TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 di dời xong 39.600 căn nhà lụp xụp ven kênh rạch

Sở Xây dựng TP.HCM vừa có Tờ trình gửi UBND Thành phố về Đề án Chỉnh trang đô thị, khu vực nhà trên và ven sông, kênh rạch giai đoạn 2025 - 2030.

Theo Tờ trình, hiện nay trên địa bàn Thành phố vẫn còn khoảng 39.600 căn nhà ven sông, kênh, rạch chưa được xử lý, chưa có phương án bồi thường hỗ trợ tái định cư.

Trong khi tình trạng nhà ở lụp xụp tồn tại lâu năm ven sông, kênh, rạch không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống và mỹ quan đô thị mà còn làm thu hẹp đáng kể dòng chảy, gây tình trạng ngập úng khi trời mưa.

Một khu nhà lấn chiếm ven kênh tại TP.HCM - Ảnh: Lê Toàn.

Vì vậy, TP.HCM xác định rõ chủ trương di dời nhà ở lụp xụp ven kênh rạch là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, không chỉ về mặt an sinh xã hội mà còn giúp cải thiện môi trường, tăng khả năng tiêu thoát nước, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Để di dời 39.600 căn nhà lụp xụp ven kênh, rạch, Sở Xây dựng đề xuất lộ trình thực hiện từ năm 2025 - 2030.

Cụ thể, năm 2025 hoàn thiện và phê duyệt Đề án. Năm 2026, xây dựng, hoàn chỉnh, lập, thẩm định và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 các khu vực dự kiến thực hiện chỉnh trang đô thị, kết hợp khai thác quỹ đất dọc sông, kênh, rạch phát triển kinh tế.

Thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội và các dự án di dời, cải tạo sông, kênh, rạch trên địa bàn.

Từ năm 2026 - 2027, thực hiện các thủ tục xây dựng liên quan và khởi công xây dựng các dự án nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội tạo quỹ nhà để bố trí tái định cư cho người dân khi thực hiện công tác di dời, bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Triển khai thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân đang sống trên và ven các tuyến sông, kênh, rạch đối với các dự án đã hoàn chỉnh thủ tục pháp lý.

Từ năm 2028 - 2030, Thành phố sẽ tập trung triển khai bồi thường, hỗ trợ tái định cư và đấu đấu giá quỹ đất dọc sông, kênh, rạch lớn sau khi di dời.

Sau khi di dời nhà ven kênh, rạch, TP.HCM sẽ đầu tư phát triển các công viên, công trình xanh và không gian công cộng ven sông, tạo ra diện mạo đô thị mới.

Theo nhận định của Sở Xây dựng, việc di dời nhà lụp xụp ven kênh, rạch đối mặt với nhiều khó khăn do đa phần các hộ dân sinh sống ven sông, kênh, rạch có pháp lý đất đai không rõ ràng, nhà xây dựng trên đất lấn chiếm hoặc nằm hoàn toàn trong lòng kênh, nên không đủ điều kiện để được bồi thường mà chỉ được hỗ trợ.

Trong khi giá trị hỗ trợ không cao khiến người dân khó có khả năng mua nhà hoặc nền đất tái định cư khó thuyết phục người dân bàn giao mặt bằng. Chính vì khó khăn này nên việc di dời nhà lụp xụp ven kênh rạch những năm vừa qua đều không đạt kế hoạch đề ra.

Lê Quân