Tổng thư ký Liên hợp quốc cáo buộc vi phạm luật pháp ở Gaza, Israel bất bình

Israel đã bày tỏ sự không hài lòng trước lời kêu gọi của người đứng đầu Liên hợp quốc tại phiên họp cấp cao của Hội đồng Bảo an, nơi Ngoại trưởng Palestine tố cáo cuộc xung đột đã giết chết hàng nghìn người ở cả hai bên, chủ yếu là dân thường.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres phát biểu trong cuộc họp của Hội đồng Bảo an vào ngày 24 tháng 10 năm 2023. Ảnh: AP

Kêu gọi ngừng bắn vì nhân đạo

Khai mạc phiên họp, ông Guterres cho biết không có lý do gì bào chữa cho hành vi bạo lực "kinh hoàng" của phiến quân Hamas hôm 7/10, nhưng cũng chống lại việc "trừng phạt tập thể" đối với người Palestine.

"Tôi quan ngại sâu sắc về những hành vi vi phạm rõ ràng luật nhân đạo quốc tế mà chúng tôi đang chứng kiến ở Gaza. Hãy để tôi nói rõ: Không bên nào trong cuộc xung đột vũ trang đứng trên luật nhân đạo quốc tế", ông tuyên bố.

Tổng thư ký Liên hợp quốc cũng nói rằng người Palestine đã "chịu 56 năm bị chiếm đóng ngột ngạt" và nói với Hội đồng Bảo an rằng: "Điều quan trọng là cũng phải thừa nhận rằng các cuộc tấn công của Hamas không tự dưng mà có".

Nhận xét của ông đã khiến Bộ trưởng Ngoại giao Israel, Eli Cohen, bất bình và có những phát biểu gay gắt. Ông Cohen nói rằng Israel đã trao Gaza cho người Palestine “đến từng milimet cuối cùng” sau khi rút quân vào năm 2005.

Israel ngay sau đó đã áp đặt lệnh phong tỏa vùng lãnh thổ nghèo khó này kể từ khi Hamas lên nắm quyền tại Gaza vào năm 2007, đồng thời vẫn đang chiếm đóng Bờ Tây.

Các chiến binh Hamas đã xông vào Israel vào ngày 7/10 và tấn công phần lớn các mục tiêu dân sự, giết chết ít nhất 1.400 người và bắt giữ hơn 220 con tin. Trong khi đó, theo Bộ Y tế ở Hamas cho biết hơn 5.700 người Palestine đã thiệt mạng trên khắp Dải Gaza trong các cuộc ném bom trả đũa của Israel.

Ông Guterres, người đã đích thân đến cửa khẩu giữa Ai Cập và Gaza để thúc đẩy viện trợ, đã hoan nghênh việc ba đoàn xe viện trợ cho đến nay đã đi qua cửa khẩu Rafah. Nhưng ông nói rằng đó là "một giọt viện trợ trong một đại dương".

“Để giảm bớt đau khổ kinh hoàng, giúp việc cung cấp viện trợ trở nên dễ dàng và an toàn hơn cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải thoát con tin, tôi nhắc lại lời kêu gọi ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức”, ông tuyên bố.

Chia rẽ ở Hội đồng Bảo an

Israel đã bác bỏ lời kêu gọi dừng cuộc tấn công, nói rằng điều đó sẽ chỉ cho phép Hamas tập hợp lại lực lượng. Tuần trước, Mỹ đã phủ quyết một dự thảo nghị quyết về cuộc xung đột, cho rằng nghị quyết này không ủng hộ đầy đủ quyền tự vệ của Israel.

Thương vong của dân thường ở Dải Gaza đang không ngừng tăng lên sau các cuộc không kích của Israel. Ảnh: AP

Ngoại trưởng Antony Blinken đã yêu cầu Hội đồng Bảo an ủng hộ một nghị quyết mới do Mỹ lãnh đạo. Theo các nguồn tin, dự thảo sẽ bảo vệ "quyền tự vệ vốn có của tất cả các quốc gia" đồng thời kêu gọi tuân thủ luật pháp quốc tế. Dự thảo cũng sẽ ủng hộ việc "ngừng bắn vì nhân đạo" để cho phép viện trợ, song không phải là ngừng bắn hoàn toàn.

Nga có quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an đã nhanh chóng tuyên bố sẽ phản đối dự thảo của Mỹ. Đại sứ Nga Vassily Nebenzia cho biết: “Dấu hiệu chính mà cả thế giới đang mong đợi từ Hội đồng Bảo an là lời kêu gọi ngừng bắn nhanh chóng và vô điều kiện đối với các bên đối lập. Đây chính xác là điều không có trong dự thảo của Mỹ”.

Với việc Hội đồng Bảo an đang bế tắc và chia rẽ, Đại hội đồng Liên hợp quốc, với các quyết định không mang tính ràng buộc pháp lý, cũng sẽ họp bàn để giải quyết cuộc khủng hoảng vào thứ Năm tới theo yêu cầu của một số quốc gia trong đó có Jordan và Nga.

Bùi Huy (theo AFP, Reuters, AP)