Tổng thống Mỹ Donald Trump ký hàng loạt sắc lệnh hành pháp

Sắc lệnh đầu tiên ông ký trước đám đông ủng hộ là hủy bỏ gần 78 hành động hành pháp của chính quyền trước. "Tất cả chúng sẽ trở nên vô hiệu trong vòng khoảng - năm phút", tân Tổng thống Mỹ nhấn mạnh.

Một trong những sắc lệnh hành pháp thời Tổng thống tiền nhiệm Joe Biden bị đảo ngược là việc tái chỉ định Cuba là quốc gia tài trợ cho khủng bố, hủy bỏ áp dụng lệnh trừng phạt đối với những người định cư Do Thái ở Bờ Tây và giảm thiểu rủi ro của trí tuệ nhân tạo.

Trong số các sắc lệnh mới được ký ban hành, đáng chú ý có quyết định rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris về khí hậu năm 2015. Thông báo của Nhà Trắng phản ánh sự hoài nghi của ông Donald Trump về tình trạng nóng lên toàn cầu, đồng thời phù hợp với chương trình nghị sự của ông nhằm giải phóng các công ty khoan dầu khí của Mỹ khỏi các quy định để họ có thể tối đa hóa sản lượng.

Quyết định này của ông Trump sẽ đưa Mỹ cùng với Iran, Libya và Yemen trở thành những quốc gia nằm ngoài Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu năm 2015, trong đó các chính phủ đã đồng ý hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C so với mức trước thời kỳ công nghiệp để tránh những tác động nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu.

Một sắc lệnh hành pháp nhằm mục đích giảm giá tiêu dùng cho người dân Mỹ cũng được Tổng thống Donald Trump ký ban hành. Tuy không nêu rõ chi tiết, nhưng ông chỉ đạo các cơ quan và người đứng đầu bộ phận "cung cấp biện pháp giảm giá khẩn cấp, phù hợp với luật hiện hành, cho người dân Mỹ".

Động thái này có thể bao gồm việc giảm chi phí nhà ở và chăm sóc sức khỏe, loại bỏ các yêu cầu có thể làm tăng chi phí cho các thiết bị gia dụng, tạo cơ hội việc làm cho người lao động và loại bỏ các chính sách khí hậu "có hại" có thể làm tăng chi phí thực phẩm và nhiên liệu.

Các quan chức Mỹ cho biết ông Donald Trump dự kiến sẽ ký thêm nhiều sắc lệnh sau khi trở về Nhà Trắng từ cuộc diễu hành tại đấu trường Capital One. Các sắc lệnh mới bao gồm việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới Mỹ-Mexico, ra lệnh tiếp tục xây dựng bức tường biên giới. Điều này sẽ cho phép Bộ Quốc phòng triển khai quân đội Mỹ và Vệ binh Quốc gia đến khu vực biên giới để để hỗ trợ lực lượng thực thi pháp luật hiện tại triển khai chính sách "Ở lại Mexico" của tân Tổng thống Mỹ. Sắc lệnh cũng sẽ chấm dứt quyền tị nạn cho những người vượt biên trái phép, trấn áp các nơi ẩn náu của tội phạm và tăng cường kiểm tra và sàng lọc người nước ngoài.

Trước đó, ông Donald Trump đã cam kết: "Cuộc xâm lược biên giới của chúng ta sẽ dừng lại và tất cả những kẻ xâm phạm biên giới bất hợp pháp sẽ phải trở về nhà dưới hình thức này hay hình thức khác".

Một sắc lệnh hành pháp khác nhằm chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh. Theo Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ, quyền công dân theo nơi sinh chỉ ra rằng: "Tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch tại Mỹ và chịu sự quản lý của Mỹ đều là công dân Mỹ". Đảng Dân chủ và một số nhóm luật sư đã tuyên bố sẽ thách thức tại tòa án bất kỳ nỗ lực nào của ông Donald Trump nhằm xóa bỏ quyền công dân theo nơi sinh.

Sắc lệnh thành lập Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) cũng sẽ được ký trong ngày làm việc đầu tiên của Tổng thống Donald Trump nhằm cải cách và cắt giảm nhân viên trong hệ thống công lập.

Một sắc lệnh khác đã tuyên bố "tình trạng khẩn cấp về năng lượng quốc gia", qua đó giảm bớt tình trạng quan liêu và cho phép khoan thăm dò nhiều hơn, thúc đẩy sản xuất năng lượng vốn đã ở mức kỷ lục của Mỹ.

Ông Donald Trump cũng chuẩn bị ký một lệnh đổi tên ngọn núi Denali của Alaska, ngọn núi cao nhất Bắc Mỹ, trở lại thành Núi McKinley. Tổng thống Barack Obama khi đương nhiệm đã đổi tên ngọn núi này vào năm 2015 theo yêu cầu của các bộ lạc và chính trị gia bản địa Alaska, một động thái đã gây ra sự tức giận ở tiểu bang Ohio, quê hương của McKinley. Ông Donald Trump cũng đổi tên Vịnh Mexico thành Vịnh Mỹ, mặc dù không rõ liệu một tổng thống Mỹ có thẩm quyền đổi tên một khu vực được coi là vùng biển quốc tế hay không.

Phạm vi và số lượng sắc lệnh mà Tổng thống Donald Trump ký vượt xa những gì ông đã làm vào ngày đầu tiên nhậm chức vào năm 2017.

Quỳnh Dương