Tổng thống Ecuador nói đất nước đang có chiến tranh, các băng đảng bắt quản giáo làm con tin

Ông Noboa hôm thứ Ba đã liệt kê 22 băng nhóm là tổ chức khủng bố, biến chúng thành mục tiêu quân sự. Vị Tổng thống mới lên nắm quyền vào tháng 11 này từng cam kết giải quyết vấn đề an ninh và trấn áp các băng nhóm buôn bán ma túy đang hoành hành tại Ecuador.

Tổng thống Ecuador Daniel Noboa (thứ hai từ trái sang) họp bàn với các quan chức cấp cao sau làn sóng bạo lực trên khắp đất nước tại Quito, Ecuador, ngày 10 tháng 1 năm 2024. Ảnh: Cancilleria

Bạo lực diễn ra trên khắp Ecuador

Ông Noboa nói với đài phát thanh Canela Radio hôm thứ Tư: “Chúng ta đang trong tình trạng chiến tranh và chúng ta không thể nhượng bộ trước những nhóm khủng bố này”. Ông ước tính có khoảng 20.000 thành viên băng đảng tội phạm đang hoạt động ở Ecuador.

Trước đó, vụ bắt giữ con tin vào thứ Hai và vụ thủ lĩnh Adolfo Macias của băng đảng Los Choneros trốn thoát khỏi nhà tù vào cuối tuần trước đó đã thúc đẩy Tổng thống Noboa ban bố tình trạng khẩn cấp kéo dài 60 ngày.

SNAI, cơ quan truyền thông của nhà tù Ecuador, cho biết 125 con tin là các lính canh, trong khi 14 người là nhân viên hành chính. Tờ báo cho biết 11 người đã được trả tự do vào thứ Ba. Các video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy các nhân viên nhà tù đang phải chịu bạo lực khủng khiếp, bao gồm cả việc bị bắn và treo cổ.

“Chúng tôi đang nỗ lực hết sức để giải cứu tất cả con tin”, ông Noboa nói và cho biết thêm rằng lực lượng vũ trang đã đảm nhận nỗ lực giải cứu. "Chúng tôi đang làm mọi thứ có thể và cả những điều không thể để giúp họ được an toàn".

Tình hình càng nghiêm trọng hơn vào thứ Ba khi một loạt vụ nổ xảy ra trên khắp đất nước và việc các tay súng bịt mặt chiếm giữ trường quay đang phát sóng trực tiếp của đài truyền hình TC.

Chính phủ Ecuador cho biết làn sóng bạo lực mới nhất là phản ứng trước kế hoạch của ông Noboa nhằm xây dựng các nhà tù mới có an ninh đặc biệt dành cho những thủ lĩnh băng đảng. Ông Noboa nói với đài phát thanh rằng thiết kế của hai cơ sở mới sẽ được công bố vào ngày mai.

Trục xuất tù nhân nước ngoài và hợp tác quốc tế để trấn áp tội phạm

Tổng thống Noboa cho biết nước này sẽ bắt đầu trục xuất các tù nhân nước ngoài, đặc biệt là người Colombia, trong tuần này để giảm số lượng tù nhân và chi tiêu. Ông cho biết có khoảng 1.500 người Colombia đang ngồi tù ở Ecuador.

Ông nói: “Chúng tôi đang chi tiêu nhiều hơn cho 1.500 người đó hơn là bữa sáng ở trường cho con em chúng tôi. Đây không phải là dẫn độ mà dựa trên các thỏa thuận quốc tế trước đó”.

Lực lượng an ninh Ecuador bắt giữ các thành viên băng đảng tội phạm. Ảnh: AP

Trước tình hình này, Colombia hôm thứ Tư cho biết họ sẽ tăng cường sự hiện diện quân sự và kiểm soát dọc biên giới dài gần 600 km với Ecuador.

Tổng thống Noboa đã gặp Đại sứ Mỹ vào chiều thứ Ba và các Đại sứ khác vào thứ Tư. Ông cho biết Mỹ đã cam kết viện trợ trong vài ngày tới. Kế hoạch an ninh trị giá 800 triệu USD của ông bao gồm 200 triệu USD vũ khí từ Mỹ.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan hôm thứ Tư đã lên án “các cuộc tấn công gần đây của các băng đảng tội phạm có vũ trang” và cho biết Washington “sẵn sàng thực hiện các bước cụ thể để cải thiện sự hợp tác” với Chính phủ Ecuador.

Bộ trưởng Quốc phòng Peru Jorge Chavez nói với các phóng viên rằng nước ông đang điều tra khả năng các thành viên lực lượng vũ trang của họ buôn lậu chất nổ và lựu đạn cho các băng đảng ở Ecuador, sau khi cuộc kiểm tra thiết bị trong 6 tháng qua xác định "có khả năng" một số đạn dược đã bị mất tích.

Đường phố vắng lặng, cảnh sát bị bắt làm con tin và giết hại

Cảnh sát Ecuador cho biết trước đó hôm thứ Tư rằng đã có 70 vụ bắt giữ kể từ thứ Hai liên quan đến các vụ việc bạo lực ở nước này, bao gồm vụ chiếm giữ đài truyền hình.

Bốn sĩ quan cảnh sát, những người mà chính quyền cho biết đã bị bọn tội phạm bắt cóc từ thứ Hai đến thứ Ba, vẫn đang bị giam giữ.

Lực lượng quân đội đã tham gia vào nhiệm vụ trấn áp các băng đảng tội phạm đang hoành hành ở Ecuador. Ảnh: Reuters

Cảnh sát cho biết họ đang xác định danh tính ba thi thể được tìm thấy trong một chiếc ô tô bị đốt cháy ở phía nam thành phố Guayaquil trong đêm và hai sĩ quan cảnh sát đã bị những người có vũ trang giết chết hôm thứ Ba tại tỉnh Guayas, nơi có thành phố Guayaquil.

Đường phố ở Quito và Guayaquil yên tĩnh hơn thường lệ vào thứ Tư, với nhiều cơ sở kinh doanh đóng cửa hoặc làm việc từ xa. Đại sứ quán và Lãnh sự quán Trung Quốc sẽ tạm thời đóng cửa. Trung Quốc là một nhà đầu tư lớn ở Ecuador.

Các trường học đã đóng cửa trên toàn quốc và các lớp học diễn ra trực tuyến. Người dân cho biết có cảm giác như việc phong tỏa do đại dịch COVID-19 quay trở lại. “Thật kinh khủng, đường phố vắng tanh”, nhân viên bảo vệ 40 tuổi Rodolfo Tuaz ở Guayaquil nói vào sáng thứ Tư.

Bùi Huy (theo Reuters, AP, CNN)