Tổng thống Pháp nói về sự chia rẽ Mỹ-Trung tại Đối thoại Shangri-la

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, khách mời đặc biệt của Đối thoại Shangri-la năm nay đã có bài phát biểu quan trọng, nhắc đến tầm nhìn của Pháp trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và vai trò của Pháp trong giải quyết các thách thức của thế giới.

“Chúng tôi chia sẻ cùng một cách tiếp cận về chiến lược Châu Á Thái Bình Dương và cách mà chúng ta chia sẻ với nhiều quốc gia có mặt trong căn phòng này là cơ sở của chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của tất cả chúng ta. Đó là cách duy trì một môi trường cởi mở, trật tự dựa trên luật lệ trong khu vực. Chúng ta muốn trở thành đối tác đáng tin cậy cho điều đó. Đây là cốt lõi của cam kết song phương mà chúng tôi có với nhiều quốc gia trong khu vực, và chính xác là những gì chúng ta đã làm trong vài năm qua: các cuộc tập trận chung, năng lực chung, các chương trình chung hơn… Chúng có tính rủi ro, nhưng không đối đầu và rõ ràng là có quyền tự chủ về mặt chiến lược trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương”.

Tổng thống Pháp phát biểu tại Shangri la (Ảnh: Reuters)

Đây là khẳng định một cam kết mà Tổng thống Pháp Emmanuen Macron đưa ra tại phiên khai mạc Đối thoại Shangri la 2025. Bài phát biểu đặc biệt của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron kéo dài gần 1 giờ đồng hồ đề cập đến tất cả các thách thức mà Châu Á - Thái Bình Dương phải đối mặt.

Đó là cuộc xung đột Nga - Ukraine, xung đột tại Trung Đông mà trong đó người Palestine ở Gaza đang phải đối mặt với thảm họa nhân đạo chưa từng thấy; những thách thức trên biển trải dài từ Biển Đông đến Biển Đỏ, vấn đề hạt nhân của Iran và các cuộc đàm phán đầy thách thức với Mỹ vấn đề thuế quan mà Chính quyền của Tổng thống Trump đang áp dụng đang tạo ra sự lung lay trong quan hệ xuyên Đại Tây Dương và thậm chí là những rủi ro trong áp dụng trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, theo ông Macron, thế giới sẽ vượt qua những thách thức đó nếu có chung tầm nhìn và châu Âu sẽ phải đóng một vai trò lớn hơn bằng cách tự chủ và tự đảm bảo an ninh của khối.

“Chúng ta sẽ cùng nhau làm việc đến cùng để bảo đảm an ninh cho người dân các vùng xung đột, để xây dựng một nền hòa bình vững mạnh trong khu vực này của thế giới, tái đầu tư vào quốc phòng và an ninh của chúng ta. Và những gì chúng ta sẽ làm, là phải tăng chi tiêu quốc phòng. Chúng ta sẽ tiến xa hơn và nhanh hơn nhưng cần có sự sẵn lòng của châu Âu nghĩa là, châu Âu nên gánh vác nhiều hơn cho an ninh của chính châu Âu”.

Sự chia rẽ giữa Mỹ và Trung Quốc

Tổng thống Pháp cho biết sự chia rẽ giữa hai siêu cường, Mỹ và Trung Quốc, là rủi ro chính mà thế giới hiện đang phải đối mặt khi ông nhấn mạnh đến nhu cầu xây dựng liên minh mới giữa Paris và các đối tác ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

"Tôi xin nói rõ rằng Pháp là bạn và đồng minh của Mỹ, chúng tôi là bạn, và chúng tôi hợp tác - ngay cả khi đôi khi chúng tôi bất đồng quan điểm và cạnh tranh - với Trung Quốc".

"Bạn phải chọn một bên. Nếu làm vậy, chúng ta sẽ giết chết trật tự toàn cầu và chúng ta sẽ phá hủy một cách có hệ thống tất cả các thể chế mà chúng ta đã tạo ra sau Thế chiến thứ hai để bảo vệ hòa bình và hợp tác về y tế, khí hậu, nhân quyền...", ông Macron nói thêm.

Cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung đang diễn biến hết sức căng thẳng, phức tạp, đang làm gia tăng ảnh hưởng và tác động tiêu cực đến lợi ích của cả các nước châu Á và châu Âu.

“Châu Âu và châu Á có điểm đồng nhất về lợi ích chiến lược, nhất là trong bối cảnh hiện nay. Chúng ta đều đang phải ứng phó trước tác động, can thiệp và tìm cách gia tăng ảnh hưởng từ một số nước. Trong đó, có nước muốn áp đặt sự kiểm soát toàn diện từ biên giới châu Âu đến các đảo ở Biển Đông mà không quan tâm đến lợi ích các đối tác tại khu vực cũng như pháp luật quốc tế. Có nước muốn độc quyền khai thác nguồn tài nguyên khoáng sản và thủy sản. Có nước muốn áp đặt đường lối chính sách đối ngoại lên các nước khác, và có nước có những thành kiến tiêu cực đối với đồng minh của mình. Chúng ta sẽ không chấp nhận sự áp đặt này..."

Từ phân tích bối cảnh tình hình hiện nay, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh, đây là thời khắc hết sức quan trọng, đòi hỏi châu Á và châu Âu cùng hợp tác chặt chẽ, thiết thực hơn nữa trên cơ sở các giá trị và nguyên tắc chung để không bị mắc kẹt trong cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, đảm bảo sự tự chủ về đường lối chính sách cũng như lợi ích, an ninh đất nước. Trong đó, Pháp đề xuất các bên cần đề cao sự hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh.

Bên cạnh đó, Tổng thống Pháp cũng khẳng định mong muốn có thể thúc đẩy hợp tác thực chất với Mỹ, đồng thời cạnh tranh, song không đối đầu với Trung Quốc.

Đánh giá về bài phát biểu của ông Macron

Đánh giá về bài phát biểu của Tổng thống Macron, ông Nick Childs - Chuyên gia Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế cho rằng: “Bài phát biểu của Tổng thống Macron cho thấy châu Âu cần phải giữ vai trò như thế nào trong biến động phức tạp này. Châu Âu sẽ làm gì để thúc đẩy những ưu tiên về an ninh và cân bằng như thế nào trong mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương đang trở nên không chắc chắn. Bên cạnh đó, bài phát biểu cũng cho thấy những tham vọng của Pháp trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương với những cam kết của họ tại khu vực”.

Kể từ khi công bố Chiến lược Ấn Ðộ Dương - Thái Bình Dương vào năm 2018, Pháp đã gia tăng và đa dạng hóa hiện diện quân sự trong khu vực. Paris đã ký một số thỏa thuận vũ khí với Indonesia, Singapore và gần đây nhất là dự án viện trợ trị giá 438 triệu USD để cung cấp 40 tàu tuần tra cũng như hỗ trợ hậu cần cho Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines.

Mới đây, Pháp cử tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân Charles de Gaulle tham gia một nhiệm vụ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Động thái này được cho là nhằm gửi thông điệp tới các đồng minh và cả những cường quốc đối thủ trong khu vực về cam kết của Pháp trong bảo vệ Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định và phát triển.

Châu Anh, Quốc Hùng/VOV