TP.HCM: Giai điệu dân tộc rộn rã 'níu chân' du khách cuối tuần

Tiết mục múa "Nón quai thao" (biên đạo: NSND Phi Long) biểu diễn vào cuối tuần qua tại khu vực trước cửa Bưu diện Thành phố

Cuối tuần, khu vực trung tâm TP.HCM luôn đông đúc, nhưng những ngày này, sự tấp nập có phần sôi nổi hơn.

Từ sáng đến tối, các đoàn khách quốc tế hòa vào dòng người trẻ đi bộ, tham quan, chụp ảnh, rồi bất chợt dừng lại trước những âm điệu lạ mà quen vang lên từ khu vực trước cửa Bưu điện Thành phố và tuyến phố đi bộ Nguyễn Huệ.

Trong tiết trời se lạnh cuối năm, tiếng sáo, tiếng đàn tranh, đàn bầu, tiếng trống cơm rộn ràng khiến cả khoảng không rộng mở trở nên ấm áp và gần gũi hơn.

Những âm thanh đó đến từ chương trình biểu diễn của Nhà hát Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen (Sở VHTT TP.HCM). Gần 20 tiết mục được dàn dựng, trình diễn luân phiên mỗi tuần, kết hợp nhạc cụ truyền thống với phong cách hòa âm hiện đại.

Sáng 29.11, dù khu vực vỉa hè cạnh Bưu điện và Đường sách đang được thi công, không gian bị thu hẹp phần nào, khán giả vẫn quây tròn, đông đúc, chăm chú đợi đến giờ biểu diễn.

Không hàng rào, không ghế ngồi, chỉ cần vài mét khoảng trống và thậm chí ngồi bệt trên các bậc thang lối vào Bưu điện Thành phố, người xem có ngay một “sân khấu mở” ngay giữa trung tâm Thành phố.

Giai điệu dân tộc giữa phố xá rộn rã

Khoảng 7h30 sáng thứ Bảy 29.11, các nghệ sĩ xuất hiện trong trang phục truyền thống. Nhiều du khách quốc tế và cả các bạn trẻ người Việt cho biết đây là lần đầu họ được xem trực tiếp.

Khi những giai điệu đầu tiên vang lên, tiếng hát và nhịp múa rộn ràng lập tức giữ chân người qua lại. Khán giả đứng xem mỗi lúc một đông, nhiều người đưa điện thoại lên ghi lại khoảnh khắc để làm kỷ niệm hoặc chia sẻ với bạn bè, người thân.

Du khách quốc tế chăm chú theo dõi chương trình

Buổi biểu diễn mở đầu bằng hòa tấu Hồn quê (tác giả Thanh Sơn) với tiếng đàn bầu ngân dài, tiếng đàn tranh vang lên trong trẻo… Từ phía sau, vài du khách quốc tế ban đầu chỉ đứng quan sát; chỉ một lát sau, họ bật máy quay, ghi lại từng đoạn ngắn.

Lần lượt, những tiết mục như ca khúc Nắng gió phương Nam (tác giả NSƯT Nhất Sinh), Quê hương tôi (tác giả Khắc Việt), Giai điệu Việt Nam (tác giả Tuấn Cry), song tấu Trúc xinh (tác giả NSƯT Đình Linh), độc tấu đàn kìm Trăng rằm (tác giả NSƯT Anh Tấn), múa Nón quai thao (biên đạo NSND Phi Long), múa Mâm vàng (biên đạo NSƯT Vĩnh Hiển)… đưa khán giả đi dọc Bắc - Trung - Nam trong một hành trình vắn tắt nhưng đậm chất Việt.

Mỗi tiết mục không dài, chỉ chừng vài phút, nhưng đủ để người xem cảm nhận sắc thái vùng miền qua trang phục, động tác, âm sắc nhạc cụ.

Điểm đặc biệt là phần dẫn chương trình song ngữ Việt - Anh, giúp du khách hiểu khái quát nội dung chương trình biểu diễn. Không phải ai cũng hiểu hết câu chuyện văn hóa phía sau mỗi tiết mục, nhưng cảm xúc được truyền qua âm thanh, nhịp điệu thì không cần phiên dịch.

Tiết mục múa kinh điển "Mâm vàng" (biên đạo NSƯT Vĩnh Hiển) được xem là điểm nhấn của chương trình

Một nữ hướng dẫn viên du lịch tên Cao Nhi, đang dẫn đoàn khách Ấn Độ đi tham quan trung tâm Thành phố, cho biết cô và đoàn hoàn toàn “gặp chương trình một cách tình cờ”, nhưng ai nấy đều thích thú.

“Họ không hiểu nội dung đâu chị, nhưng họ thích cái giai điệu. Họ bảo âm thanh lạ mà vui tai. Tụi em dẫn khách đi Bưu điện, Đường sách, Nhà thờ Đức Bà… mà bữa nào gặp biểu diễn như vầy là khách đứng lại xem hết”, hướng dẫn viên chia sẻ.

Nhi nói thêm, ngoài khách Ấn Độ, cô thường dẫn khách Singapore, Malaysia, Úc, Đan Mạch, Thụy Điển… và “đa số đều thích mấy chương trình văn hóa ngoài trời như vậy”.

Khi tôi hỏi vì sao, Nhi bảo: “Vì nó tự nhiên. Khách đi ngang, nghe âm nhạc, thấy nghệ sĩ múa là họ tò mò. Mà xem xong thì vui”.

Sân khấu mở - Không gian mở

Không gian biểu diễn giữa phố tạo cảm giác thân thiện và dễ tiếp cận. Người già đứng sau lưng người trẻ, trẻ em ngồi ngay trước sân khấu, còn du khách thì liên tục di chuyển để tìm góc quay đẹp hơn. Sự linh hoạt này là nét riêng của mô hình biểu diễn công cộng mà Nhà hát Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen đã duy trì thời gian qua.

Song tấu "Trúc xinh" (tác giả NSƯT Đinh Linh) với phần thể hiện của NSƯT Thu Thủy và Anh Nguyệt

Theo ca - nhạc sĩ Lê Anh Tuấn, Trưởng Phòng Tổ chức biểu diễn và Đối ngoại, Nhà hát Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen, hoạt động này nằm trong chuỗi chương trình quảng bá nghệ thuật dân tộc - đương đại diễn ra xuyên suốt đến cuối năm 2025.

“Mỗi tuần biểu diễn hai suất, sáng và tối. Chúng tôi thay đổi tiết mục liên tục để tạo sự mới mẻ. Mục tiêu là để người dân, đặc biệt là người trẻ, tiếp cận nghệ thuật truyền thống một cách tự nhiên nhất”, ca - nhạc sĩ Lê Anh Tuấn cho biết.

Nhà hát Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen hiện duy trì biểu diễn tại hai điểm: phố đi bộ Nguyễn Huệ và khu vực trước Bưu điện Thành phố. Thời lượng mỗi chương trình từ 60 đến 90 phút, với sự tham gia của dàn nghệ sĩ đông đảo: NSƯT Anh Tấn, NSƯT Thu Thủy, Lê Anh Tuấn, Anh Nguyệt, Minh Khang, Minh Phát, Lâm Trần Quang, Hoàng Anh Tuấn, Diễm Quỳnh, Lâm Ngọc, Mỹ Duyên, Tường Vy… cùng nhiều ca sĩ, diễn viên múa.

Cùng với điểm Bưu điện Thành phố, các nghệ sĩ Nhà hát Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen biểu diễn phục vụ luân phiên tại phố đi bộ Nguyễn Huệ vào buổi tối cuối tuần

Với cấu trúc linh hoạt, chương trình giúp khán giả “trải nghiệm nhanh” nhiều loại hình nghệ thuật dân gian: hòa tấu đàn tranh, đàn bầu, sáo mèo; múa dân gian ba miền; ca khúc mang âm hưởng dân tộc nhưng được phối mới. Mọi thứ giữ trọn tinh thần truyền thống nhưng cách thể hiện lại gần gũi với nhịp sống hiện đại của Thành phố.

Trong đám đông sáng 29.11, tôi gặp Thuận, sinh viên Trường ĐH Ngoại ngữ - Tin học TP.HCM. Thuận đứng xem một lúc lâu rồi mới chịu trả lời phỏng vấn. “Dạ… lạ. Em thấy lạ trước rồi mới thấy hay. Bình thường tụi em giải trí bằng phim, nhạc hiện đại thôi, hiếm khi coi mấy cái này. Mà ra đường thấy biểu diễn thì em đứng lại liền”, Thuận chia sẻ.

Khi hỏi liệu sau này có chủ động quay lại xem nữa không, Thuận gật đầu ngay: “Dạ có. Với lại em sẽ rủ bạn đi nữa, coi ngoài trời vui”.

Ca sĩ Lê Anh Tuấn trong chương trình biểu diễn tại phố đi bộ Nguyễn Huệ

Gần đó, hai nữ sinh viên Trường ĐH KHXHNV (ĐH Quốc gia TP.HCM) lại là khán giả quen thuộc.

Bạn tên Phương Anh nói: “Tụi em thường đến Đường sách, nên biết trước của Bưu điện Thành phố hay có biểu diễn nghệ thuật. Có khi là đờn ca tài tử, có khi cải lương, nay thì ca nhạc, múa với hòa tấu. Tụi em thích không khí này, nhẹ nhàng mà vui, rất ý nghĩa”.

Những phản hồi tự nhiên ấy cho thấy các chương trình biểu diễn công cộng đang thực sự làm không gian trung tâm TP.HCM sinh động hơn, đồng thời góp phần đưa nghệ thuật truyền thống và giai điệu Việt đến gần hơn với người dân và du khách.

Không phải lần đầu nghệ thuật truyền thống “bước ra đường”, nhưng việc duy trì đều đặn và bài bản như hiện nay lại là điều đáng chú ý.

Chương trình của Nhà hát Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen không thu vé, không đặt mục tiêu thương mại. Nghệ sĩ biểu diễn trong bối cảnh đôi khi không hoàn hảo: tiếng xe, tiếng giày dép, công trình thi công ngay sát bên… nhưng chính điều đó lại tạo ra sự kết nối tự nhiên giữa nghệ thuật và đời sống đô thị.

Chương trình nghệ thuật của Nhà hát Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen thu hút đông đảo khán giả

Nhiều tiết mục sử dụng nhạc cụ dân tộc nhưng được phối khí hiện đại, tạo cảm giác gần gũi hơn với người trẻ. Cách dàn dựng linh hoạt giúp khán giả không thấy nặng nề hay lặp lại; dù đã xem vài lần, họ vẫn sẵn sàng đứng lại xem thêm.

Điều thú vị là không gian mở khiến việc thưởng thức các màn biểu diễn trở nên thoải mái hơn: nhiều tài xế xe công nghệ tranh thủ đậu xe gần đó để xem vài tiết mục trong lúc chờ khách, không cần gửi xe hay bước vào sân khấu nào cả.

Theo chia sẻ từ đại diện Nhà hát, mục tiêu của chuỗi chương trình là tạo cầu nối giữa truyền thống - hiện đại, để người dân TP.HCM, nhất là thế hệ trẻ, nhìn thấy nét đẹp của văn hóa Việt ngay trong không gian quen thuộc nhất.

Đồng thời, đây cũng là một cách quảng bá hình ảnh Thành phố năng động, thân thiện trong mắt du khách quốc tế.

THÙY TRANG