Tổng thống Trump lên án quyết định công nhận nhà nước Palestine

Trong một bài phát biểu trước Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc (LHQ), ông Trump nhận định, các cường quốc nên tập trung vào giải phóng con tin tại Gaza.

Israel đã phải nhận nhiều sự lên án từ cộng đồng quốc tế về những hành vi quân sự tại Gaza cũng như việc những hành vi này dẫn tới tình trạng tàn phá nghiêm trọng khiến hơn 65.000 người Palestine thiệt mạng. Một cơ quan giám sát nạn đói quốc tế cũng đã cho biết, một phần khu nội phận này đang phải đối mặt với nạn đói.

Pháp, Anh, Canada, Australia và Bồ Đào Nha là một trong số các nước đã công nhận nhà nước Palestine trong những ngày vừa qua.

Những quyết định đó đã nảy sinh từ sự bức xúc về chiến dịch của Israel và được đưa ra nhằm ủng hộ giải pháp hai nhà nước, nhưng khiến Israel và đồng minh Mỹ phẫn nộ.

Trong bài phát biểu tại LHQ, ông Trump cho biết: "Dường như nhằm ủng hộ kéo dài cuộc xung đột, một số thành viên cơ quan này đang có kế hoạch đơn phương công nhận nhà nước Palestine. Đây sẽ là phần thưởng quá lớn cho Hamas sau những tội ác mà Hamas đã gây ra".

Ông Trump sau đó đã gặp mặt lãnh đạo và quan chức từ các nước Hồi Giáo như Ả Rập Saudi, UAE, Qatar, Ai Cập, Jordan, Thổ Nhĩ Kỳ, Indonesia và Pakistan để thảo luận về vấn đề Gaza.

Ông nhận định "đó đã là một cuộc họp thành công với những quốc gia quan trọng ngoài Israel, nhưng một cuộc họp có sự góp mặt của Israel sẽ sớm được thực hiện".

Trong ngày thứ Hai, Axios đã đưa tin, bên cạnh giải phóng con tin và kết thúc chiến tranh, ông Trump đã dự kiến sẽ đề cập tới một kế hoạch do Mỹ đưa ra với nội dung yêu cầu Israel rút quân và thành lập chính quyền cai trị Gaza hậu chiến không dính líu tới Hamas.

Axios cho biết chính quyền Washington muốn các nước Ả Rập và Hồi Giáo đồng ý đưa quân tới Gaza để cho phép Israel rút quân và thu hút đầu tư cho chương trình chuyển giao quyền lực và tái kiến thiết Gaza.

Kể từ sau khi cuộc họp kết thúc trong ngày thứ Ba, Nhà Trắng vẫn chưa đưa ra bình luận.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cho biết cuộc họp mang lại nhiều thành quả và một tuyên bố chung đã được công bố.

Trong những tuần vừa qua, chính phủ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã tổ chức chiến dịch trên bộ nhằm vào thành phố Gaza.

Tuy nhiên chính quyền Washington tiếp tục là đồng minh vững chắc ủng hộ cho Israel.

Ảnh: REUTERS/Mahmoud Issa.

Mỹ và Israel đã tẩy chay một cuộc họp thượng đỉnh tại New York trong ngày thứ Hai do Pháp và Ả Rập Saudi tổ chức, nơi hàng chục lãnh đạo các nước trên thế giới đã tập họp tại LHQ để công nhận tư cách nhà nước của Palestine.

Tuy nhiên, mặc cho sự công nhận từ phía quốc tế, tư cách thành viên LHQ cần phải được Hội đồng Bảo an LHQ thông qua, một hội đồng mà Mỹ có quyền phủ quyết – một quyền mà Mỹ đã thường xuyên sử dụng để chống lại các nghị quyết có nội dung chỉ trích Israel.

Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đã ủng hộ quyết định công nhận nhà nước Palestine khi phát biểu trước Hội đồng Bảo an LHQ trong ngày thứ Ba.

"Đây là con đường rõ ràng nhất hướng tới giải pháp hai nhà nước: Israel và một nhà nước Palestine độc lập, tự trị, dân chủ và toàn vẹn. Chúng ta cần chớp lấy thời cơ này".

Giải pháp hai nhà nước gần như bất khả thi

Giải pháp hai nhà nước – một giải pháp đề ra sự tồn tại của nhà nước Israel và Palestine song song – là nền tảng cho một tiến trình hòa bình do Mỹ hậu thuẫn tại Hiệp định Oslo vào năm 1993, nhưng tiến trình này gần như đã hoàn toàn bị gạt bỏ.

Chính phủ cực hữu nhất trong lịch sử Israel đã tuyên bố không thể thành lập nhà nước Palestine và đồng thời tiếp tục thúc đẩy chiến tranh nhằm vào Hamas tại Gaza kể từ ngày 7/10/2023 tới nay.

Chính phủ này muốn Hamas trả tự do cho những con tin còn đang bị giam giữ tại Gaza.

Quân đội Israel đã tiếp tục tiến hành chiến dịch tiêu diệt Hamas tại thành phố Gaza, và trong ngày thứ Ba đã tiến sâu vào khu vực đông dân nhất tại thành phố này.

Các cơ quan y tế địa phương cho biết các vụ nổ súng từ phía Israel đã khiến ít nhất 22 người thiệt mạng tại Dải Gaza, 18 vụ trong đó xảy ra tại thành phố Gaza, và Bộ Y tế Gaza cho biết các bệnh viện sẽ cạn kiệt nhiên liệu trong vài ngày tới.

Trong ngày thứ Ba, một ủy ban điều tra của LHQ tuyên bố, chính phủ Israel đã thể hiện ý định tổ chức nắm quyền kiểm soát vô thời hạn đối với Gaza và đảm bảo người Do Thái chiếm đa số tại Bờ Tây.

Báo cáo của ủy ban này nêu rõ chi tiết các hoạt động của Israel nhằm phá hủy cơ sở hạ tầng dân sự tại hành lang và vùng đệm Gaza một cách rộng rãi và có hệ thống – khiến Israel mở rộng nắm quyền kiểm soát lên 75% lãnh thổ Gaza tính tới tháng 7/2025.

Đại sứ Israel tại Geneva đã phủ nhận những phát hiện này.

Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)