TỔNG THUẬT: Hội nghị công bố các nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình chủ trì Hội nghị - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Hội nghị là dấu mốc rất quan trọng trong quá trình tiếp tục hoàn thiện thể chế tổ chức bộ máy nhà nước, bảo đảm sự thống nhất, hiệu quả trong quản lý và điều hành, đồng thời phát huy tính chủ động, sáng tạo, linh hoạt của chính quyền địa phương.

Hội nghị tập trung vào 3 nội dung chính: Công bố 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương 2 cấp - tạo hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng để tổ chức vận hành hệ thống chính quyền địa phương một cách chủ động, hiệu quả, liền mạch, không gián đoạn bắt đầu từ 1/7/2025.

Giới thiệu 2 hệ thống trợ lý ảo phục vụ chính quyền và người dân. Cụ thể là hỗ trợ cán bộ, công chức chính quyền cấp tỉnh, huyện, xã tra cứu, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và quy trình thực hiện công vụ theo các quy định mới đã được phân cấp.

Hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tra cứu, hướng dẫn thủ tục hành chính, phản hồi nhanh chóng các yêu cầu liên quan đến 1.800 dịch vụ công hiện hành và sẽ tiếp tục mở rộng.

Công bố hệ thống đường dây nóng của Chính phủ và các bộ, ngành để tiếp nhận, xử lý nhanh các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện phân cấp, phân quyền, nhất là tại cấp cơ sở.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ghi nhận và đánh giá cao các bộ, ngành đã nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị để xây dựng, ban hành 28 Nghị định quan trọng này đúng thời hạn - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ghi nhận và đánh giá cao các bộ, ngành đã nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị. Mặc dù áp lực tiến độ rất lớn, yêu cầu chất lượng cao, đồng thời cần bảo đảm sự đồng bộ, không để xung đột, chồng chéo giữa các Nghị định, các cơ quan đã tập trung mọi nguồn lực, nỗ lực cao nhất, với tinh thần làm việc ngày đêm, chủ động tham vấn ý kiến của các địa phương để xây dựng, ban hành 28 Nghị định quan trọng này đúng thời hạn, qua đó cho phép chúng ta tổ chức Hội nghị ngày hôm nay đúng kế hoạch và có chất lượng.

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình gửi tới các nhà báo, các phóng viên, các cơ quan truyền thông lời chúc mừng tốt đẹp nhất; cho rằng sự có mặt của các phóng viên, nhà báo và những thao tác chuyên nghiệp của truyền thông sẽ giới thiệu với Nhân dân nội dung Nghị định và các cơ chế phục vụ người dân của Chính phủ và các cấp chính quyền, góp phần đưa các nội dung Nghị định đi vào cuộc sống, phục vụ tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp và chính quyền cơ sở.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, ý nghĩa của Hội nghị lần này không chỉ ở việc ban hành văn bản pháp quy, mà còn có những giá trị thực tiễn to lớn.

Thứ nhất là tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, rõ ràng, minh bạch để tổ chức vận hành hệ thống chính quyền 2 cấp thông suốt, ổn định, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, phục vụ nhân dân.

Thứ hai là tiếp tục đổi mới mạnh mẽ bộ máy hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước theo hướng kiến tạo và phục vụ. Văn phòng Chính phủ đã giới thiệu những nội dung mới của Nghị định số 118/2025/NĐ-CP, nhất là về Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã, Cổng Dịch vụ công quốc gia. Đây là bước tiến lớn trong cải cách hành chính, xây dựng chính quyền số, đem lại tiện ích cao nhất cho người dân, doanh nghiệp.

Thứ ba là việc triển khai trợ lý ảo giúp cán bộ, công chức nắm vững quy trình, nhiệm vụ, quyền hạn theo từng cấp hành chính. Đồng thời, người dân có thể chủ động tra cứu, yêu cầu cung cấp dịch vụ công nhanh nhất, mọi lúc, mọi nơi, không phụ thuộc vào địa giới hành chính. Đây cũng là công cụ nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và hiệu suất công vụ, tạo cơ sở đánh giá năng lực cán bộ và chất lượng phục vụ người dân của chính quyền, góp phần xây dựng chính quyền liêm chính, của dân, do dân, phục vụ dân.

Thứ tư là thiết lập cơ chế hỗ trợ toàn diện cho cả cán bộ và người dân. Khi cần thiết có thể gọi đường dây nóng hoặc truy cập hệ thống trợ lý ảo để được hỗ trợ tức thì. Các vướng mắc phát sinh sẽ được tổng hợp, phân tích và báo cáo thường xuyên về Ban Chỉ đạo của Chính phủ để được tháo gỡ, hướng dẫn nhanh chóng, kịp thời. Các bộ, cơ quan đã thành lập đường dây nóng theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo của Chính phủ; Văn phòng Chính phủ sẽ tổng hợp, có văn bản công bố đầy đủ, công khai các đường dây nóng để các địa phương, cán bộ, người dân biết.

Thứ năm, đây cũng là tiền đề để các bộ, ngành và địa phương tiếp tục triển khai chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, sắp xếp lại trụ sở làm việc, tài sản công một cách khoa học, tiết kiệm, hiệu quả, không để lãng phí, đồng thời bảo đảm hoạt động của hệ thống chính quyền không bị gián đoạn, xáo trộn.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình: Thành công của Hội nghị hôm nay chỉ là bước khởi đầu. Đưa các Nghị định đi vào cuộc sống, biến tinh thần “chính quyền phục vụ” thành hành động cụ thể đó mới là thước đo thực sự của cải cách - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho hay, sau Hội nghị hôm nay, vào cuối tuần này (các ngày 14, 15/6/2025), các bộ, cơ quan, địa phương sẽ tiếp tục tham gia Hội nghị tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ liên quan đến công tác tổ chức, xây dựng đảng, quản lý nhà nước do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì tổ chức để giải quyết những khó khăn, vướng mắc có thể phát sinh trong quá trình sắp xếp, tổ chức bộ máy, bảo đảm hoạt động thông suốt, chất lượng, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực tiếp chỉ đạo triển khai, tổ chức tập huấn, hướng dẫn cụ thể đến từng cán bộ, công chức các cấp những nội dung quy định tại 28 Nghị định sẽ có hiệu lưc từ ngày 01/7/2025. Những vướng mắc phát sinh phải được xử lý ngay từ cơ sở, không để đùn đẩy, chờ đợi; những vấn đề chưa rõ thì phải chủ động thông qua qua các đường dây nóng để được hướng dẫn.

Cùng với đó, cán bộ, công chức, viên chức phải nghiêm túc nghiên cứu kỹ nội dung của các Nghị định; nắm chắc chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền. Đồng thời, phải đề cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy, nỗ lực hết mình vì người dân, không được đùn đẩy, né tránh, không để người dân phải đi lại nhiều lần hay chờ đợi lâu; phải xác định, càng được trao quyền thì càng phải hành động nhanh hơn, đúng hơn, hiệu quả hơn, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. Địa phương nào để xảy ra tình trạng trì trệ, gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Các bộ, ngành tiếp tục hoàn thiện các quy trình kỹ thuật, hệ thống trợ lý ảo, đường dây nóng, nền tảng số, bảo đảm kết nối thông suốt, an toàn và thuận tiện với người dùng; kịp thời hướng dẫn, giải đáp các vấn đề vướng mắc phát sinh để mô hình chính quyền 2 cấp của chúng ta vận hành thông suốt, trôi chảy, chất lượng, hiệu lực, hiệu quả theo đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị.

“Thành công của Hội nghị hôm nay chỉ là bước khởi đầu. Đưa các Nghị định đi vào cuộc sống, biến tinh thần “chính quyền phục vụ” thành hành động cụ thể đó mới là thước đo thực sự của cải cách. Tôi mong muốn và tin tưởng rằng, với quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt, đồng bộ, chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng một nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, minh bạch, hiệu quả, vì dân, do dân và phục vụ dân”, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà báo cáo kết quả xây dựng các Nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền gắn với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Báo cáo kết quả xây dựng các Nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền gắn với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, các bộ, cơ quan ngang bộ đã tiến hành rà soát tổng thể các văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm vi quản lý ngành, lĩnh vực.

Cụ thể, có 5.076 văn bản quy phạm pháp luật được rà soát, gồm: 199 Luật, 52 Pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, 35 Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; 306 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; 892 Nghị định; 3.353 Thông tư và 239 văn bản khác.

Kết quả có tổng số 6.738 nhiệm vụ, thẩm quyền của các bộ, cơ quan ngang bộ được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý ngành, lĩnh vực được rà soát. Trong đó, có tổng số 2.718 nhiệm vụ, thẩm quyền để xác định phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền, gồm 1.470 nhiệm vụ, thẩm quyền được các Bộ, cơ quan ngang Bộ rà soát, đề xuất phân cấp, phân quyền; 1.248 nhiệm vụ, thẩm quyền được xác định để phân định thẩm quyền.

Trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, hầu hết các bộ, cơ quan ngang bộ đã xây dựng 02 loại Nghị định gồm: (1) Nghị định về phân định thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực quản lý của Bộ, cơ quan ngang Bộ theo mô hình chính quyền địa phương 02 cấp; (2) Nghị định về phân cấp, phân quyền. Một số Bộ do phạm vi quản lý nhà nước rộng, đối tượng tác động lớn, quản lý đa ngành, đa lĩnh vực đã xây dựng nhiều hơn 02 Nghị định như Bộ Xây dựng: 03 Nghị định; Bộ Nông nghiệp và Môi trường: 03 Nghị định; Bộ Tài chính: 05 Nghị định; Bộ Dân tộc và Tôn giáo xây dựng 01 Nghị định gồm 02 nội dung do phạm vi phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền ít và đặc thù; các Bộ còn lại xây dựng 02 Nghị định.

Tổng thể các bộ, cơ quan ngang bộ đề xuất: 32 Nghị định, gồm 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền và 04 Nghị định khác có liên quan. Trong 28 Nghị định, có: 11Nghị định phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp; 14Nghị định về phân cấp, phân quyền; 03Nghị định quy định 02 nội dung gồm: phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cũng nêu 5 nhóm kiến nghị, đề xuất triển khải áp dụng các nghị định:

1. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ khẩn trương công bố thủ tục hành chính theo thẩm quyền ngay sau Hội nghị công bố hôm nay, làm cơ sở để áp dụng các thủ tục hành chính, bảo đảm thông suốt, không bị gián đoạn nhiệm vụ phục vụ nhân dân.

2. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ khẩn trương rà soát Thông tư để tiếp tục thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong Thông tư thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng, quy định chi tiết các điều, khoản, điểm được giao tại Nghị định, hướng dẫn các nội dung chuyển tiếp, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất giữa quy định của Nghị định và Thông tư để áp dụng đồng nhất trên thực tiễn.

3. Quá trình thực hiện các Nghị định mới được ban hành, các Bộ, cơ quan ngang Bộ tiếp tục rà soát, lắng nghe ý kiến phản hồi của đối tượng chịu sự tác động của Nghị định, lắng nghe ý kiến địa phương để tiếp tục sửa đổi, bổ sung với phương châm: "không cầu toàn", "không nóng vội", vừa làm vừa chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện.

4. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ tiến hành rà soát ngay các Luật được điều chỉnh thẩm quyền tại 28 Nghị định để lập Kế hoạch báo cáo Chính phủ trình Quốc hội đưa vào Chương trình xây dựng Luật tháng 10/2025 và năm 2026, sửa đổi, bổ sung các nội dung phân cấp, phân quyền của các Luật đã được điều chỉnh tại Nghị định.

5. Chính quyền địa phương có Kế hoạch để tiếp nhận khối lượng nhiệm vụ về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền tại 28 Nghị định và tổ chức tập huấn các nội dung điều chỉnh của Nghị định. Quá trình thực hiện có vướng mắc phát sinh, đề nghị liên lạc đường dây nóng của các Bộ, cơ quan ngang Bộ hoặc gửi phản ánh, kiến nghị để kịp thời được giải đáp, tháo gỡ.

Đại diện VNPT giới thiệu hệ thống trợ lý ảo - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Tại Hội nghị, đại diện VNPT đã giới thiệu hệ thống trợ lý ảo cung cấp dịch vụ công phục vụ người dân, doanh nghiệp trong mô hình chính quyền 2 cấp; hướng dẫn và giải đáp giúp người dân và doanh nghiệp hiểu các thủ tục đặc biệt trong mô hình chính quyền 2 cấp; hỗ trợ cán bộ thực thi giao tiếp với người dân, phục vụ người dân tốt nhất, nhanh nhất. Ứng dụng đã được thí điểm ở TPHCM và có thể sẵn sàng nhân rộng trong thời gian sắp tới.

Đại diện Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel) giới thiệu ứng dụng trợ lý ảo hỏi đáp về phân cấp phân quyền và phân định thẩm quyền của địa phương 2 cấp - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Đại diện Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel) cũng giới thiệu clip hướng dẫn sử dụng ứng dụng trợ lý ảo chạy trên tất cả các nền tảng khác nhau, hỏi đáp về phân cấp phân quyền và phân định thẩm quyền của địa phương 2 cấp. Mục đích của trợ lý ảo này là hỗ trợ các cán bộ, công chức hỏi đáp những quy định về phân cấp phân quyền trong lĩnh vực quản lý nhà nước, phân định thẩm quyền của địa phương 2 cấp. Ứng dụng đã được cập nhật 28 nghị định vừa ký.

Theo đại diện Viettel, sắp tới, ứng dụng này sẽ được tích hợp ứng dụng trợ lý để hỗ trợ người dân các tính năng về hỏi đáp pháp luật./.