyên Trưởng phòng Thẩm định Tổng Công ty Xi măng Việt Nam) về tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, theo quy định tại khoản 3 Điều 219 Bộ luật Hình sự.

Được biết, dự án tòa nhà “Trung tâm điều hành và giao dịch thương mại Vicem” có vốn đầu tư 1.245 tỷ đồng. Dự án tọa lạc ở khu rộng gần 8.500m2, với thiết kế tòa nhà là 2.800m2, quy mô 31 tầng nổi, 4 tầng hầm. Năm 2011, dự án được khởi công và dự kiến hoàn thành sau khoảng 3 năm nhưng chậm tiến độ.

Tháng 8/2015, công trình được cất nóc nhưng sau đó phải tạm dừng thi công. Đến 14 năm sau (ngày 5/3/2025), Vicem và các nhà thầu tái khởi động dự án tòa nhà “Trung tâm điều hành và giao dịch thương mại Vicem”. Theo kế hoạch, Vicem phấn đấu hoàn thành tòa nhà vào quý II/2026, phục vụ nhu cầu về chỗ làm việc cho Vicem.

Liên quan đến hoạt động của Vicem, tháng 11/2024, Thanh tra Bộ Tài chính đã ban hành kết luận thanh tra chỉ ra hàng loạt tồn tại trong công tác quản lý vốn, tài sản, nhiều khoản đầu tư tài chính tiềm ẩn nguy cơ thua lỗ, mất vốn tại Vicem. Công tác hạch toán chi phí chưa phản ánh hoàn toàn đầy đủ, chính xác mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh dẫn đến xác định thiếu nghĩa vụ với Ngân sách nhà nước qua thanh tra là 11,9 tỷ đồng.

Theo cơ quan thanh tra, một số khoản đầu tư tại Công ty mẹ Vicem tiềm ẩn rủi ro mất vốn đầu tư. Đến hết ngày 31/12/2023, Tổng công ty này trích lập dự phòng tổn thất cho 7 khoản đầu tư với số tiền khoảng 3.017 tỷ đồng.

Đáng chú ý Vicem đã đầu tư cho Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Tam Điệp với số vốn hơn 1.132 tỷ đồng (tỷ lệ 100% vốn điều lệ). Tuy nhiên, công ty con này đã lỗ lũy kế hơn 1.126 tỷ đồng, bằng 99,5% so với vốn góp của chủ sở hữu; trích lập dự phòng hơn 1.069 tỷ đồng.

Theo đánh giá của cơ quan thanh tra, Công ty này đang mất cân đối vốn, khả năng thanh toán nợ thấp. Vicem đang hỗ trợ cho Công ty vay vốn để thanh toán các khoản nợ đến hạn với tổng số tiền là 396 tỷ đồng.

Qua thanh tra còn phát hiện Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Tam Điệp hạch toán tăng không đúng chi phí hơn 575 triệu đồng, dẫn đến phải giảm lỗ hơn 575 triệu đồng. Do đó, Vicem phải điều chỉnh giảm số trích lập dự phòng tổn thất đầu tư tại Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Tam Điệp số tiền hơn 575 triệu đồng...
Ngoài ra, 9 công ty con, công ty liên doanh liên kết khác được Vicem đầu tư cũng có kết quả kinh doanh lỗ năm 2023 nhưng vốn chủ sở hữu được cho là vẫn cao hơn vốn đầu tư.

Được biết, Vicem là doanh nghiệp thuộc Bộ Xây dựng, có lịch sử phát triển hơn 45 năm. Vicem quản lý 10 nhà máy trên cả nước với 16 dây chuyền sản xuất, công suất 20 triệu tấn clinker và 27 triệu tấn xi măng mỗi năm. Hệ sinh thái nổi tiếng với các thương hiệu xi măng Hà Tiên, Hải Phòng, Bỉm Sơn, Hoàng Thạch, Bút Sơn....

Đức Sơn