Tổng thống CH Séc nói Ukraine có thể gia nhập NATO kể cả khi chưa giành lại lãnh thổ từ Nga

Quân Ukraine vận hành pháo M777 ở Donbass ngày 15/8/2024 (Ảnh: Getty)

Tổng thống Cộng hòa Séc Petr Pavel cho biết NATO có thể cho phép Ukraine trở thành thành viên ngay cả khi không cần phải chiếm lại toàn bộ lãnh thổ từ tay Nga.

Ukraine chính thức nộp đơn xin gia nhập liên minh do Mỹ đứng đầu vào tháng 9/2022, với lý do nước này đang có xung đột với Nga. Liên minh đã loại trừ việc kết nạp Ukraine cho đến khi xung đột được giải quyết, thay vào đó lựa chọn các hiệp ước an ninh song phương giữa Kiev và các quốc gia thành viên riêng lẻ. Các hiệp ước này thiếu sức mạnh của Điều 5 của Hiến chương NATO, quy định rằng một cuộc tấn công vào một thành viên phải được coi là một cuộc tấn công vào toàn bộ liên minh.

Tuy nhiên, ông Pavel, người lãnh đạo Ủy ban quân sự NATO trong khoảng 2015-2018, lập luận rằng Kiev có thể không cần phải chiếm lại toàn bộ lãnh thổ đã mất để trở thành thành viên.

“Tôi không nghĩ rằng việc khôi phục hoàn toàn quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ là điều kiện tiên quyết. Nếu có sự phân định ranh giới, thậm chí là biên giới hành chính, chúng tôi có thể coi biên giới hành chính này là tạm thời và chấp nhận Ukraine gia nhập NATO với lãnh thổ mà nước này sẽ kiểm soát vào thời điểm đó”, ông Pavel nói với trang web tin tức Novinky.cz hôm đầu tuần này.

Để lấy ví dụ, ông Pavel chỉ ra Tây Đức, quốc gia gia nhập NATO vào năm 1955, khi “việc chia cắt nước Đức không được các quốc gia phương Tây chấp nhận” và Đông Đức “bị Liên Xô chiếm đóng”. Nước Đức cuối cùng đã được thống nhất sau sự sụp đổ của Bức tường Berlin và sự sụp đổ của Khối Xô Viết.

“Bởi vậy, tôi nghĩ rằng có một giải pháp cả về mặt kỹ thuật và pháp lý để cho phép Ukraine gia nhập NATO mà không đưa NATO vào cuộc xung đột với Liên bang Nga”, Tổng thống Séc lập luận.

Ông Pavel trước đây có quan điểm diều hâu đối với Nga, thúc đẩy các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với Moscow và nói rằng "gần như không có giới hạn" đối với loại vũ khí mà các nước phương Tây gửi tới Ukraine.

Kiev đã nhấn mạnh rằng Nga phải từ bỏ quyền kiểm soát 5 khu vực cũ của Ukraine, bao gồm cả Crimea, nơi đã lựa chọn trở thành một phần của Nga trong các cuộc trưng cầu dân ý mà Ukraine và phương Tây từ chối công nhận. Trong khi đó, Moscow nhấn mạnh rằng Ukraine phải từ bỏ mọi yêu sách lãnh thổ để cuộc đàm phán hòa bình nào trong tương lai có thể thành công.

Nga từ lâu đã phản đối việc NATO tiếp tục mở rộng về phía đông và cho rằng nguyện vọng gia nhập liên minh này của Ukraine là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến cuộc xung đột hiện nay. Theo các điều kiện do Tổng thống Nga Vladimir Putin đưa ra, Ukraine phải chính thức trở thành quốc gia trung lập và hạn chế quy mô quân đội.

Huyền Chi