Tổng thống Mỹ thăm Anh: 'Lời giải' cho sự bất định giữa hai đồng minh thân thiết

Ảnh chụp màn hình bài viết.

Đó là nhận định của ông Liam Byrne, Chủ tịch Ủy ban Thương mại và kinh doanh thuộc Quốc hội Anh, trong bài viết "Trump’s state visit must be more than ceremonious" (Tạm dịch: Chuyến thăm cấp Nhà nước của ông Trump phải nhiều hơn là nghi lễ) đăng tải trên Politico ngày 15/9.

Tương lai mới là phần thưởng

Năm 1940, cựu Thủ tướng Anh Winston Churchill từng cảnh báo: “Nếu chúng ta mở ra một cuộc tranh cãi giữa quá khứ và hiện tại, chúng ta sẽ đánh mất tương lai".

Do đó, theo ông Liam Byrne, tuần này, Anh cần thuyết phục Tổng thống Donald Trump rằng, dù ông từng bày tỏ sự không hài lòng với các thỏa thuận thương mại cũ, thì tương lai hợp tác mới chính là phần thưởng lớn hơn. Chỉ bằng cách hợp tác chặt chẽ, hai quốc gia mới có thể xây dựng một quan hệ đối tác sâu sắc hơn, qua đó góp phần củng cố sức mạnh, sự thịnh vượng và an ninh của phương Tây trong giai đoạn có ý nghĩa bước ngoặt của lịch sử thế giới.

Chủ tịch Ủy ban Thương mại và kinh doanh của Quốc hội Anh đánh giá cao vai trò của Thủ tướng Keir Starmer khi đã bảo đảm được Anh là nước đầu tiên ký “Các điều khoản chung của thỏa thuận thịnh vượng kinh tế” (General Terms of an Economic Prosperity Deal) với Mỹ. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn thừa nhận, hiện Anh đang giao thương với đối tác thương mại lớn nhất trên những điều kiện tệ hơn so với trước khi ông Trump nhậm chức. Giới công nghiệp nước này gọi đó là “thỏa thuận tốt nhất có thể đạt được trong hoàn cảnh hiện tại”.

Tuy nhiên, chính đánh giá này đã phản ánh thực tế về một thỏa thuận đạt được trong thế bị ép buộc, là giải pháp tình thế, nhưng không lâu dài và thậm chí, trong một số trường hợp, còn kém thuận lợi hơn các điều kiện mà châu Âu được hưởng.

Ông Byrne nhấn mạnh, tệ hơn nữa, sự bất định vẫn đang bào mòn tương lai của các ngành công nghiệp trọng yếu của Anh. Thép, nhôm và dược phẩm - tất cả đều đang phải đối mặt với các cuộc rà soát liên miên, không thể lên kế hoạch đầu tư khi luôn bị ám ảnh bởi nguy cơ thuế quan quay trở lại. Hội đồng quản trị chần chừ, nhà đầu tư dè dặt, việc làm bị đe dọa và nếu thiếu sự rõ ràng, dòng vốn hoàn toàn có thể chảy sang những "bến đỗ" an toàn hơn.

Đây là lý do vì sao thỏa thuận giữa Washington và London không thể dừng lại ở hiện tại, nó phải được thúc đẩy để hướng tới sự gắn kết chiến lược và sự chắc chắn về thương mại, trong chuyến thăm cấp Nhà nước của nhà lãnh đạo Mỹ.

Quốc kỳ Mỹ và Anh tung bay tại Lâu đài Windsor chào đón chuyến thăm của ông chủ Nhà Trắng. (Nguồn: Shutterstock)

Theo Chủ tịch Ủy ban Thương mại và kinh doanh Quốc hội Anh Liam Byrne, Trung Quốc đang thể hiện rõ tuyên bố về vai trò lãnh đạo của mình. Màn phô diễn sức mạnh quân sự và công nghệ tại Quảng trường Thiên An Môn ngày 3/9 cho thấy, Anh và Mỹ cần sớm hành động, nếu không muốn trọng tâm của nền kinh tế toàn cầu sẽ nghiêng về phía Đông.

Đây chính là bối cảnh khiến chuyến thăm Anh của ông chủ Nhà Trắng lần này phải mang lại kết quả, là thời điểm để chuyển từ những lời hứa trên giấy sang mục tiêu chiến lược và một thỏa thuận ràng buộc giữa hai nước.

Đảm bảo vai trò của phương Tây

Quan hệ đối tác mới giữa Mỹ và Anh phải vượt lên trên vấn đề thuế quan, phải tập trung vào công nghệ, như cựu CEO Google Eric Schmidt từng nói: “Công nghệ chính là sức mạnh trong siêu cường".

Theo ông Byrne, Mỹ sở hữu những công ty công nghệ lớn nhất thế giới, thị trường đầu tư mạo hiểm sâu rộng nhất và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện nhất. Trong khi đó, Anh là nơi có cụm AI năng động nhất châu Âu, nền tảng khoa học đời sống hàng đầu thế giới, các trường đại học tầm cỡ quốc tế và thị trường vốn London không đối thủ.

"Mỗi bên đều có sức mạnh khi đứng riêng, song nếu kết hợp, cả hai có thể đặt ra các tiêu chuẩn cho cả thế kỷ", Chủ tịch Ủy ban Thương mại và Kinh doanh của Quốc hội Anh nhận định.

Do đó, vị chính trị gia tin rằng, nhiệm vụ của hai nước ở London tuần này có hai phần: Thứ nhất, mở rộng tương lai; ràng buộc hai quốc gia trong các sứ mệnh chung về AI, năng lượng sạch, công nghệ sinh học và thương mại kỹ thuật số. Đồng nghĩa với việc xây dựng các tiêu chuẩn chung cho dữ liệu, mua sắm và lao động.

Thứ hai, Mỹ-Anh phải khai thác "tiềm năng của ngày mai" để đối phó với "nguy cơ bảo hộ hôm nay". London cần thúc ép Tổng thống Trump cấp cho mình các điều kiện tương tự EU, nhằm chấm dứt sự bất định về thuế quan vẫn đang đe dọa các ngành công nghiệp chủ chốt. Ngoài ra, chỉ giảm thuế là chưa đủ, điều quan trọng là sự bình đẳng về thuế quan và niềm tin mà nó có thể khơi mở.

Tổng thống Donald Trump cùng Đệ nhất phu nhân Melania đã hạ cánh tại London, tối 16/9, bắt đầu chuyến thăm cấp Nhà nước thứ hai đến Anh. (Nguồn: The Guardian)

Cuối cùng, theo ông Byrne, chuyến thăm này không phải để phô diễn những bữa tiệc xa hoa hay nghi lễ lộng lẫy, điều thực sự quan trọng là liệu Anh và Mỹ có đủ "trí tưởng tượng" để mở rộng tương lai và đủ bản lĩnh nhằm giải quyết quá khứ hay không. Nếu thành công, hai đồng minh lâu đời không chỉ thu hẹp khoảng cách thuế quan mà còn củng cố vai trò lãnh đạo của phương Tây trong những công nghệ quan trọng nhất.

"Bài học từ lịch sử không thể rõ ràng hơn: Nếu chúng ta không định hình tương lai, kẻ khác sẽ làm. Và nếu công nghệ thực sự là “sức mạnh trong siêu cường”, thì chỉ có một thỏa thuận Mỹ-Anh được định hình trong chuyến thăm cấp Nhà nước này, mới có thể bảo đảm vai trò lãnh đạo của phương Tây trong ngày mai", ông Byrne khẳng định.

Có thể nói, chuyến thăm của Tổng thống Trump tới xứ sở sương mù chính là cơ hội để Mỹ-Anh chứng minh khả năng vượt lên trên những tranh chấp thương mại ngắn hạn, hướng tới một thỏa thuận mang tầm chiến lược, đặt nền móng cho hợp tác về công nghệ, năng lượng sạch và đổi mới sáng tạo. Nếu tận dụng tốt thời khắc này, hai đồng minh lâu năm không chỉ tạo ra sự chắc chắn cho các ngành công nghiệp trọng yếu, mà còn góp phần định hình luật chơi toàn cầu theo những giá trị chung, qua đó củng cố vai trò lãnh đạo của phương Tây trong thế kỷ này.

Ngọc Anh