Tổng thống Biden đến Bắc Ireland với lời hứa 'hòa bình'

Trước khi lên chuyên cơ Không lực Một, ông Biden cho biết ưu tiên trong chuyến đi của ông là "giữ hòa bình" và chấm dứt bế tắc chính trị kéo dài do các đảng thân Anh tại Bắc Ireland phản đối các quy tắc giao dịch thời hậu Brexit.

Tổng thống Joe Biden bước xuống từ chiếc Không lực Một khi đến căn cứ không quân RAF Aldergrove ở County Antrim, Bắc Ireland vào ngày 11 tháng 4 năm 2023. Ảnh: Reuters

Thủ tướng Vương quốc Anh Rishi Sunak đã gặp ông Biden trên đường băng khi ông hạ cánh xuống Thủ đô Bắc Ireland, chỉ 24 giờ sau lễ kỷ niệm mang tính bước ngoặt của Thỏa thuận Thứ Sáu Tuần Thánh.

Nhưng an ninh vẫn đang là một mối quan tâm. Hôm thứ Hai, những kẻ đeo mặt nạ đã ném bom xăng vào xe cảnh sát trong một cuộc tuần hành ở Londonderry, còn được gọi là Derry.

Bất chấp lo ngại, các quan chức Mỹ cho biết Tổng thống Biden "rất hào hứng cho chuyến đi này". Ông sẽ có bài phát biểu vào thứ Tư tại Đại học Ulster ở Belfast, tập trung vào lời hứa kinh tế về đầu tư nếu hòa bình được duy trì.

Ông cũng sẽ gặp các nhà lãnh đạo của các đảng chính trị chính của Bắc Ireland, theo Nhà Trắng cho biết, với các báo cáo rằng ông sẽ thúc đẩy Đảng Liên minh Dân chủ (DUP) thân Anh tiếp tục chia sẻ quyền lực.

Tổng thống Biden, người có tổ tiên là người Ireland, cũng sẽ thăm CH Ireland trong chuyến đi này, một phần để quay về lịch sử gia đình của ông. Nhà Trắng cho biết chuyến đi sẽ bao gồm bài phát biểu trước Quốc hội CH Ireland và "tôn vinh mối quan hệ lịch sử" mà nước này có với Mỹ.

Bắc Ireland đã phần nào ổn định lại sau khi các đảng muốn tiếp tục là một phần của Vương quốc Anh và những người theo chủ nghĩa dân tộc ủng hộ việc thống nhất với Ireland đã đạt được thỏa thuận hòa bình vào ngày 10 tháng 4 năm 1998.

Nhưng một phần tư thế kỷ đã trôi qua, các biến cố hậu Brexit và những thay đổi về nhân khẩu học đang gây ra bất ổn chính trị mới và bạo lực từ những người theo đường lối cứng rắn ở cả hai bên.

Ông Biden sẽ về nước vào thứ Sáu, còn Bắc Ireland tiếp tục các lễ kỷ niệm hiệp định hòa bình vào tuần sau, bao gồm một hội nghị kéo dài 3 ngày bắt đầu từ ngày 17 tháng 4 do cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton chủ trì.

Chồng bà Hillary, cựu Tổng thống Bill Clinton, đóng một vai trò quan trọng trong việc thiết lập thỏa thuận năm 1998. Trong những năm sau, các lực lượng bán quân sự ở Bắc Ireland đã bị giải giáp vũ khí, các biên giới quân sự bị dỡ bỏ và quân đội Vương quốc Anh rời đi.

Huy Hoàng (theo AFP, Reuters)