TP.Cần Thơ sử dụng vốn ODA để nâng cấp đô thị, thích ứng với biến đổi khí hậu

Hồ Xáng thổi hôm nay - Ảnh: T.L

Vận dụng nguồn vốn ODA để nâng cấp đô thị

Vào những năm 2000, nguồn vốn đầu tư nâng cấp đô thị TP.Cần Thơ chưa nhiều, một số hạ tầng đô thị xuống cấp chưa được đầu tư nâng cấp kịp thời. Còn nhớ, lúc đó hồ Xáng thổi tọa lạc ngay trung tâm thành phố rộng vài ha nhưng trên mặt hồ rau muống mọc đầy và màu nước đen. Hồ Búng Xáng nằm ở trung tâm thành phố cũng là hồ rau muống với màu nước xanh đen, trên mặt hồ nhiều ghe cư dân sinh sống. Chợ An Nghiệp với nhiều dãy nhà cất ven rạch, làm cho màu nước con rạch xanh đen. Nhiều con hẻm nhỏ trong đô thị thiếu hệ thống thoát nước, mưa thì nước tràn ngập nhà dân. Tất cả thực trạng đó hiện nay đã thay đổi tích cực nhờ nguồn vốn đầu tư phát triển của thành phố và sự góp phần từ nguồn vốn ODA, làm cho bộ mặt đô thị TP.Cần Thơ thay đổi nhiều.

Hiện nay, TP.Cần Thơ đang triển khai dự án nâng cấp đô thị Ngã Bảy từ nguồn vốn vay ODA. Theo báo cáo mới nhất của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp TP.Cần Thơ (gọi tắt là Ban quản lý dự án), dự án: "Phát triển đô thị xanh thích ứng với BĐKH TP.Ngã Bảy, tỉnh Hậu Giang" đã hoàn tất các thủ tục vay vốn với Cơ quan phát triển Pháp (AFD), triển khai dự án thực địa, tuy nhiên, vốn vay chưa được giải ngân.

Ông Nguyễn Văn Cà Lơ Anh, Giám đốc Ban quản lý dự án cho biết, mục tiêu của dự án là xây dựng Ngã Bảy thành đô thị xanh, ứng phó với BĐKH. Thời gian thực hiện dự án là 4 năm, từ năm 2023 - 2026, tổng vốn thực hiện dự án 1.211 tỉ đồng, tương đương 44.457.280 Euro, vốn đối ứng là 14.312.100 Euro, tương đương 389 tỉ đồng.

Theo Ban quản lý dự án, triển khai từ năm 2023, đến nay dự án tiến hành giải phóng mặt bằng, xây dựng khu tái định cư và xây dựng các công trình hạng mục theo quy hoạch. Từ nay đến tháng 12.2025 công trình cần AFD giải ngân nguồn vốn khoảng 10 triệu Etreo, tuy nhiên, đến nay khâu giải ngân vốn AFD vẫn còn gặp trở ngại. Ban quản lý dự án đã kiến nghị với UBND TP.Cần Thơ, Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại - Bộ Tài chính và AFD, đề nghị giải ngân vốn vay AFD lần đầu kèm thông tin chuyển khoản cho tài khoản của Ban quản lý dự án. Về vấn đề giải ngân cho dự án, UBND TP.Cần Thơ và AFD đã có làm việc và thống nhất các phương án để triển khai và giải ngân cho dự án trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Văn Cà Lơ Anh, Giám đốc Ban quản lý dự án - Ảnh: Ánh Nguyên

Hiệu quả các dự án từ nguồn vốn vay ODA

Tại TP.Cần Thơ đến nay đã có 4 dự án ODA được thực hiện, nguồn tài trợ là Ngân hàng Thế giới (WB) và AFD. Các dự án này đã góp phần lớn cải thiện cảnh quan, môi trường đô thị TP.Cần Thơ và tạo sinh kế cho cư dân. Trong các dự án thích ứng BĐKH, Dự án 3 cũng đã hoàn thiện đưa vào khai thác cuối tháng 6.2024, góp phần chỉnh trang đô thị, bảo vệ vùng lõi trung tâm TP. Đặc biệt, các đợt triều cường tháng 10, 11 vừa qua, dự án vận hành phát huy hiệu quả chống ngập vùng nội ô thành phố, mang lại nhiều hiệu ứng tích cực về xã hội, môi trường, cải thiện đời sống người dân.

Âu thuyền từ Dự án 3, thích nghi BĐKH ở TP.Cần Thơ - Ảnh: Trung Phạm

Tại buổi làm việc với UBND TP.Cần Thơ cuối tháng 10 vừa qua, bà Mariam J. Sherman, Giám đốc WB tại Việt Nam, Campuchia và Lào, cho biết: WB tiếp tục cùng các địa phương vùng ĐBSCL thực hiện công trình, dự án tăng cường khả năng chống chịu BĐKH, sinh kế bền vững và chuyển đổi nông nghiệp. WB cam kết hỗ trợ đầy đủ từ đội ngũ kỹ thuật để xây dựng khung môi trường, xã hội và các tiêu chuẩn ủy thác. WB sẽ cử một phái đoàn đến Cần Thơ vào giữa tháng 11.2025 để hỗ trợ thúc đẩy việc chuẩn bị báo cáo tiền khả thi và các tài liệu liên quan của dự án.

Từ những ý kiến trên của đại diện WB, Phó chủ tịch UBND TP.Cần Thơ Trần Chí Hùng đề nghị WB và các bên liên quan tiếp tục ưu tiên nghiên cứu và thực hiện Dự án Chống ngập, chống sạt lở, tăng cường khả năng thích ứng với BĐKH, kết hợp chỉnh trang đô thị của TP.Cần Thơ (giai đoạn 2), địa điểm thực hiện dự án thuộc địa bàn các phường trung tâm như Bình Thủy, Thới An Đông, Ô Môn… với các công trình phòng chống ngập lụt, âu thuyền, kè chống sạt lở, đường giao thông và chỉnh trang đô thị.

Ông Ngô Thái Chân, Giám đốc Sở Nông nghiệp & Môi Trường (NN&MT) TP.Cần Thơ cho rằng, sau sáp nhập TP kế thừa 2 dự án (của tỉnh Hậu Giang và Sóc Trăng cũ) về tăng cường khả năng thích ứng BĐKH. Với 2 dự án này Sở NN&MT đã có văn bản đề nghị Sở Tài chính tham mưu UBND TP.Cần Thơ đề xuất Bộ Tài chính và Bộ NN&MT trình Chính phủ chấp thuận ghép 2 dự án trên thành 1 dự án duy nhất với tên gọi "Chống chịu khí hậu và chuyển đổi tổng hợp vùng ĐBSCL TP.Cần Thơ". Dự kiến sau khi gộp, tổng mức đầu tư của dự án là 2.550 tỉ đồng. Trong đó, vốn đối ứng của địa phương hơn 878 tỉ đồng và vốn vay của WB hơn 1.671 tỉ đồng.

Theo Sở NN&MT TP.Cần Thơ, qua các dự án lớn về nâng cấp đô thị, kinh nghiệm rút ra là: Hồ sơ thủ tục cùng các quy trình thực hiện dự án phải đúng và chính xác. Thông tin dự án và các tiểu dự án, các gói thầu và đấu thầu phải minh bạch. Khi có phát sinh những khó khăn UBND TP.Cần Thơ và cơ quan đại diện của ODA phối hợp giải quyết. Đó là cách tốt nhất để các dự án từ nguồn vốn ODA thực hiện được trong nâng cấp đô thị thích ứng với BĐKH.

Kè xây dựng từ nguồn vốn ODA để bảo vệ TP.Cần Thơ - Ảnh: Văn Kim Khanh

Phó chủ tịch UBND TP.Cần Thơ Trần Chí Hùng cho rằng, trong thời gian qua WB đã có nhiều hỗ trợ thiết thực cho TP.Cần Thơ nâng cấp đô thị, ứng phó với BĐKH. Trong thời gian tới UBND TP.Cần Thơ đã đề nghị WB hỗ trợ các chuyên gia kỹ thuật để Cần Thơ hoàn chỉnh các bước xây dựng dự án và huy động các nguồn vốn ODA để TP.Cần Thơ nâng cấp đô thị, thích ứng với tình hình BĐKH đang diễn ra gay gắt.

Văn Kim Khanh