Tổng thống Ukraine Zelensky đề nghị hợp tác khai khoáng với chính quyền Tổng thống Mỹ Trump

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trả lời phỏng vấn phóng viên Reuters. (Ảnh: Reuters)

Trong cuộc phỏng vấn với phóng viên Reuters hôm 7/2 ở Kiev, Tổng thống Zelensky hé lộ bản đồ về các mỏ khoáng sản của Ukraine, bao gồm một dải đất rộng ở phía đông được ghi chú là có chứa đất hiếm. Khoảng một nửa diện tích dải đất này dường như nằm dưới quyền kiểm soát của quân đội Nga.

Ông cho biết, Ukraine có trữ lượng titan lớn nhất châu Âu - một khoáng sản thiết yếu cho ngành hàng không và vũ trụ, và uranium - được sử dụng cho năng lượng hạt nhân và vũ khí. Nhiều mỏ titan nằm ở phía tây bắc Ukraine, cách xa nơi giao tranh.

Tổng thống Zelensky cho biết, khoảng 20% trữ lượng khoáng sản của Ukraine, trong đó có khoảng một nửa các mỏ đất hiếm, đang nằm ở những khu vực do Nga kiểm soát. Đất hiếm rất quan trọng trong sản xuất nam châm hiệu suất cao, động cơ điện và thiết bị điện tử tiêu dùng.

Ông Zelensky mở tấm bản đồ về các nguồn tài nguyên ở Ukraine. (Ảnh: Reuters)

Theo ông Zelensky, Nga biết chi tiết về nơi phân bổ các nguồn tài nguyên quan trọng của Ukraine nhờ các cuộc khảo sát địa chất dưới thời Liên Xô.

Ông Zelensky cho rằng, Mátxcơva có thể mở các nguồn tài nguyên này cho hai đồng minh là Triều Tiên và Iran, cả hai đều là đối thủ của Mỹ. "Chúng ta cần ngăn chặn Nga và bảo vệ những gì chúng ta có", ông nói.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đầu tuần này cho biết, ông muốn Ukraine cung cấp đất hiếm và các khoáng sản khác cho Washington để đổi lấy sự hỗ trợ về tài chính.

Thực tế, ý tưởng này từng được ông Zelensky đưa ra vào mùa thu năm ngoái. Nhà lãnh đạo Ukraine muốn mở cửa các mỏ khoáng sản quan trọng của mình để đồng minh đầu tư.

“Nếu chúng ta đang nói về một thỏa thuận, thì hãy thực hiện một thỏa thuận, chúng tôi ủng hộ điều đó", ông Zelensky nói, nhấn mạnh nhu cầu của Ukraine về sự đảm bảo an ninh từ các đồng minh như một phần của bất kỳ giải pháp nào.

Quân đội Nga đã giành được nhiều vùng đất ở phía đông trong nhiều tháng, dồn nguồn lực khổng lồ vào một cuộc tấn công không ngừng nghỉ, trong khi quân đội nhỏ hơn nhiều của Kiev đang phải vật lộn với tình trạng thiếu hụt binh lính và lo lắng về nguồn cung cấp vũ khí trong tương lai từ nước ngoài.

Ukraine đã nhanh chóng điều chỉnh chính sách đối ngoại để phù hợp với quan điểm mà chính quyền mới ở Mỹ, đồng minh quan trọng nhất của Ukraine, đưa ra.

Nhưng ông Zelensky nhấn mạnh rằng Kiev không đề xuất "cho đi" nguồn lực của mình, mà muốn thực hiện quan hệ đối tác cùng có lợi để cùng nhau phát triển: "Người Mỹ đã giúp đỡ nhiều nhất, do đó người Mỹ nên được hưởng nhiều nhất. Họ nên được ưu tiên, và họ sẽ được hưởng điều đó. Tôi cũng muốn nói về điều này với Tổng thống Trump”.

Ngoài ra, ông Zelensky cho biết Kiev và Nhà Trắng đang thảo luận về ý tưởng sử dụng các kho chứa khí đốt ngầm rộng lớn của Ukraine để lưu trữ khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Mỹ.

"Tôi biết rằng chính quyền ông Trump rất quan tâm đến điều này. Chúng tôi sẵn sàng và mong muốn có các hợp đồng cung cấp LNG cho Ukraine. Tất nhiên, chúng tôi sẽ là trung tâm của toàn bộ châu Âu", ông nói.

(Ảnh: Reuters)

Ông Zelensky muốn gặp ông Trump trước thượng đỉnh Mỹ - Nga

Cuộc phỏng vấn diễn ra vài ngày trước Hội nghị An ninh Munich diễn ra từ ngày 14 đến 16/2.

Tổng thống Zelensky cho biết ông có kế hoạch tham dự diễn đàn, sự kiện mà Keith Kellogg - đặc phái viên của ông Trump về Nga và Ukraine - cũng dự kiến sẽ góp mặt.

Nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh điều cần thiết là ông phải gặp Tổng thống Trump trực tiếp trước khi ông Trump gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin, "nếu không thì sẽ giống như một cuộc đối thoại về Ukraine mà không có Ukraine".

Ông Trump cho biết hôm 7/2, rằng ông dự kiến sẽ nói chuyện với ông Zelensky vào tuần tới. Tổng thống Zelensky nhấn mạnh ưu tiên của ông sẽ là đề cập đến nhu cầu của Ukraine về các đảm bảo an ninh như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào, để ngăn chặn Nga tiến hành các hoạt động gây hấn khác trong tương lai.

Nhìn chung, điều quan trọng là phương Tây phải xác định một chiến lược đồng nhất trước khi tham gia các cuộc đàm phán với Mátxcơva.

Ông Zelensky cho biết đã có những cuộc tiếp xúc thường xuyên giữa nhóm của ông với đặc phái viên Kellogg và cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump, Michael Waltz.

"Mỗi ngày chúng tôi đều có các cuộc trao đổi", ông Zelensky nói.

Ông Zelensky xác nhận giới chức Ukraine đang liên tục trao đổi với giới chức Mỹ. (Ảnh: Reuters)

Nỗ lực thúc đẩy hòa bình của Tổng thống Mỹ Trump diễn ra khi các lực lượng Nga đang đe dọa trung tâm hậu cần lớn của Ukraine là Pokrovsk.

Trên chiến trường, ông Zelensky lần đầu tiên xác nhận rằng quân đội Ukraine đã phát động một cuộc tấn công mới hôm 6/2, tiến sâu thêm 2,5 km vào tỉnh Kursk của Nga.

Nga đã báo cáo về một cuộc tấn công của Ukraine trong khu vực vào ngày hôm đó, nhưng cho biết đã bị đẩy lùi.

Cũng theo ông Zelensky, hàng nghìn binh sĩ Triều Tiên chiến đấu cho Nga hiện đã quay trở lại tiền tuyến tại tỉnh Kursk sau một thời gian tạm dừng kéo dài vài tuần.

Tuần tới, Chính phủ Ukraine có ý định triển khai các hợp đồng tuyển quân hấp dẫn để thu hút những thanh niên từ 18-24 tuổi - dưới độ tuổi nhập ngũ - vào lực lượng vũ trang nhằm giúp giảm bớt tình trạng thiếu hụt nhân lực.

Minh Hạnh